Անտառային հրդեհներ Ռուսաստանում (2021)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անտառային հրդեհներ Ռուսաստանում
Տեսականտառային հրդեհ, heat wave? և siberian wildfire season?
ՏեղադրանքՍիբիր, Հեռավոր Արևելք և Կարելիայի Հանրապետություն
Երկիր Ռուսաստան
Տարեթիվ2021
Զոհվածներ2 մարդ
 2021 heat wave in Siberia Վիքիպահեստում

Անտառային հրդեհներ Ռուսաստանում (2021), 2021 թվականի հունիսից ի վեր ընդգրկել են Սիբիրում և Հեռավոր Արևելքում գտնվող Թաուսի անտառները։ Հաջորդել են 2021 թվականի ռեկորդային շոգին և երաշտին[1]։

Իրադարձություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարեսկզբից մինչև հուլիսի 29-ը հրդեհներն ազդել են 11,5 մլն հեկտարի վրա։ Այս տարածքի 70%-ը Տյումենում, Օմսկում, Նովոսիբիրսկում և Յակուտիայում է[2]։

Սիբիր և Հեռավոր Արևելք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յակուտիայում, ըստ Սահայի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության տվյալների, հուլիսի 5-ին մոտ 5720 քառակուսի կիլոմետր մակերեսով տարածքում ավելի քան 250 հրդեհ է բռնկվել։ Հուլիսի 29-ին Յակուտիայում հրդեհն ընդգրկել է 3 մլն հա անտառ, ծխածածկույթ է դիտվել 100 բնակավայրերում[2]։ ՆԱՍԱ-ի Aqua արբանյակը նաև լուսանկարել է խոշոր հրդեհները, որոնք մոլեգնում են Կամչատկայում[1]։ Յակուտսկ քաղաքում հրդեհների հետևանքով առաջացած թունավոր ծուխը պատել է քաղաքը՝ իջեցնելով օդի որակը մինչև այն մակարդակը, որը նկարագրվում է որպես «օդային ապոկալիպսիս»[3]։ Յակուտսկի օդանավակայանը չեղյալ է հայտարարում չվերթները[2]։ Հրդեհներն ու ծուխը ստիպել են փակել Կոլիմյան ավտոմայրուղին։ Հայտարարվել է արտակարգ դրություն[4], ռազմական ինքնաթիռներն ու ուղղաթիռները[5] օգտագործվել են հրդեհները մարելու և ամպեր ստեղծելու համար, որպեսզի անձրև առաջացնեն[3][6]։ Լենա-ի երկայնքով նավարկելի հաղորդակցությունը դադարեցվել է[7]։ 17 հուլիս Ռոսպոտրեբնադզորը Յակուտսկում արձանագրում է օդի աղտոտում, որը գերազանցում է 9 անգամ ՌՄ2.5-ի կշռված մասնիկների կոնցենտրացիայի նորմը[8]։ Այսեն Նիկոլաևը ՝ Հանրապետության ղեկավարը, ասել է, որ հրդեհները հիմնականում կլիմայի փոփոխության հետևանքներն են, և, ինչը անսովոր է, տեղումների փոքր քանակություն է[9]։ Ռուսաստանի անտառների օդային պահպանության ծառայությունը հուլիսին հայտնել էր, որ հրդեհների կեսից ավելին չի մարվել[10]։ Անտառային հրդեհներն ընդգրկել են նաև Ամուրի մարզի անտառները[11]։

Օգոստոսի 7-ին Յակուտիայում այրվել է լեռնային ուլուսի Բոշ-Կյուել գյուղը։ Ուժեղ քամու պատճառով անտառային հրդեհները սպառնում են ևս 12 բնակավայրի[12]։ 2021 թվականի օգոստոսի 8-ից Յակուտիայում արտակարգ դրության ռեժիմ է սահմանվել անտառային հրդեհները բնակավայրերին և տնտեսական օբյեկտներին մոտենալու պատճառով[13]։ Լենսկյան սյուներ ազգային պարկի տարածքում պարբերաբար հրդեհներ են բռնկվել[14][15]։

Կարելիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հուլիսի 19-ին Կարելիայում մասնակիորեն փակվել է Ռ-21 Կոլա դաշնային մայրուղու երթևեկությունը։ Ամբողջությամբ տարհանվել է Նայստենյարվի ավանը։ Հրդեհը մոտեցել է Սուոեկի ավանին[16]։ Հրդեհներն անսպասելի համարվել[10], հայտարարվել են արտակարգ դրություն[2]։

Չելյաբինսկի մարզ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հուլիսի 9-ին Չելյաբինսկի մարզում անտառային հրդեհների պատճառով տարհանվել են երկու բնակավայրերի՝ պահուստային և Քարթալինսկի շրջանի Ջաբիկ ավանների բնակիչները[17]։

Այլ մարզեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խոշոր անտառային հրդեհներ են գրանցվել նաև Վոլոգդայի[18], Օրենբուրգի[19] և այլ մարզերում։ Լիպեցկի շրջանում և Մորդովիայում այրվել է արգելոց[20][21]։

Օգոստոսի 9-ին Բաշկորտոստանի 4 շրջաններում շարունակել են հրդեհվել 1,9 հազար հեկտար ընդհանուր մակերեսով անտառներ։ Հանրապետական իշխանությունները վստահեցնում են, որ կրակի դեմ պայքարի ուժերն ու միջոցները բավարար են։ Սակայն կամավորները, որոնք օգնում են մարել բռնկումները, պնդում են, որ կրակի արդյունավետ դիմակայության համար ավելի շատ մարդ, տեխնիկա և սարքավորումներ է պահանջվում[22]։

Հետևանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարճաժամկետ հետևանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականի օգոստոսին սիբիրյան հրդեհները ծխամշուշի և տեսանելիության վատթարացման պատճառ դարձան Չելյաբինսկի մարզում[23], Սվերդլովսկի մարզում, ԽՄԱՈ-ում, Տյումենի մարզում[24], Պերմի երկրամասում[25], Իրկուտսկի մարզում[26], Կրասնոյարսկի երկրամասում[27], Տիվայի Հանրապետությունում, Յամալում[28]։

Երկարաժամկետ հետևանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրդեհների ժամանակ մեծ քանակությամբ ածխածինը կարող է մթնոլորտ արտանետվել նախկինում սառեցված հողից[29], հատկապես տորֆյաներից[30], որոնք շարունակում էին վառվել անցյալ տարվանից[31]։

Պատճառները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրդեհների պատճառների որոշումը դժվարացնում է[32] բարձրահարկերի հոսքի փոփոխության և Ռուսաստանում կլիմայի փոփոխության օրինաչափությունների դիտարկման հետ կապված դժվարությունները[4]։ Հրդեհները 2021 թվականին գլոբալ մասշտաբով տեղի ունեցած մի քանի էքստրեմալ եղանակային երևույթներից մեկն է[30]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Fires Scorch the Sakha Republic https://earthobservatory.nasa.gov/images/148537/fires-scorch-the-sakha-republic
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Владимир Омелин, Катя Бонч-Осмоловская, Артем Щенников, Антон Митин «Если государство жжет, то и люди будут жечь» // Новая газета. — 2021. — № 84. — С. 10.
  3. ↑ 3,0 3,1 «'Airpocalypse' hits Siberian city as heatwave sparks forest fires». Guardian. 2021 թ․ հուլիսի 20.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Extreme weather takes climate change models 'off the scale'». www.ft.com. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  5. ↑ «Russia deploys military to help contain raging Siberian wildfires». euronews (անգլերեն). 2021 թ․ հուլիսի 23. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 26-ին.
  6. ↑ «Russian planes seed clouds as raging wildfires near Siberian power plant». Reuters. 2021 թ․ հուլիսի 19. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  7. ↑ «В Якутске закрыли аэропорт в связи с лесными пожарами». newizv.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  8. ↑ «Роспотребнадзор зафиксировал в Якутске загрязнение воздуха, превышающее норму в девять раз». News.Ykt.Ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  9. ↑ «Wildfires Rage Across Russia, Engulfing Dozens Of Towns And Villages In Haze». RadioFreeEurope/RadioLiberty (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 26-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 «In Siberia, volunteers wage war on wildfires with shovels and saws». euronews. 2021 թ․ հուլիսի 27. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 28-ին.
  11. ↑ «Площадь пожаров в Амурской области за четыре года снизилась почти в 30 раз». ТАСС. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  12. ↑ В нацпарке "Ленские столбы" в Якутии потушили семь пожаров. — INTERFAX.RU.
  13. ↑ Екатерина Призова. В Якутии лесные пожары перешли на населённые пункты, введен режим ЧС. — Российская газета.
  14. ↑ «В якутском селе Бясь-Кюэль лесной пожар уничтожил несколько десятков зданий. Видео очевидцев». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  15. ↑ В Якутии начался пожар в национальном парке «Ленские столбы». — ИА REGNUM.
  16. ↑ В охваченной лесными пожарами Карелии началась эвакуация жителей
  17. ↑ «Из-за пожаров в Челябинской области 18 человек обратились за медпомощью». Interfax.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  18. ↑ «Лесной пожар в Вологодской области ликвидирован на площади 400 га». ТАСС. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  19. ↑ «Группировка на тушении пожара в Оренбургской области увеличилась почти до 200 человек». ТАСС. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  20. ↑ «В Усманском районе на территории заповедника горит лес». vesti-lipetsk.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  21. ↑ «МЧС рассказало о ситуации с пожаром в Мордовском заповеднике». РИА Новости (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  22. ↑ «Чатно-государственное партнерство». www.kommersant.ru (ռուսերեն). 2021 թ․ օգոստոսի 9. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  23. ↑ «Свердловскую область накрыл смог от пожаров в Якутии». РИА Новости (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  24. ↑ Елена Плавская (2021 թ․ օգոստոսի 8). «В Туву пришел смог от лесных пожаров в соседних регионах». Известия (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  25. ↑ «Из-за пожаров в Якутии над Южным Уралом навис смог». Российская газета (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  26. ↑ «Сотни населённых пунктов Приангарья окутал дым лесных пожаров». ИА REGNUM (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  27. ↑ СЕРГЕЙ ГРИГОРЬЕВ. Смог от пожаров в Якутии дошел до Красноярска: с какими последствиями столкнулись горожане. — Сетевое издание «ТВК Красноярск».
  28. ↑ «Гарь от лесных пожаров в Якутии почувствовали на арктических станциях». Радио Sputnik (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  29. ↑ The Moscow Times (2021 թ․ հունվարի 27). «Peat Fires Smolder in Siberia Despite Bone-Chilling Temperatures». The Moscow Times (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 «Amid summer of fire and floods, a moment of truth for climate action». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 25-ին.
  31. ↑ «Siberia battles wildfires after hottest and driest June for 133 years - releasing high amounts of carbon into the atmosphere». Sky News (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 25-ին.
  32. ↑ «What's Fueling Russia's 'Unprecedented' Fires? | Voice of America - English». www.voanews.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 25-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անտառային_հրդեհներ_Ռուսաստանում_(2021)&oldid=9455666» էջից