Տեկկան Յոսանո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յոսանո Տեկկան
ճապ.՝ 与謝野鉄幹
Ծնվել է25 փետրվարի, 1873 թ
ԾննդավայրOkazaki, Sakyō-ku, Կիոտո, Ճապոնիա
Վախճանվել էՄարտի 26 1935 թ
Վախճանի վայրՏոկիո, Ճապոնիա
ԳերեզմանՏամա գերեզմանոց
Մասնագիտությունգրող, բանաստեղծ
Լեզուճապոներեն
Ազգությունճապոնացի
Քաղաքացիություն Ճապոնիա
ԿրթությունԿեյոյի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներQ11569302?
ԱշխատավայրMeiji Shoin?, Q11448714?, Կեյոյի համալսարան և Bunka Gakuin?
ԱմուսինՅոսանո Ակիկո
ԶավակներShigeru Yosano?
ԱզգականներKatsumaro Akamatsu? և Tsuneko Akamatsu?
 Tekkan Yosano Վիքիպահեստում
Տեկկան Յոսանոյի պատվին մոնումենտը Բիչու-Մատսույամա Դղյակում

Տեկկան Յոսանո (ճապ.՝ 与謝野 鉄幹 կամ 與謝野 鐵幹 'Յոսանո Տեկկան', 26 փետրվարի 1873 – 26 մարտի 1935) Յոսանո Հիրոշիի մականունն էր, ճապոնացի բանաստեղծ Մեիջի, Թայշո, և Շովա ժամանակաշրջանների Ճապոնիայում. Նրա կինը Յոսանո Ակիկո ն էր[1]։ Կառավարության նախարար և քաղաքական գործիչ Կաորու Յոսանոն նրա թոռն է։

Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոսանոն ծնվել է Կիոտոյում, բուդդայական քահանայի ընտանիքում և Կեյոյի համալսարանի շրջանավարտ էր։ Ավարտելուց հետո նա չորս տարի ճապոներեն է դասավանդել Տոկույամա աղջիկների դպրոցում, այժմյան Շունան քաղաքում, Յամագուչի պրեֆեկտուրա։ Նրան ստիպել են հեռանալ իր ուսանողներից մեկի հետ ենթադրյալ անհարմարությունների պատճառով։ 20 տարեկանում տեղափոխվել է Տոկիո։ Նա իրեն ապահովում էր որպես Տոկիոյի թերթերի աշխատակցի գրող։ 1894 թվականի մայիսի 11-ին նա հրապարակեց խիստ ձևակերպված հոդված՝ խրախուսելով ավանդական ճապոնական պոեզիայի բարեփոխումը կամ «waka»՝ դրան ավելի ինքնատիպություն հաղորդելու և իսկ ավելի հանրաճանաչ դարձնելու համար։

Գրական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոսանոն Օչիայ Նաոբումիի աշակերտն էր և վերջինիս Ասակա ընկերության նշանավոր հիմնադիր անդամը[2]։

1900 թվականին Յոսանոն հիմնեց Մյոջո (Պայծառ աստղ) գրական ամսագիրը, և շուտով հավաքեց հայտնի բանաստեղծների շրջանակը, այդ թվում՝ Կիտահարա Հակուշու, Յոշիի Իսամու և Իշիկավա Տակուբոկու. Ամսագիրը անմիջապես հայտնի դարձավ երիտասարդ բանաստեղծների շրջանում, ովքեր կիսում էին Յոսանոյի խանդավառությունը՝ «waka»-ն վերակենդանացնելու «tanka» պոեզիայի միջոցով։ Նրա ամսագրի ամենավաղ մասնակիցներից մեկը Հո Շո անունով մի երիտասարդ կին էր, որն ավելի հայտնի էր իր (Յոսանոյի հետ ամուսնությունից հետո) Յոսանո Ակիկո գրչանունով։

Յոսանոյի սեփական ստեղծագործություններից են «Բոկոկու նո ոն» (Քայքայվող երկրի հնչյուններ, 1894), որը չնայած իր վերնագրին գրական քննադատության ժողովածու էր և «Տոզայ նամբոկու» (Արևելք-արևմուտք, հյուսիս– հարավ, 1896), նրա պոեզիայի անթոլոգիան, հիմնականում «տանկա» էր, բայց կային նաև մի քանի «շինտայիշի» և «րենգա»։

Յոսանոն նաև «5 զույգ կոշիկ» էսսեների հինգ հեղինակներից մեկն է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. George Haggerty; Bonnie Zimmerman (2000). Encyclopedia of lesbian and gay histories and cultures. Taylor & Francis. էջ 823. ISBN 978-0-8153-3354-8. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  2. Keene, Donald 1999 Dawn to the West: A History of Japanese Literature, Volume 4, p.15. New York: Columbia University Press.