Գյոնգջու
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Գյոնգջու | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Հարավային Կորեա | ||
| Մակերես | 1 324 390 000 քառակուսի մետր | ||
| Բնակչություն | ▼248 244 մարդ (հոկտեմբեր 2023)[1] | ||
| Փոստային դասիչ | 38056–38201[2] և 38210[2] | ||
| Պաշտոնական կայք | gyeongju.go.kr/eng/main/index.asp | ||
| |||
Գյոնջու (կոր. 경주시, 慶 州市?, Gyeongju-si) քաղաք Հարավային Կորեայում, երկրի հիմնական տուրիստական կենտրոններից մեկը։ Գտնվում է Ճապոնական ծովի ափին գտնվող Գյոնսանգբուկ-դո նահանգի հարավարևելյան մասում։ Մոտակա քաղաքներն են Ուլսան և Պոհանգ խոշոր արդյունաբերական կենտրոնները։ Լանդշաֆտը ձևավորվում է Տխեբեկստան լեռնաշղթայի արևելյան խթանների կողմից։
Գյոնժջուն հին Կորեայի Սիլա նահանգի մայրաքաղաքն էր և Արևելյան Ասիայի ամենաբարեկեցիկ քաղաքներից մեկը։ Սիլլայի իշխանությունը, որն ի հայտ եկավ մեր թվարկության 1-ին հազարամյակի սկզբին, տարածվել է Կորեական թերակղզու մեծ մասում VII- ից IX դդ. Այդ ժամանակվանից ի վեր քաղաքում մնացել են բազմաթիվ պատմամշակութային հուշարձաններ։ Սիլլա տոհմի անկումից հետո քաղաքն աստիճանաբար կորցրեց իր նշանակությունը։
Ժամանակակից Գյոնջու- ն տիպիկ հարավկորեական միջին չափի քաղաք է։ Այնուամենայնիվ,ունի մեծ թվով տեսարժան վայրեր, ներառյալ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցուցակում, Գյոնջուն, Սեուլի հետ միասին, դարձնում են Հարավային Կորեայի զբոսաշրջության կենտրոն։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյոնգջուն գտնվում է Գյոնսանգբուկ-դո նահանգի հարավարեւելյան մասում։ Սահմանակից է հարավում գտնվող անմիջական ենթակայության Ուլսան քաղաքին, հյուսիսում ՝ Պոհանգին, հյուսիս-արևմուտքում ՝ Եոնգչեոնին և հարավ-արևմուտքում ՝ Չեոնգդոյի շրջանին։ Արևելքից այն լվանում է Ճապոնական ծովով։
Լանդշաֆտը հիմնականում լեռնոտ է, բայց քաղաքի արևմտյան մասի մի մասը գրավում են Տխեբեկստան լեռնաշղթայի խուրձերը։ Գյոնջուի ամենաբարձր կետը Մունբոքսան լեռն է (ծովի մակարդակից 1013 մետր բարձրության վրա) Չխոնդոյի հետ սահմանին գտնվող Սան Մյոնգ շրջանում Տխեբեկստան լեռնաշղթայից դեպի արևելք գտնվում են Չուսասան և Տոնդեսան լեռների խուրձերը։
Գյոնջուի գետային համակարգը ձեւավորվում է այս լեռների կողմից։ Դոնդեսանի լեռները կազմում են քաղաքի արևմտյան մասի գետային համակարգը, որի մեծ մասը Հոնգսանգան գետի ավազանն է, որը սկիզբ է առնում Ուլսանից և թափվում է ծովը Պոհանգ ծովածոցի մոտ։ Հյոնգսանգանի հիմնական վտակները Բուխչեոն և Նամչեոն փոքր գետերն են (համապատասխանաբար Հյուսիսային հոսք և Հարավային հոսք), որոնք հոսում են Գյոնգջուի ջրամբար։ Քաղաքի հարավ-արևմտյան մասում հոսում է Նակտոնգի վտակը ՝ Կումհոգան գետը, իսկ հարավային մասում ՝ Թաեհվագան գետը, որը Ուլսանի մոտակայքում ծով է թափվում։
Գյոնգջուի առափնյա գիծը ձգվում է 33 կիլոմետր հյուսիսում ՝ Պոհանգի և հարավում ՝ Ուլսանի միջև։ Առափնյա գիծը փոքր-ինչ կտրված է, այն կազմող հիմնական գործոնը գետաբերաններն են։ Քաղաքի ամենամեծ ծովախորշը գտնվում է նրա հարավարեւելյան մասում ՝ Ուլսանի մոտակայքում։ Այստեղ է ազգային ծովային ոստիկանության հենակետը, որի գործառույթները ներառում են շրջակա ջրային տարածքում կարգուկանոնի պահպանումը։
Գյոնջուի կլիման իր ծովափնյա գտնվելու պատճառով մի փոքր ավելի մեղմ և խոնավ է, քան երկրի կենտրոնական մասերը։ Ամառները տաք և խոնավ են, ձմեռները ՝ զով և համեմատաբար չոր։ Հուլիս և օգոստոս ամիսները անձրևային շրջան է։ Ինչպես Կորեական թերակղզու մնացած մասերում, աշնանային թայֆուններն էլ հազվադեպ չեն։ Տեղումների միջին տարեկան քանակը 1,091 միլիմետր է, միջին տարեկան ջերմաստիճանը ՝ 12,2 °C:
Պատմական քաղաքի կենտրոնը տեղակայված է Հյոնգսանգանի ափին գտնվող ցածրադիր վայրերում։ Հին ժամանակներում թայֆունների արդյունքում հաճախակի ջրհեղեղներ ու ջրհեղեղներ էին լինում։ Միջինը, տարեգրությունները հայտնում են ջրհեղեղները ամեն 27,9 տարին մեկ։ Հիմա, ջրհեղեղի դեմ պայքարի ժամանակակից համակարգերի ներդրումից հետո, Գյոնջու քաղաքում ջրհեղեղները շատ հազվադեպ են լինում։
