Լեհաստանի արտաքին քաղաքականություն
Լեհաստանի Հանրապետություն, պետություն Կենտրոնական Եվրոպայում, անդամակցում է Եվրոպական միությանը և ՆԱՏՕ-ին։ Վերջին տարիներին Լեհաստանը զգալիորեն ընդլայնել է իր դերն ու ամրապնդել դիրքերը Եվրոպայի և Արևմուտքի երկրների հետ հարաբերություններում՝ աջակցելով և բարեկամական հարաբերություններ հաստատելով ինչպես Արևմտյան աշխարհի, այնպես էլ եվրոպական այլ տերությունների հետ։
Եվրատլանտյան ինտեգրացիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վերջին ժամանակներս Լեհաստանն առաջ է շարժվել Արևմուտքի հետ տնտեսական վերաինտեգրման ճանապարհին։ Լեհաստանը եվրոպական ինտեգրման ակտիվ ջատագով էր։
1994 թվականին Լեհաստանը հասավ Եվրոպական միության ասոցացված անդամի և արևմտաեվրոպական միության նրա պաշտպանական ենթակառուցվածքի կարգավիճակին։ 1996 թվականին Լեհաստանը ստացել է տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (OECD) լիիրավ անդամի կարգավիճակ և նախնական փաստաթղթեր է տրամադրել ԵՄ-ին ամբողջական անդամակցության համար։ 1997 թվականի հուլիսին Մադրիդում կայացած ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովում Լեհաստանը ընդլայնման քաղաքականության առաջին ալիքի շրջանակներում հրավիրվել էր Հյուսիսատլանտյան դաշինքին անդամակցելու։ 1999 թվականի մարտի 12-ին Լեհաստանը պաշտոնապես դարձավ ՆԱՏՕ-ի լիիրավ անդամ[1]։ Հանրապետությունն իր թեկնածությունն առաջադրել է «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրին մասնակցելուն։ 2004 թվականի մայիսին Լեհաստանը Վիշեգրադյան խմբի մյուս անդամների հետ անդամագրվել է Եվրոպական միությանը։
Լեհական «Գրոմ»-ի (լեհ.՝ Wojskowa Formacja Specjalna GROM) զորքերի հատուկ ստորաբաժանումը 2003 թվականի մարտ-ապրիլ ամիսներին մասնակցել է կոալիցիոն ուժերի ներխուժմանը Իրաք։ Այստեղ է ուղարկվել 2,9 հազար լեհ զինծառայող, թվով հինգերորդ զորակազմը կոալիցիայի կազմում։ 2008 թվականին Լեհաստանն իր զորքերը դուրս է բերել Իրաքից[2]։
Եվրոպական երկրների հետ հարաբերությունների հաստատում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1989 թվականի իրադարձությունները լիովին փոխեցին Կենտրոնական Եվրոպայի քարտեզը, և Լեհաստանը ստիպված եղավ հարաբերություններ հաստատել յոթ նոր հարևանների հետ։ Լեհաստանը լավ հարաբերություններ է հաստատել իր բոլոր գործընկերների հետ՝ կնքելով բարեկամության և համագործակցության համաձայնագրեր, որոնք փոխարինեցին Վարշավայի պայմանագրի փլուզման հետ խզված կապերին։ Հատուկ հարաբերություններ են հաստատվել Լիտվայի և հատկապես Ուկրաինայի հետ՝ այդ երկրները Արևմուտքի հետ մերձեցնելու ձգտումով[3]։
Սխալ դաշնակիցների մշտական օրինակներով և ավելի հզոր հարևանների միաժամանակյա ագրեսիայով (օրինակ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը), Լեհական արտաքին քաղաքականությունը հետևում է ուժեղ գործընկերոջ հետ սերտ համագործակցության կուրսին, որը կարող է բավական ուժեղ ռազմական աջակցություն տրամադրել կրիտիկական իրավիճակների ժամանակ։ Դա ստեղծում է Միացյալ Նահանգների հետ Լեհաստանի սերտ հարաբերությունների նախադրյալները և նրանց գերզգայունությունը Եվրամիությունում գլխավոր գործընկերոջ՝ Գերմանիայի հետ հարաբերություններում։ Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանի նկատմամբ հավասարապես զգուշավոր վերաբերմունքը շատ լարված դիվանագիտական հարաբերությունների արդյունք է, որոնք մշտապես վատացել են Վլադիմիր Պուտինի իշխանության գալուց ի վեր։ Դա հատուկ ուշադրության կարևոր գործոն է, որը Լեհաստանը հատկացնում է իր արևելյան հարևանների քաղաքական վերակողմնորոշմանը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Polska przystępuje do NATO // Rzeczpospolita. — 12 marca 1999.
- ↑ Польша вывела свои войска из Ирака // Корреспондент. — 28 октября 2008.
- ↑ Poland (06/00)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Седякин Ю. М. Внешняя политика современной Польши // Обозреватель : журнал. —Москва, 2010. — В. 6. — С. 58-69.