Բլանկա Կանալես
| Բլանկա Կանալես | |
|---|---|
| Ծնվել է | փետրվարի 17, 1906 |
| Ծննդավայր | Խայույա, Պուերտո Ռիկո, Պուերտո Ռիկո, ԱՄՆ |
| Մահացել է | հուլիսի 25, 1996 (90 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Խայույա, Պուերտո Ռիկո, Պուերտո Ռիկո, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն |  Պուերտո Ռիկո |
| Կրթություն | Պուերտո Ռիկոյի համալսարան |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ |
| Կուսակցություն | Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցություն |
Բլանկա Կանալես (իսպ.՝ Blanca Canales, ծննդյան անունը` Blanca Canales Torresola[1], փետրվարի 17, 1906, Խայույա, Պուերտո Ռիկո, Պուերտո Ռիկո, ԱՄՆ - հուլիսի 25, 1996, Խայույա, Պուերտո Ռիկո, Պուերտո Ռիկո, ԱՄՆ), պուերտոռիկացի ազգայնական, մանկավարժ։ 1931 թվականին համալրել է Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցության շարքերը և օգնել կազմավորելու Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցության կանանց թևը՝ «Ազատության դուստրերը»։
Որպես Խայույայի Ազգայնական կուսակցության առաջնորդ՝ նա իր տանը զենք էր պահում, որն օգտագործվել է ընդդեմ Միացյալ Նահանգների՝ կղզում իշխելու 1950 թվականի ապստամբության ժամանակ։ 1950-ական թվականների Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցության ապստամբությունների ժամանակ Կանալեսը ղեկավարել է շարժման անդամներին և երեք օրվա ընթացքում վերահսկողության տակ վերցրել քաղաքը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կանալեսը ծնվել է Պուերտո Ռիկոյի լեռնային Խայույա համայնքում քաղաքական ակտիվիստների ընտանիքում։ Գրող, քաղաքագետ Նեմեսիո Կանալեսի կրտսեր քույրն է։ Հայրը եղել է Պուերտո Ռիկոյի Միացյալ կուսակցության անդամ, պայքարել է կղզու անկախության համար։ Մայրն ամուր կամքի տեր կին էր, ով ոգևորում էր երեխաներին մտածելու իրենց մասին[2]։ Պատանի տարիքում Կանալեսն այլ ազգերի և նրանց հերոսների մասին բազմաթիվ գրքեր ու պատմություններ է կարդացել։ Հաճախ հորն ուղեկցել է քաղաքական հանդիպումների ժամանակ, ոգեշնչվել ելույթներով, դրոշակ թափահարելով և հայրենասիրական եռանդով։ Տարրական և միջնակարգ կրթությունն ստացել է Խայույայում[2]։
1924 թվականին հոր մահից հետո մայրը տեղափոխվել է Պոնսե։ Կանալեսը սովորել է Պոնսեի ավագ դպրոցում, 1930 թվականի մայիսին Պուերտո Ռիկոյի համալսարանից ստացել է բակալավրի աստիճան։ Նախքան համալսարանն ավարտելը մասնակցել է համաժողովի, որտեղ հանդես է եկել Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցության նախագահ Պեդրո Ալբիսու Կամպոսը և տպավորվել է նրա քարոզած անկախության իդեալներով։ Նույն տարում կրկին վերադարձել է համալսարան, որտեղ մասնակցել է սոցիալական աշխատանքի դասընթացների[2]։
Ազգայնական կուսակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խայույա վերադառնալով` Կանալեսն աշխատում է տեղի գյուղական դպրոցում։ 1931 թվականին միանում է Ազգայնական կուսակցությանը, ակտիվ գործունեություն ծավալում Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցության կանանց ճյուղի «Ազատության դուստրերի» ձևավորման գործում։ 1940-ական թվականներին Կանալեսի ակտիվ քաղաքական գործունեությունը սահմանափակվում է, քանի որ աշխատանքի բերումով շարունակ ճամփորդում էր Սան Խուանից դեպի Պոնսե[2]։
Երբ Կանալեսը միացավ կուսակցությանը, 1930-ական թվականներին ԱՄՆ-ի կողմից նշանակված կառավարության և ազգայնականների միջև մի շարք թշնամական իրադարձություններ ծավալվեցին։ 1936 թվականին Ալբիսու Կամպոսը ձերբակալվեց, և 1937 թվականի մարտի 31-ին տեղի ունեցան Պոնսեի տխրահռչակ ջարդերը։ 1947 թվականին Ալբիսու Կամպոսն ազատ արձակվեց բանտից։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պուերտո Ռիկոյի Մայագուես քաղաքի Խայույայի ապստամբությանը նվիրված հուշարձանի վրա փակցվել է հուշատախտակ` ի հիշատակ Պուերտո Ռիկոյի Ազգայնական կուսակցության կին ակտիվիստների։ Կանալեսի անունը գրված է հուշատախտակի երրորդ հատվածի երկրորդ տողում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- "War Against All Puerto Ricans: Revolution and Terror in America’s Colony"; Author: Nelson Antonio Denis; Publisher: Nation Books (April 7, 2015); ISBN 1568585012; ISBN 978-1568585017.
