Կռասնի Խոլմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Կռասնի Խոլմ
ռուս.՝ Красный Холм
Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
Հիմնադրված է1518 թ.
Մակերես13 կմ²
ԲԾՄ150 մետր
Բնակչություն▼3125 մարդ (հունվարի 1, 2021)
Ժամային գոտիUTC+3
Հեռախոսային կոդ48237
Փոստային դասիչ171660
Կռասնի Խոլմ (Ռուսաստան)##
Կռասնի Խոլմ (Ռուսաստան)

Կռասնի Խոլմ, (ռուս.՝ Кра́сный Холм), քաղաք (1776 թվականից[1]) Ռուսաստանի Տվերի մարզում։

Կրասնոխոլմսկի շրջանի կենտրոնը, որի կազմում 2 գյուղական բնակավայրերի հետ միասին կազմում է Կռասնի Խոլմի քաղաքային միավորումը` քաղաքային բնակավայրի կարգավիճակով[2]։

Բնակչությունը կազմում է 5140 մարդ։

2020 թվականի մայիսին Կրասնոխոլմսկի ադմինիստրատիվ շրջանի` օկրուգ դառնալու պատճառով[3] շրջանային նշանակության Կռասնի Խոլմ քաղաքին տրվել է օկրուգային նշանակության քաղաք կարգավիճակը[4]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը գտնվում է Նելեդինա գետի վրա, Տվերից 176 կմ հյուսիս-արևելք։

Կռասնի Խոլմով անցնում է Մոսկվա-Սավյոլովո-Կալյազին-Սոնկովո-Պեստովո-Սանկտ-Պետերբուրգ երկաթուղին։ Ավտոճանապարհները քաղաքը կապում են Սոնկովոյի, Վեսյեգոնսկու, Բեժեցկի, Մոլոկովոյի հետ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերբը (1780)

Կռասնի Խոլմ քաղաքը սկզբում եղել է առևտրային գյուղ` Սպաս անունով։ Փաստագրական ժամանակներում գյուղն առաջին անգամ հիշատակվել է 1518 թվականին, երբ Կալուգայի իշխան Սիմեոն Իվանովիչն այն նվիրել է Անտոնիև վանքին։ 1764 թվականին կայսրուհի Եկատերինա II-ը հրաման է արձակել վանական հողերը բռնագրավելու մասին, և բլրի վրա գտնվող Սպաս գյուղը դադարել է լինել վանական կալվածք և անցել է խնայողական տնտեսությանը։ 1776 թվականի հունվարին գյուղն ստացել է նոր անուն՝ «Կռասնի Խոլմ», միարժամանակ փոխվելով Տվերի նահանգի քաղաքի և կենտրոնի։ Քաղաքի անվան ծագման մասին լեգենդ կա։ Այն ասում է, որ ժամանակին կայսրուհին, անցնելով այս վայրով, զարմանում է գեղեցկությամբ և քանի որ քաղաքը, որը գտնվում էր բլրի վրա, աչքի էր ընկնում կանաչապատմամբ և ծաղիկներով, կայսրուհին հրամայում է այսուհետ այն անվանել՝ Կարմիր (ռուս.՝ Красный), ինչը նշանակում է Գեղեցիկ բլուր. 1780 թվականի հոկտեմբերի 10-ին հաստատվել է Կռասնի խոլմի զինանշանը[5]։

1796 թվականից Կռասնի Խոլմը դարձել է Տվերի նահանգի երկրորդային գավառ, նախ` Բեժեցկի ուեզդի, իսկ հետո Վեսիեգոնսկի ուեզդի մաս։

Կռասնի Խոլմի բնակիչները զբաղվում էին գյուղատնտեսությամբ և արհեստներով. իրականացվել է կարևոր առևտուր (սպիտակեղեն, ձու, մորթի, կաշի, կոշիկ)։ Քաղաքում և գյուղացիների շրջանում զարգացած էր կոշիկի արհեստը և կաշվե արտադրությունը[6]։

1929 թվականից քաղաքը Մոսկվայի մարզի Կրասնոկխոլմսկի շրջանի, 1935 թվականից՝ Կալինինի մարզի, 1990 թվականից` Տվերի մարզի կենտրոնն է։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության թվաքանակը
1825[7]1833[8]1840[9]1847[10]1856[11]1859[12]1863[13]
1557↘1000↗1666↘1461↗1827↗1866↘1823
1867[14]1870[15]1885[16]1897[17]1910[18]1917[19]1920[19]
↗1908↗1932↘1791↗2514↗2680↗4989↘3842
1923[19]1926[20]1931[21]1939[22]1959[23]1970[24]1979[25]
↗4000↗4680↘4300↗6770↗6948↗7296↗7498
1989[26]1992[21]1996[21]1998[21]2001[21]2002[27]2003[21]
↗7875↗7900↘7800→7800↘7600↘6396↗6400
2005[21]2006[21]2007[21]2008[28]2009[29]2010[30]2011[21]
↘6200↘6100↘6000→6000↘5940↘5608↘5600
2012[31]2013[32]2014[33]2015[34]2016[35]2017[36]2018[37]
↘5506↘5430↘5367↘5320↘5243↘5234↘5140
2019[38]2020[39]2021[40]
↘5081↘4983↗4998

Արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի հիմնական արդյունաբերական ձեռնարկությունը Կռասնի Խոլմի էլեկտրամեխանիկական գործարանն է։ Կան անտառային, տեքստիլ և սննդի արդյունաբերական ձեռնարկություններ։

Մշակույթ և հանգիստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կռասնի Խոլմում են գտնվում մշակութային ժառանգության տասներեք հուշարձաններ, որոնք ունեն դաշնային նշանակություն, և բացի դրանից, տեղական նշանակության քառասուն լրացուցիչ օբյեկտներ վերագրվում են մշակութային և պատմական ժառանգությանը։ Դաշնային հուշարձանները Կրասնոխոլմի Անտոնիևյան վանքի կառույցներն են։ Մոլագա գետի ափին, քաղաքից երկու մղոն հեռավորության վրա գտնվում են Անտոնիևյան վանքի ավերակները։

Վանքը կառուցվել է Անդրեյ Բոլշոյի կողմից, 1481 թվականին, օծվել է 1493 թվականին և միայն կես դար անց վերակառուցվել է կրաքարով։ Այս կառույցը համարվում է շրջանում ամենահինը, որը բոլշևիկները վերածել են ավերակների, որը մինչև հիմա կանգնած է առանց տանիքի և շարունակում է քանդվել։

Եկեղեցին, ինչպես նաև տասնյոթերորդ դարի պատերը և բանտախցերը կամ ավերվել են, կամ դարձել են անճանաչելի։ Շրջանի թանգարանը, որը գտնվում է Կռասնի Խոլմում. կառուցվել է 1964 թվականին։ Այն ունի ցուցադրություններ տեղի պատմության մասին։

Նշանավոր մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կռասնի Խոլմը խորհրդային շրջանի ամենահայտնի թերապևտներից Օլեգ Լոմակինի և Ալեքսանդր Մյասնիկովի ծննդավայրն էր։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ СССР. Административно-территориальное деление союзных республик на 1 января 1980 года / Сост. В. А. Дударев, Н. А. Евсеева. — М.: Известия, 1980. — 702 с. — С. 133.
  2. ↑ «Закон Тверской области от 28 февраля 2005 года N 32-зо «Об установлении границ муниципальных образований, входящих в состав территории муниципального образования Тверской области "Краснохолмский район", и наделении их статусом городского, сельского поселения»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 26-ին.
  3. ↑ Закон Тверской области от 23.04.2020 № 22-ЗО
  4. ↑ Закон Тверской области от 23.04.2020 № 23-ЗО
  5. ↑ Высочайше утверждённый доклад Сената — О гербах городов Тверского наместничества. 10 октября 1780 года // Полное собрание законов Российской империи. — 1780. — Том 20. — Закон № 15073.
  6. ↑ «Красный-Холм». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  7. ↑ Статистическое изображение городов и посадов Российской империи по 1825 год. Сост. из офиц. сведений по руководством директора Департамента полиции исполнительной Штера. Спб., 1829.
  8. ↑ Обозрение состояния городов российской империи в 1833 году / Изд. при министерстве внутренних дел. — Спб., 1834
  9. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи. Сост. в Стат. отд. Совета МВД. — Спб., 1840
  10. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи [по 1 мая 1847 года]. Сост. в Стат. отд. Совета МВД. Спб., 1852
  11. ↑ Статистические таблицы Российской империи, составленные и изданные по распоряжению министра внутренних дел Стат. отделом Центрального статистического комитета. [Вып. 1]. За 1856-й год. Спб., 1858
  12. ↑ Тверская губерния. Список населённых мест. По сведениям 1859 года. — Центральный статистический комитет министерства внутренних дел. — Санкт-Петербург, 1862. — 454 с.
  13. ↑ Статистический временник Российской империи. Серия 1. Вып. 1. Спб., 1866
  14. ↑ Статистический временник Российской империи. Серия 2. Вып. 1. — Спб., 1871, с. 186
  15. ↑ Статистический временник Российской империи. Серия 2. Вып. 10. Спб., 1875, с. 101
  16. ↑ Статистика Российской империи. 1: Сборник сведений по России за 1884—1885 гг. Спб., 1887, с. 19
  17. ↑ «Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 года. Тверская губерния» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-10-20-ին. Վերցված է 2014-07-01-ին.
  18. ↑ Города России в 1910 г. — Спб., 1914
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Города Союза ССР / НКВД РСФСР, Стат. отдел. — М., 1927
  20. ↑ Всесоюзная перепись населения 1926 года = Recensement de la population de L’U.R.S.S. 1926 / Центральное статистическое управление СССР; Отд. переписи. Т.2. Западный район. Центрально-Промышленный район: народность, родной язык, возраст, грамотность. — М.: Изд. ЦСУ СССР, 1928
  21. ↑ 21,00 21,01 21,02 21,03 21,04 21,05 21,06 21,07 21,08 21,09 «Народная энциклопедия «Мой город». Красный Холм» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-15-ին. Վերցված է 2014-06-25-ին.
  22. ↑ РГАЭ, ф. 1562, оп. 336, д. 1248, лл. 49—57
  23. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  24. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  25. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  26. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  27. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов — райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  28. ↑ «Города Тверской области. Оценка численности населения на 1 января 2008 года (тысяч человек)» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-07-ին. Վերցված է 2016-05-21-ին.
  29. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  30. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Населённые пункты Тверской области
  31. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  32. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года» (ռուսերեն). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  33. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  34. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  35. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  36. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  37. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  38. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  39. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  40. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կռասնի Խոլմ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կռասնի_Խոլմ&oldid=9438962» էջից