Օկտոբաս
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Օկտոբաս | |
|---|---|
 Օկտոբասի տեսքը և համեմատությունը 1,65 սմ հասակ ունեցող կնոջ հետ | |
| Տեսակ | երաժշտական գործիքի տեսակ |
| Որակավորում | necked box lutes played with a bow? |
| Հորնբոսթել-Զաքսի հանմակարգ | 321.322-71 |
Օկտոբաս (ֆր.՝ Octobasse, գերմ.՝ Octobass, անգլ.՝ Oktobass), ամենամեծ լարային գործիքը։ Այն պատկանում է ջութակների ընտանիքին և երկարությունը մոտ երեք մետր 50 սանտիմետր է։ Այժմ գործիքը հանդիսանում է թանգարանային նմուշ։
Ստեղծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գործիքն առաջին անգամ պատրաստվել է Ֆրանսիայում 1850 թվականին ֆրանսիացի վարպետ Ժան-Բատիստ Վուիյոմի կողմից։ Գործիքը արժանացել է կոմպոզիտոր Էկտոր Բեռլիոզի մեծ ուշադրությանը։ Նա այս գործիքի մասին գրել է իր «Մեծ գործիքավորման ձեռնարկ»-ում։
Լարեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գործիքը ունի երեք լար՝ դո, սոլ, դո։ Չափազանց մեծ լինելու պատճառով ավելացվել են որոշ պեդալներ գործիքի աջակողմյան մասում՝ նվագը հեշտացնելու նպատակով։ Ինչպես և մյուս լարային գործիքները այն նվագվում է աղեղի օգնությամբ։ Օկտոբասը կոնտրաբասից հնչողությամբ ցածր է ընդամենը երեք նոտայով։ Օկտոբասի ամենացածր նոտան կոնտր օկտավայի դոն է, իսկ կոնտրաբասինը մին։ Օկտոբասի ամենաբարձր նոտան՝ դոն, մեկ օկտավա ցածր է թավջութակի ամենացածր դոյից։ Օկտոբասի ամենացածր դոն կարող են վերարտադրել միայն որոշ արտադրության դաշնամուրներ և չափազանց հզոր երգեհոններ։
Քանի որ գործիքը չափազանց մեծ է և երկար օգտագործվում է հատուկ աթոռ, որի վրա նվագելիս կանգնում են նվագողները։
Օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օկտոբասին հիմնականում անրադարձել է Էկտոր Բեռլիոզը։ Նա այս գործիքը օգտագործել է իր 1855 թվականին կատարած Տե Դեումում։ Օկտոբաս նվագել է իր ժամանակաշրջանի կոնտրաբասիստ Բանժաման Բերլիոզը։ Այնուհետև կոմպոզիտորները ավելի կարևորություն են սկսել տալ կոնտրաբասին և օկտոբասը մնացել է քիչ հանդիպվող գործիք։ Այն հիմնականում կարելի է տեսնել որոշ թանգարաներում՝ Փարիզի Երաժշտության Թանգարանում և Վիեննայում։ Գոյություն է ունեցել նաև մեկ այլ թանգարանային օկտոբաս, որը վառվել է լոնդոնյան մի հրդեհի ժամանակ։
Ժամանակակից օկտոբաս նվագող երաժիշտներից է Նիկոլա Մոնետան։