Կրեպ
Կրեպ (ֆր.՝ crêpe; от լատին․՝ crispus՝ կոպիտ, ալիքաձև[1][2] ), գործվածքների մի խումբ, հիմնականում մետաքս, ինչպես նաև բրդյա կամ սինթետիկ մանրաթելեր, որոնք արտադրվում են շատ բարձր (կրեպ) պտտվող թելերից, իսկ որոշ դեպքերում նաև հատուկ (կրեպ) գործվածքներից։ Կրեպի տարբերակիչ առանձնահատկությունը կոպտությունն է, գործվածքի առջևի անհարթությունը։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գործվածքի անվանումը գալիս է ֆրանսիական crèpe-ից՝ «շղարշ», որն իր հերթին գալիս է լատիներեն «cripus»՝ «գանգուր», «ալիքավոր» բառից[3]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրեպը, որը կոչվում է անգլերեն, պատրաստված է մետաքսե մանրաթելից, սև գույնով օգտագործվում էր սգո վիրակապերի, շղարշների, տարազի մանրամասները զարդարելու համար, որոնք օգտագործվում էին խորը սգի ժամանակ։ Հենց «կրեպ» բառն է ասոցացվել սգի հետ[4]։ Ներկայումս (20-րդ դարից) այն գործնականում սպառվել է սգո ծեսի պարզեցման պատճառով[3]։
Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առավել տարածված են.
- Կրեպդեշին կամ չինական կրեպ- մետաքսե տպագիր գործվածք[3]։
- Կրեպ- շիֆոն։
- Կրեպ- ժորժետ՝ թափանցիկ բարակ գործվածք, պարզ ներկված կամ տպագրված[3]։
- Կրեպ- ատլասե՝ սովորաբար մետաքսից պատրաստված պարզ գործվածք, փափուկ, մի կողմից կոպիտ, մյուս կողմից փայլուն[3]։
- Կրեպ- Մարոկկո՝ անունը վերաբերում է Մարոկկոյին, որտեղ դաջված կաշի էին պատրաստում։ Գործվածքը մետաքսյա է, խիտ, փափուկ, միագույն կամ նախշով[3]։
- Կրեպ- Ռաշել՝ ոսկեգույն գործվածք է, որն անվանվել է ֆրանսիացի դրամատիկ դերասանուհի Էլիզա Ռաշելի անունով[3]։
- Կրեպոն - բրդյա կրեպ[3]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրեպ պատրաստելիս թելերը սովորաբար օգտագործում են միաժամանակ՝ ոլորված աջ ու ձախ՝ որոշակի հերթափոխով։ Թելերի նման ոլորումը, որը նրանց տալիս է առաձգականության բարձրացում, առաջացնում է գործվածքների մեծ նեղացում, որը, ոլորման տարբեր ուղղության հետ միասին, հյուսվածքի վրա ստեղծում է նուրբ կոպիտ, ստվերային ազդեցություն։
Բացի մաքուր մետաքսից, արտադրվում են կիսամետաքսե կրեպեր, բամբակյա, բրդյա և կիսաբրդյա, ինչպես նաև արհեստական և սինթետիկ թելեր։ Այս գործվածքներում կրեպի էֆեկտը ձեռք է բերվում հիմնականում կրեպի և այլ նուրբ նախշերով գործվածքների օգտագործմամբ, երբեմն առանց կրեպի շրջադարձի։ Կրեպի առավելություններն են լավ վարագույրը և ցածր ծալքավորումը։ Կրեպն օգտագործվում է կանացի զգեստներ և կոստյումներ կարելու համար։
Ռ. Կիրսանովայի մոտ կրեպը բրդյա կամ մետաքսե մանրաթելերից պատրաստված գործվածք է, մինչդեռ հիմքում թելը ամուր ոլորված էր, իսկ հյուսվածքը պատրաստված էր չոլորված թելերից, ինչը կոպիտ ազդեցություն էր ստեղծում գործվածքի առջևի մասում[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Текстильный глоссарий. 2007.
- ↑ «Жатка: что за ткань, состав, виды и свойства, преимущества, уход» (ռուսերեն). Клуб тканей. 2019 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 20-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Р. М. Кирсанова Креп // Костюм в русской художественной культуре 18 — первой половины 20 вв.: Опыт энциклопедии / под ред. Т. Г. Морозовой, В. Д. Синюкова. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1995. — С. 142—143. — 383 с.: ил. с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-144-0
- ↑ Taylor Lou Appendix 1: A Selection of Popular Mourning Fabrics // Mourning Dress: A Costume and Social History. — Routledge Revivals, 1983. — P. 246–253. — ISBN 1135228434
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Креп // Краткая энциклопедия домашнего хозяйства. — М.: Государственное Научное издательство «Большая Советская энциклопедия», 1959.
- Р. М. Кирсанова Креп // Костюм в русской художественной культуре 18 — первой половины 20 вв.: Опыт энциклопедии / под ред. Т. Г. Морозовой, В. Д. Синюкова. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1995. — С. 142—143. — 383 с.: ил. с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-144-0