Իրական թիվ
Մաթեմատիկայում, իրական թիվը անընդհատ ուղղի վրա ներկայացվող արժեք է։
Ռացիոնալ և իռացիոնալ թվերը միասին կազմում են իրական թվերի բազմությունը:Իրական թվերի բազմությունը նշանակում են R տառով։
Իրական թվերի մեջ են մտնում բոլոր ռացիոնալ թվերը, ինչպես՝
- −5-ը՝ ամբողջ թիվ,
- 4/3-ը՝ հասարակ կոտորակ,
- 8.6-ը՝ վերջավոր տասնորդական կոտորակ,
այնպես էլ իռացիոնալ թվերը, օրինակ՝
- √2=1.4142135...՝ (երկուսի քառակուսի արմատը)` իռացիոնալ հանրահաշվական թիվ,
- π=3.1415926535.․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․` տրանսցենդենտ թիվ։
Իրական թվերը կարելի է պատկերել որպես անվերջ երկար ուղիղ՝ թվային ուղիղ կամ իրական ուղիղի կետեր, որտեղ ամբողջ թվերին համապատասխան թվերը ինտերվալներ են։
Թվային առանցքի յուրաքանչյուր կետին համապատասխանում է որոշակի իրական թիվ և յուրաքանչյուր իրական թվին թվային առանցքի վրա համապատասխանում է որոշակի կետ։
Յուրաքանչյուր իրական թիվ կարող է որոշվել հնարավոր անվերջ տասնորդական ներկայացմամբ (π-ի նման ), որտեղ յուրաքանչյուր հաջորդ թվանշանը չափվում է նախորդից մեկ տասնորդականով տարբերվող միավորներով։
Իրական ուղիղը կարելի է պատկերացնել որպես կոմպլեքս կոմպլեքս հարթության մաս, և համապատասխանաբար, իրական թվերը մտնում են կոմպլեքս թվերի մեջ որպես մասնավոր դեպք։
իրական թվեր դրանք կազմում են այն թվային բազմությունը, որն իր մեջ ներառում է բնական թվերը, ամբողջ թվերը, բանականն ու իռացիոնալը։ Դրանք նշվում են խորհրդանիշով ℝ կամ պարզապես Ռ իսկ գիտության, ճարտարագիտության և տնտեսագիտության մեջ նրանց տիրույթն այնպիսին է, որ «թվի» մասին խոսելիս համարվել է համարյա հաստատ, որ դա իրական թիվ է։
Իրական թվերն օգտագործվել են հին ժամանակներից, չնայած նրանց այդ անունը չի տրվել։ Այն ժամանակվանից, երբ Պյութագորասը մշակեց իր հայտնի թեորեմը, ի հայտ եկան թվեր, որոնք հնարավոր չէր ստանալ որպես բնական թվերի կամ ամբողջ թվերի տրիչ։
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ֆիխտենգոլց, Գ․ Մ․. «Ֆիխտենգոլց․ Մաթեմատիկական անալիզի հիմունքները». sovorel.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 442)։ 
|