Ցարսկոյե Սելոյի երկաթուղի
Ցարսկոյե Սելոյի երկաթուղին, առաջին հանրային երկաթուղին Ռուսական կայսրությունում[1][2]։ Այն անցնում էր Սանկտ Պետերբուրգից Պավլովսկ մինչև Ցարսկոյե Սելո։
Շինարարությունը սկսվել է 1836 թվականի մայիսին, և առաջին փորձնական ուղևորությունները իրականացվել են նույն թվականին Ցարսկոյե Սելոյի և Պավլովսկի միջև՝ օգտագործելով ձիով գծված ուղին։ Ուղին պաշտոնապես բացվել է 1837 թվականի հոկտեմբերի 30-ին, երբ Սանկտ Պետերբուրգի և Ցարսկոյե Սելոյի միջև կատարվել է 8 վագոնից բաղկացած գնացքի տեղափոխությունը։ Մինչև 1851 թվականին Մոսկվա-Սանկտ Պետերբուրգ երկաթուղու կառուցումը, դա Ռուսաստանում միակ ուղևորատար գնացքի գիծն էր[3]:1899 թվականին այն միավորվել է Մոսկվա-Վինդաու-Ռուբինսկ երկաթուղիներին և այժմ կազմում է Օկտյաբրսկայա երկաթուղու մասը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստանում առաջին երկաթուղիները կարճ և նեղ ճանապարհով փայտե և ապա պողպատե երկաթուղային ռելսեր էին, որոնք օգտագործվել են 18-րդ դարում Ուրալի բազմաթիվ հանքավայրերում հանքաքարի փոխադրումներ իրականացնելու համար։ Մասնավորապես 1833–1834 թվականներին կառուցված Նիժնի Տագիլի գիծը շոգեքարշով կարող էր տեղափոխել մի քանի հանքագործներ՝ հանքաքարի բեռի հետ միասին։ Լոկոմոտիվը կառուցել են ռուս ինժեներները՝ հայր և որդի Չերպանովովները։ Այնուամենայնիվ, դրանց դիզայնը կիրառություն չի գտել իրենց գործարանից դուրս, իսկ Ցարսկոյե Սելո երկաթուղու համար նախատեսված սարքավորումների մեծ մասը, ներառյալ ռելսերը, փոխադրումները, լոկոմոտիվները և երկաթուղային անջատիչը ձեռք են բերվել արտերկրում[4]։ Եվրոպական առաջին երկաթուղիները ցույց են տվել իրենց տնտեսական մեծ ներուժը։ 1834-ի օգոստոսին Ռուսաստանի հանքարդյունաբերության նախարարությունը հրավիրում է ավստրիա-չեխ ինժեներ Ֆրանց Անտոն վոն Գերցներին՝ ուսումնասիրելու Ռուսաստանում երկաթուղիներ կառուցելու հնարավորությանը։ Երկրի միջոցով մի քանի ամիս ճանապարհորդելուց հետո 1835 թվականին հունվարին նա գրավոր զեկույց է ներկայացնում Ռուսաստանի ցար Նիկոլայ I-ի, ապա անձամբ հանդիպում է նրան՝ առաջարկելով երկաթուղիներ կառուցել Մոսկվայի, Նիժնի Նովգորոդի և Պետերբուրգի միջև։ Գերցների առաջարկությունը գնահատվել է Միխայիլ Սպերանսկի կողմից։ Հանձնաժողովը նախագիծը իրագործելի է համարել երկաթուղին կառուցելու համար Ցարսկոյե Սելոյի և հարևան Պավլովսկի միջև։ Այս նախագիծը աջակցություն է ստացել 1836 թվականի մարտի 21-ի և 15-ի կայսերական հրամանագրերով[5][6][7][8];
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Pushkin, Encyclopædia Britannica on-line
- ↑ Пушкин (город в Ленинградской обл.), Great Soviet Encyclopedia on-line (in Russian)
- ↑ Ian McNeil (2002 թ․ հունիսի 1). An Encyclopedia of the History of Technology. Taylor and Francis. էջեր 575–. ISBN 978-0-203-19211-5. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 8-ին.
- ↑ Возникновение и совершенствование вагонов
- ↑ All dates are in the New Style
- ↑ Margovenko, A (2004). «Дороги царей (Roads of Emperors)». Урал. 10.
- ↑ железная дорога (Tsarskoselskaya Railways)[permanent dead link
- ↑ (ru) Царскосельская железная дорога. История Санкт-Петербурга Արխիվացված 2020-04-06 Wayback Machine. Family-history.ru. Retrieved on 2011-03-11