Jump to content

Լեզվական ունակություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Լեզվական ունակություն, հատուկ հոգեֆիզիոլոգիական մեխանիզմ, որը ձևավորվում է նեյրոֆիզիոլոգիական նախադրյալների հիման վրա լեզվակրի մոտ և խոսակցական համայնքի փորձի ազդեցությամբ[1]։

Լեզվական ունակության մակարդակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեզվական ունակության շրջանակներում առանձնացվում են ենթահամակարգեր, որոնք հնարավոր է համապատասխանեն լեզվահամակարգի մակարդակներին՝ հնչյունաբանական, բառակազմական, ձևաբանական (ներառյալ բառակազմություն), շարահյուսական[2]։

Լեզվական ունակության ծագման հարց

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորհրդային հոգելեզվաբանության մեջ տարածված էր լեզվական ունակության մասին պատկերացումը՝ որպես սոցիալական էությամբ կրթության, որը ձևավորվում է հաղորդակցման գործունեության զարգացման գործընթացում։ Ամերիկյան ավանդույթի համաձայն, սակայն, ավանդաբար ենթադրվում էր, որ լեզվական ունակությունն ունի կենսաբանական բնույթ և զարգանում է մարդու օնտոգենեզի ընթացքում։ Այսպես, տրանսֆորմացիոն քերականության շրջանակներում համարվում է, որ թեև խոսքի միջավայրի ազդեցությունը լեզվական ունակության զարգացման անհրաժեշտ պայման է, վերջինիս հասունացումը գենետիկորեն դետերմինացված է և իրականացվում է հիմնականում անկախ ամրապնդումից։ Հետևաբար, գեներատորային քերականությունը խոսում է բնածին լեզվական ունակության մասին։

Լեզվական կառույցների ձևավորման ոլորտում բնածին լեզվամտածողության մենաշնորհը վիճարկվում է լեզվաբանական ֆունկցիոնալ տեսությունների կողմնակիցների կողմից[3]:308։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Леонтьев А. А. Психофизиологические механизмы речи // Общее языкознание. Формы существования, функции, история языка. —М., 1970. — С. 314—370.
  2. Шахнарович А. М. Языковая способность
  3. Кибрик А. А., Плунгян В. А. Функционализм // Современная американская лингвистика. Фундаментальные направления. — М.: Книжный дом «Либроком», 2010. — С. 276—339. — 480 с. — ISBN 978-5-397-01106-8

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]