Jump to content

Ex nihilo

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլի Կոնտենտ, «Կենաց ծառը». Կենաց ծառը (եբրայերեն՝ עץ החיים) էզոտերիկ Հուդայականության Կաբալայի միստիկ նշան է, որն օգտագործվում է Հաշեմի անցած ուղին նկարագրելու համար, այն ձևը որով Նա արարել է աշխարհը ex nihilo (ոչնչից):

Ex nihilo (Էքս նիհիլո), լատիներեն արտահայտություն, որը նշանակում է «ոչնչից»։ Այն հաճախ ասոցացվում է աշխարհի արարման հետ, creatio ex nihilo՝ նշանակում է «ոչնչից արարում»՝ կիրառվելով հիմնականում աստվածաբանական և փիլիսոփայական ենթատեքստով։

Աստվածաբանության մեջ, creatio ex nihilo («արարում ոչնչից»), ունի creatio ex materia («նախնական, հավերժ գոյություն ունեցող մատերիայից, նյութից արարում») և creatio ex deo («արարում աստծուց, աստծո ներսից») հակառակ նշանակությունը։

Ex nihilo-ն հանդիպում է նաև դասական փիլիսոփայական ex nihilo nihil fit արտահայտության մեջ, որը նշանակում է՝ «ոչնչից ոչինչ է սերում»։

Կրոնական և մետաֆիզկական ենթատեքստից դուրս օգտագործվող ex nihilo-ն՝ ցույց է տալիս, որ ինչ-որ բան դուրս է գալիս, առաջանում է ոչնչից։ Օրինակ՝ ինչ-որ խոսակցության մեջ, զրուցակիցներից մեկը կարող է նոր թեմա բացել ex nihilo, որը նշանակում է, որ նոր թեման կապ չունի խոսակցության նախկին թեմաների հետ։

Creatio ex nihilo-ի պատմությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հնագույն մերձավորարևելյան դիցաբանություններում և հունական դիցաբանության մեջ աստվածներն աշխարհն արարում են արդեն գոյություն ունեցող նախանյութից՝ քաոսից։

Հրեական Աստվածաշնչի պատմությունների և հունական փիլիսոփայության գաղափարների միացումը առաջին անգամ հանդիպում է Փիլոն Ալեքսանդրացու մոտ (մ.թ. 50), ով գրում էր հելլենիստական հուդայականության թեմայով։ Փիլոնը հրեական Յահվե արարող աստվածաությանը նույնացնում էր Արիստոտելի primum movens-ի հետ (Առաջին Պատճառ)[1][2], որպեսզի ապացուցի, որ հրեաները միաստվածության գաղափարն ունեցել են հույներից շատ ավելի վաղ։ Այնուամենայնիվ, այստեղ նույնպես արարումը ինչ-որ սկզբնական նախանյութից էր (շարժումից կամ փոփոխությունից)։

Քաոսից աշխարհի արարումը եկել է Հելլենիստական փիլիսոփայությունից, որտեղ ձևավորվել է primum movens-ի ոչնչից աշխարհի արարման գաղափարը։

Աստվածաբանները վիճում են, թե արդյոք Աստվածաշնչում նկարագրված արարումը ex nihilo է[3]։

Հունական Սեպտուագինտայի Ծննդոցը սկսվում է հետևյալ կերպ. ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν, որը թարգմանվում է՝ «սկզբում նա ստեղծեց»[4]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Yonge, Charles Duke (1854). «Appendices A Treatise Concerning the World (1)։ But what can be worse than this, or more calculated to display the want of true nobility existing in the soul, than the notion of causes in general being secondary and created causes, combined with an ignorance of the one first cause, the uncreated God, the Creator of the universe, who for these and innumerable other reasons is most excellent, reasons which because of their magnitude human intellect is unable to apprehend?" The Works of Philo Judaeus: the contemporary of Josephus. London: H. G. Bohn». Cornerstonepublications.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  2. Plato Laws Book X, Public Domain-Project Gutenberg.
  3. Collins, C. John, Genesis 1-4: A Linguistic, Literary, and Theological Commentary (Phillipsburg, NJ: P&R Publishing, 2006), 50ff.
  4. Chamberlain, Gary Alan. The Greek of the Septuagint.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]