Օսմոտիկ էլեկտրակայան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Museum Silhouette.svg
Օսմոտիկ էլեկտրակայան
Hurum osmosis power 01.jpg

Օսմոտիկ էլեկտրակայան ստացիոնար էլեկտրակայան՝ հիմնված հեղուկի ցրման օսմոզ սկզբունքի վրա։

Աշխարհում առաջին և միակ օսմոտիկ էլեկտրակայանը կառուցվել է Statkraft հիդրոէլեկտրիկ ընկերության կողմից Նորվեգիայի Տոֆտ քաղաքում (Հուրում կոմունա)։ Այն գտնվում է Södra Cell Tofte պղպեղի և թղթի գործարանի տարածքում[1]։ Էլեկտրական կայանքների կառուցումը գնահատվում է 20 միլիոն դոլար և 10 տարի, ինչը հանգեցնում է տեխնոլոգիայի նախագծմանն և զարգացմանը:Այս էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը շատ ցածր էներգիայի պարունակություն ունի` սկզբնականը 2-4 կՎտ։ Դրանից հետո նախատեսվում է էներգիայի արտադրությունը հասցնել 10 կիլովատի[2][3]։ Այս պահին էլեկտրակայանը կարծես փորձարարական է, բայց եթե փորձարկումները հաջողությամբ ավարտվեն, կայանը կգործարկվի առևտրային օգտագործման համար[4]։

Գործարկման սկզբունքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կայանի սխեմատիկ կառուցվածքը

Օսմոտիկ էլեկտրակայանը վերահսկում է աղի և քաղցրահամ ջրի խառնուրդը դրանով էներգիա հանելով հեղուկների աճող էնդրոպիայից[5]։ Խառնուրդը տեղի է ունենում բաքում, որը կիսաթափանցիկ թաղանթով բաժանված է երկու բաժանմունքի։ Մեկ խցիկում ծովային, իսկ մյուսում թարմ ջուր է մատակարարվում։ Ծովային և քաղցրահամ ջրերում աղերի տարբեր խտության պատճառով թարմ կուպեից ջրի մոլեկուլները, փորձելով հավասարեցնել աղի կոնցենտրացիան, թաղանթով անցնում են ծովային խցիկ[6][7]։ Այս գործընթացի արդյունքում ծովի ջրի խցիկում առաջանում է գերճնշում, որն էլ իր հերթին օգտագործվում է էլեկտրականություն արտադրող հիդրավլիկ տուրբինը պտտելու համար։

Տեխնոլոգիայի առավելություններն ու թերությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առավելություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ի տարբերություն քամու և արևի, ապահովվում է շարունակական վերականգնվող էներգիայի աղբյուր `սեզոնային փոքր փոփոխություններով։
  • Ջերմոցային էֆեկտի ազդեցություն չկա[8]։

Թերություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ընթացիկ թաղանթն ունի 1 Վտ/մ² ընթերցում։ Ցուցանիշը, որը կայանները կդարձնի շահութաբեր, 5 Վտ/մ² է։ Աշխարհում կան մի քանի ընկերություններ, որոնք արտադրում են այդպիսի թաղանթներ՝ Ջեներալ էլեկտրիկ անգլ.՝ General Electric, անգլ.՝ Dow Chemical, Հիդրանավտիկա անգլ.՝ Hydranautics, անգլ.՝ Toray Industries: Օսմոտիկ կայանի սարքերը պետք է լինեն շատ ավելի բարակ, քան ներկայումս արտադրվողները։
  • Օսմոտիկ էլեկտրակայանը կարող է օգտագործվել միայն գետերի գետաբերաններում, որտեղ քաղցրահամ ջուրը թափվում է աղաջուր։

Օսմոտիկ էներգիայի պոտենցիալը և հեռանկարները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Statkraft հիդրոէլեկտրիկ ընկերությունն այս տեսակի էլեկտրաէներգիայի արտադրության ներուժը գնահատում է 1600-1700 բարձր ջերմաստիճանի։ Սա ներկայացնում է էլեկտրաէներգիայի ընդհանուր համաշխարհային սպառման մոտ 10%-ը։ Մոտ 2-3 տարի անց (2009 թվականի տվյալները) նախատեսվում է ստեղծել մեկ այլ մինչև մեկ մեգավատ հզորությամբ փորձնական էլեկտրակայան[9]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Первая в мире "осмотическая" электростанция открылась в Норвегии»։ РИА Новости (ռուսերեն)։ 20091124T1702։ Վերցված է 2021-03-19 
  2. Pattle R. E. (1954-10)։ «Production of Electric Power by mixing Fresh and Salt Water in the Hydroelectric Pile» (անգլերեն)։ էջ 660։ doi:10.1038/174660a0։ Վերցված է 2021-03-19 
  3. Loeb Sidney, Norman Richard S. (1975-08-22)։ «Osmotic Power Plants» (անգլերեն)։ էջեր 654–655։ PMID 17838753։ doi:10.1126/science.189.4203.654։ Վերցված է 2021-03-19 
  4. «Espacenet – search results»։ worldwide.espacenet.com։ Վերցված է 2021-03-19 
  5. «Loeb.pdf»։ Google Docs։ Վերցված է 2021-03-19 
  6. «Method and apparatus for generating power utilizing reverse electrodialysis» (անգլերեն)։ Վերցված է 2021-03-19 
  7. Brogioli Doriano (2009-07-01)։ «Extracting Renewable Energy from a Salinity Difference Using a Capacitor»։ էջ 058501։ doi:10.1103/PhysRevLett.103.058501։ Վերցված է 2021-03-19 
  8. «Norway opens osmotic power plant» (en-GB)։ 2009-11-24։ Վերցված է 2021-03-19 
  9. «Nanotubes boost potential of salinity power as a renewable energy source»։ New Atlas (en-US)։ 2013-03-13։ Վերցված է 2021-03-19 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]