Վալենտին Բլիզնյուկ
Վալենտին Բլիզնյուկ ռուս.՝ Валентин Иванович Близнюк[1] | |
---|---|
Ծնվել է | ապրիլի 12, 1928[1] |
Ծննդավայր | Q18407810?, Samarskii District[1] |
Մահացել է | դեկտեմբերի 30, 2019 (91 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Ռուսաստան |
Կրթություն | Մոսկվայի ավիացիոն ինստիտուտ (1953)[1] |
Երկեր | Tupolev Tu-160?[1], Tupolev Tu-121?, Tupolev Tu-123?, Tupolev Tu-130?, Tupolev Tu-141? և Tupolev Tu-143? |
Մասնագիտություն | ավիատիեզերքային ճարտարագետ և chief designer |
Աշխատավայր | Ա. Ն. Տուպոլևի անվան ԿԲ[1] |
Պարգևներ և մրցանակներ |
Վալենտին Իվանովիչ Բլիզնյուկ (ապրիլի 12, 1928[1], Q18407810?, Samarskii District[1] - դեկտեմբերի 30, 2019, Մոսկվա, Ռուսաստան) - խորհրդային ինքնաթիռի դիզայներ, Տուպոլևի դիզայնի բյուրոյի աշխատակից, Tu -160 գերձայնային ռազմավարական ռմբակոծիչ-հրթիռակրի ստեղծման աշխատանքների ղեկավար։ ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վալենտին Բլիզնյուկը ծնվել է Արևելյան Ղազախստանի շրջանի Սամարա մարզի Մալոռոսիյսկոյե գյուղում։ Ավարտել է այնտեղի միջնակարգ դպրոցը։
1953 թ․ ավարտել է Ս․ Օրջոնիկիձեի անվան Մոսկվայի ավիացիոն ինստիտուտը:
1952 թվականից աշխատել է որպես դիզայներ-ճարտարագետ Անդրեյ Տուպոլևի նախագծային բյուրոյում, որտեղ իր աշխատանքի առաջին տարիներին մասնակցել է Tu-91 մարտավարական գրոհային ինքնաթիռի և Tu-95 սերիական ռազմավարական ռմբակոծիչի մշակմանը։
1957 թ. Տուպոլևի նախագծման բյուրոյում ստեղծվեց անօդաչու թռչող սարքերի ստորաբաժանում՝ Ա․ Ա․ Տուպոլևի ղեկավարությամբ։ Դրա մեջ Վ․ Ի․ Բլիզնյուկը ղեկավարեց տեխնիկական նախագծերի մշակումը անօդաչու համակարգերի համար, ներառյալ Tu-121 "C", Tu-123, Tu-143, Tu-141, ինչպես նաև 1970-ականների սկզբից ՝ տիեզերական համակարգերի զարգացումը. անօդաչու հարվածող Տու -130 «ԴՊ» և բեռնատար-ուղևորատար ինքնաթիռներ Տու -136 «Աստղ»։
Վալենտին Բլիզնյուկը նշանակալի ներդրում ունեցավ աշխարհում առաջին գերձայնային ուղևորատար Tu-144 ինքնաթիռի զարգացման գործում` նա այս նախագծի «Ընդհանուր դիտումներ» բաժնի ղեկավարն էր, այնուհետև գլխավոր դիզայների տեղակալը։
Tu-160 ռազմավարական ավիացիոն համալիրի վրա աշխատանքները սկսվեցին 1960-ականների վերջին՝ Վ. Ի. Բլիզնյուկի ակտիվ մասնակցությամբ։ 1975 -ին նա դարձավ նախագծի գլխավոր դիզայներ և MMZ «Փորձ»-ի գլխավոր դիզայներ Ա․Ա․ Տուպոլևի տեղակալ։ Վալենտին Բլիզնյուկը ոչ միայն իրականացրեց նախագծի ընդհանուր կառավարումը, այլև անմիջականորեն վերահսկեց ինքնաթիռի, դրա էլեկտրակայանի աերոդինամիկ սխեմայի զարգացումը՝ ներառյալ բազմաթիվ նորարարական զարգացումները։ 1981-ին Բլիզնյուկի կողմից մշակված Tu-160-ն առաջին անգամ օդ բարձրացավ, իսկ 1987-ին ծառայության անցավ ԽՍՀՄ ռազմաօդային ուժերում։
Վերջին տարիներին Վալենտին Բլիզնյուկն աշխատել է որպես գլխավոր դիզայներ, իսկ ավելի ուշ՝ «Տուպոլև» ՓԲԸ գլխավոր տնօրենի խորհրդական։ Նա վերահսկում էր Tu-160 համալիրի փոփոխման և վերազինման աշխատանքները, որոնց շնորհիվ այն դեռ համարվում է ամենահզորն աշխարհում։ Բացի այդ, նրա ղեկավարությամբ մշակվեց Tu-330 բեռնատար ինքնաթիռի նախագիծը։
Վալենտին Իվանովիչ Բլիզնյուկը մահացել է 2019 թ․ դեկտեմբերի 30-ին 92 տարեկան հասակում՝ ծանր և երկարատև հիվանդությունից հետո[2]։
Պարգևներ և կոչումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար IV աստիճանի շքանշան,
- Աշխատանքի կարմիր դրոշի շքանշան,
- Պատվո նշանի շքանշան,
- ԽՍՀՄ մեդալներ,
- Ռուսաստանի Դաշնության մեդալներ,
- ԽՍՀՄ պետական մրցանակ,
- Պատվավոր ավիաշինարար։
Հիշատակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Tu-160 ինքնաթիռներից մեկը, որը ծառայում էր Ռուսաստանի ռազմաօդային ուժերին (Էնգելսի ավիաբազայում, կողային թիվ 19), 2006 թ․ ստացել է "Վալենտին Բլիզնյուկ" պատվավոր անունը։
Ստեղծագործություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Բլիզնյուկ Վ. և այլք: ճշմարտություն գերձայնային ուղևորատար ինքնաթիռների մասին։ - М., 2000:
Նշումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 БЛИЗНЮК Валентин Иванович // Авиация России : биографическая энциклопедия : 1909-2009 : А--Я (ռուս.) / под ред. А. Н. Зелин — М.: 2009. — С. 63. — 880 с. — ISBN 978-5-903989-03-4
- ↑ Умер создатель Ту-160 Валентин Близнюк, сообщил источник / РИА «Новости»
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ապրիլի 12 ծնունդներ
- 1928 ծնունդներ
- Դեկտեմբերի 30 մահեր
- 2019 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշանի ասպետներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (ԽՍՀՄ)
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Խորհրդային ավիակոնստրուկտորներ
- Խորհրդային ճարտարագետներ