Սպիտակ աստվածուհի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սպիտակ աստվածուհի
Տեսակգրավոր աշխատություն
ԺանրԴիցաբանություն
ՀեղինակՌոբերտ Գրեյվս
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Բնագիր լեզուանգլերեն
ՀրատարակչությունFaber and Faber
Հրատարակվել է1948

«Սպիտակ աստվածուհի։ Բանաստեղծական դիցաբանության պատմական քերականությունը» (անգլ.՝ The White Goddess: a Historical Grammar of Poetic Myth), Ռոբերտ Գրեյվսի դիցաբանական տրակտատը, որը լույս է տեսել 1948 թվականին։ Լրացված և վերանայված հրատարակությունները լույս են տեսել 1952 և 1961 թվականներին։ Գրքի հիմքում ընկած են Գրեյվսի՝ Wales ամսագրում հրապարակված ակնարկները։

Գրեյվսի հարուստ բանաստեղծական երևակայությունը կելտական, գերմանական, հունական, սեմիտական ամենատարբեր աստվածուհիների կերպարների ետևում տարբերում է մայր աստվածուհու որոշակի միասնական կերպար։ Բոլոր դիցաբանությունների հետևում, ըստ Գրեյվսի, Սպիտակ աստվածուհին է՝ ծննդյան, սիրո և մահվան աստվածությունը։ Այս երրորդությանը համապատասխանում են Լուսնի երեք փուլերը։ Աստվածուհու ծիսական պաշտամունքից ծնվում է «ճշմարիտ» պոեզիան։ Ցանկացած բանաստեղծ այդ հավերժական կանացիության յուրօրինակ քուրմ է։

Խորխե Լուիս Բորխեսի խոսքով՝ Գրեյվսի գիրքը «հավակնում է բանաստեղծական լեզվի առաջին քերականության դերին», որի միջուկը կազմում է դիցաբանությունը։ Սակայն իրականում դա «հոյակապ միֆ է, կա՛մ Գրեյվսի կողմից գտնված, կա՛մ Գրեյվսի կողմից հորինված»՝ «պոեզիան իր մոգական ակունքներին վերադարձնելու» նպատակով[1]։

Մարիա Գիմբուտասի՝ Հին Եվրոպայի մասին պատմող ստեղծագործությունների հետ միասին[2][3] Գրեյվսի գիրքը ընկած է վիկկաների մոտ սպիտակ աստվածուհու պաշտամունքի հիմքում[4]։

Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քննադատները, ընդունելով աշխատանքի բանաստեղծական արժեքը, նշել են հնացած աղբյուրների օգտագործումը և եզրակացությունների ոչ բարձր գիտական արժեքը[5][6]։

Գրեյվսը իր հերթին, հիասթափվել է, որ իր աշխատանքը անտեսվել է կելտերի ուսումնասիրությամբ զբաղվող բազմաթիվ գիտնականների կողմից[7] և քննադատներին մեղադրել է առասպելի հոգեբանական մեկնաբանման ունակ չլինելու մեջ[8]։

Հետագայում աշխատանքը մեծ ժողովրդականություն է ձեռք բերել կելտական հեթանոսության ոչ ակադեմիական հետազոտողների շրջանում և միաժամանակ դարձել տարածված մոլորությունների աղբյուր[9][10]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Каталоги - НБУВ Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського
  2. Gilchrist, Roberta (1999). Gender and Archaeology: Contesting the Past. Routledge. p.25. 0-415-21599-4, 978-0-415-21599-2.
  3. Talalay, Lauren E. (1999). (Review of) The Living Goddesses in Bryn Mawr Classical Review 1999-10-05.
  4. The Myth and Ritual School: J.G. Frazer and the Cambridge Ritualists. Hutton, Ronald (1997). "The Neolithic Great Goddess: A Study in Modern Tradition" from Antiquity, March 1997.
  5. Wood, Juliette Chapter 1, The Concept of the Goddess // The Concept of the Goddess / Sandra Billington, Miranda Green. — Routledge, 1999. — С. 12. — ISBN 9780415197892
  6. Hutton, Ronald The Pagan Religions of the Ancient British Isles: Their Nature and Legacy. — John Wiley & Sons, 1993. — С. 320. — ISBN 9780631189466
  7. White, Donna R. A Century of Welsh Myth in Children's Literature. p. 75.
  8. Inter alia – The White Goddess, Farrar Straus Giroux, p. 224. ISBN 0-374-50493-8
  9. Hutton, Ronald The Pagan Religions of the Ancient British Isles: Their Nature and Legacy. — John Wiley & Sons, 1993. — С. 145. — ISBN 9780631189466
  10. Davidson, Hilda Ellis (1998). Roles of the Northern Goddess(չաշխատող հղում), page 11. Routledge. ISBN 0-415-13611-3

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1948 – The White Goddess : a Historical Grammar of Poetic Myth (London: Faber & Faber) [Corr. 2nd ed. also issued by Faber in 1948] [US ed.= New York, Creative Age Press, 1948]
  • 1952 – The White Goddess : a Historical Grammar of Poetic Myth, Amended & enl. ed.[i.e. 3rd ed.] (London: Faber & Faber) [US ed.= New York: Alfred A.Knopf, 1958]
  • 1961 – The White Goddess : a Historical Grammar of Poetic Myth, Amended & enl. ed.[i.e. 4th ed.] (London: Faber & Faber) [US ed.= New York, Farrar, Straus and Giroux, 1966]
  • 1997 – The White Goddess : a Historical Grammar of Poetic Myth; edited by Grevel Lindop (Manchester: Carcanet) 1-85754-248-7

Քննադատական գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Bennett, Joseph, [review of Robert Graves' The White Goddess: a Historical Grammar of Poetic Myth], Hudson Review, vol.2 (1949), 133–138
  • Davis, Robert A., 'The Origin, Evolution, and Function of the Myth of the White Goddess in the Writings of Robert Graves' (unpublished PhD, University of Stirling, 1987) [ British Library copy: BLDSC DX212513]
  • Donoghue, Denis, 'The Myths of Robert Graves', New York Review of Books, 43, no.6 (4 April 1996), 27–31
  • Graves and the Goddess  : Essays on Robert Graves's The White Goddess, ed. by Ian Firla and Grevel Lindop (Selinsgrove, Pa.: Susquehanna University Press, 2003) 1-57591-055-1
  • Graves, Richard Perceval, Robert Graves and The White Goddess, 1940–85 (London: Weidenfeld and Nicolson, 1995) 0-297-81534-2
  • Kirkham, M.C., 'Incertitude and The White Goddess', Essays in Criticism, 16 (1966), 57–72
  • Lindop, Grevel, 'A Crazy Book: Robert Graves and The White Goddess', PN Review, 24, no. 1 [117] (1997 Sept–Oct), 27–29
  • Musgrove, Sydney, The Ancestry of 'The White Goddess, (Bulletin No. 62, English Series, no. 11) (Auckland: Univ. of Auckland Press, 1962)
  • Smeds, John. Statement and story : Robert Graves's myth-making (Åbo : Åbo Akademis Förlag, 1997)
  • Vickery, John B., Robert Graves and The White Goddess (Lincoln: Univ. of Nebraska Press, 1972)
  • Vogel, Amber, 'Not Elizabeth to his Raleigh: Laura Riding, Robert Graves, and origins of The White Goddess', in Literary Couplings: Writing Couples, Collaborators, and the Construction of Authorship, ed. by Marjorie Stone and Judith Thompson (University of Wisconsin Press, 2006), pp. 229–239, 978-0-299-21760-0