Jump to content

Ալկմեոն (Ամֆիարայի որդին)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալկմեոն
ՏեսակՀին հունական դիցաբանության կերպար
Սեռարական
ՀայրAmphiaraus?[1]
ՄայրEriphyle?[1]
Քույր/ԵղբայրAmphilochus?
ԱմուսինCallirhoe?, Arsinoë?, Մանթո և Alphesiboea?
ԶավակներAcarnan?, Amphoterus?, Amphilochus?, Clytius? և Tisiphone?
 Alcmaeon (mythology) Վիքիպահեստում

Ալկմեոն (հին հունարեն՝ Ἀλκμαίων) հին հունական դիցաբանության մեջ[2] Ամֆիարայի և Էրիֆիլեի որդին՝ Ամֆիլոխի եղբայրը։ Ամֆիարաուսը ճակատագրի բերումով սպանվեց Թեբեի դեմ արշավում։

Ալկմեոնը Թեբեի դեմ Էպիգոնների արշավի առաջնորդն է եղել (ընտրվել է որպես Ապոլլոնի հրեշտակ)[3]։ Կռվի ժամանակ սպանեց Թեբեի թագավոր Լաոդամանտին[4], ով Ելենայի ամուսինն էր[5]։

Ալկմեոնը, համաձայն իր հորը տված խոստման, վրեժխնդիր եղավ նրա մահվան համար՝ սպանելով մորը Ապոլլոնի պատգամի հրամանով[6], այնուհետև խելագարվեց և հետապնդվեց Էրինիաների կողմից[7], որոնցից նա կարող էր ազատվել միայն այն դեպքում, եթե բնակություն հաստատեր նրա սպանությունից հետո ձևավորված երկրում, քանի որ մայրը անիծել է այն երկիրը, որը կընդուներ իրեն։ Նա ընկավ խելագարության մեջ և փախավ Արկադիա, այնուհետև Փսոֆիդայի մոտ, ով ամուսնացրեց իր դստեր՝ Արսինոեի (կամ Ալփեսիբեայի[8]) հետ, որին Ալկմեոնը տվեց մի պեպլո և վզնոց։

Հետո նա օգնեց Դիոմեդեսին սպանել Ագրիայի որդիներին Կալիդոնում[9]։ Ըստ Էֆորի՝ Դիոմեդեսի հետ նա պատժել է Էնեուսի թշնամիներին, ապա գրավել Ակարնանիան[10]։ Ըստ Էֆորի՝ նա հիմնել է Ամփիլոքյան Արգոսը, այն անվանելով իր եղբոր պատվին[11]։ Բնակվել է Աենիադների շրջանի մոտ, Ահելոյի գետաբերանում, ըստ պատգամի[12]։

Ալկմեոնը վերջապես խաղաղություն գտավ Ախելոս գետի վրա գտնվող նորաստեղծ կղզում և, իրենից հեռացնելով իր առաջին կնոջը՝ Արսինոյին, ամուսնացավ այս գետի աստծո Ահելոս Կալիրհոյի հետ։ Նա քաղաք է հիմնել Աքելոսի կողմից վերադարձված հողի վրա և բնակություն հաստատել այնտեղ։ Հետագայում, կնոջ ցանկությունը կատարելու համար, նա խորամանկորեն խլում է Էրիֆիլայի վզնոցն ու պեպլոսն իր սկեսրայր Ֆեգեոսից և տալիս Կալիրհոյին։

Նրան սպանել են վերջինիս հետապնդման ուղարկված որդիները։ Արկադիայում Փեգեոսի որդիները դարանակալել են Ալկմեոնին՝ մեղադրելով Արսինոեսին սպանության մեջ[13]։ Նրա ճակատագիրը նկարագրված է մեկ հնագույն էպոսում (հուն․՝ Ἀλκμαίονις) և մի քանի ողբերգություններում։ Բայց այս գործերից ոչ մեկը չի պահպանվել։

Ալկմեոնի և Կալիրհոյի որդիներն են Ակարնանն ու Ամֆոտերեն։

Հետագա ավանդույթ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արձան Արգոսում՝ այլ էպիգոնների հետ միասին[14],ինչպես նաև արձան Դելֆիում[15]։ Նրան թաղել են Պսոֆիդայում, գերեզմանի կողքին կան հերոսին նվիրված նոճիի ծառեր[16]։ Հիշատակված է Ոդիսականում (XV 248)[17], Ստեսիխորի կողմից[18]։ Աստիդամասում մոր սպանությունը կատարվել է անտեղյակության մեջ[19]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Любкер Ф. Alcmaeo (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. КанскийСПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 59—60.
  2. Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.60
  3. Пиндар. Пифийские песни VIII 45, 57
  4. Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека III 7, 2
  5. Гесиод. Перечень женщин, фр.197 М.-У.
  6. Софокл. Эпигоны, фр.187 Радт; Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 66, 3
  7. Энний. Алкмеон, фр.30 Уормингтон; Овидий. Метаморфозы IX 410
  8. Павсаний. Описание Эллады VIII 24, 8
  9. Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 8, 6
  10. Страбон. География X 2, 25 (стр.462)
  11. Страбон. География VII 7, 7 (стр.326)
  12. Фукидид. История II 102, 4-5
  13. Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека III 7, 5
  14. Павсаний. Описание Эллады II 20, 5
  15. Павсаний. Описание Эллады X 10, 4
  16. Павсаний. Описание Эллады VIII 24, 7
  17. Аристотель. Риторика II 23
  18. Вестник древней истории. 1996. № 2. С.251-252
  19. Аристотель. Поэтика 14