Jump to content

Աթենքի ֆոնդային բորսա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
19:39, 9 Մայիսի 2024 տարբերակ, Papyan R (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)

Աթենքի ֆոնդային բորսա (ASE կամ ATHEX; հուն․՝ Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.), Chrimatistírio Athinón) Հունաստանի ֆոնդային բորսան է, որը գործում է մայրաքաղաք Աթենքում[1]։ Հիմնադրվել է 1876 թվականին։ ATHEX-ում ներկայումս գործում է հինգ շուկա՝ կարգավորվող արժեթղթերի շուկա, կարգավորվող ածանցյալների շուկա, այլընտրանքային շուկա, ածխածնի շուկա (EUA-ների համար) և OTC շուկա[1]: Կարգավորվող արժեթղթերի շուկայում ներդրողները կարող են առևտուր անել բաժնետոմսերով, պարտատոմսերով, ETF-ներով և հարակից այլ արժեթղթերով: Ֆոնդային բորսայում ներկայումս վաճառվում է 172 բաժնետոմս՝ ներկայացնելով 166 ընկերություն։

ATHEX-ն ունի ավելի քան 30 ինդեքս: Վեց հիմնական ինդեքսներն են՝ Composite Index (GD), FTSE/Athex Large Cap (FTSE, հայտնի է նաև որպես FTSE 25), FTSE/Athex Mid Cap Index (FTSEM), FTSE/Athex Market Index (FTSEA), FTSE/ATHEX Global: Traders Index Plus ( FTSEGTI ) և FTSE/ATHEX Factor-Weighted Index ( FTSEMSFW )[2]: Athens Composite ինդեքսը սկսել է առևտուրը 1980 թվականին, նրա Բարձր 6355.04-ը սահմանվել է 1999 թվականի սեպտեմբերի 17-ին[3]։ Աթենքի ֆոնդային բորսան փակվել է 2015 թվականի հունիսի 27-ին Հունաստանի պետական պարտքային ճգնաժամի պատճառով[4]: Այն վերաբացվել է 2015 թվականի օգոստոսի 3-ին և կորցրել է ավելի քան 16% ցերեկային առևտրի ընթացքում, որոշ բանկերի բաժնետոմսերը նվազել են 30%-ով, ինչը համապատասխանում է փոփոխության օրական սահմանաչափին[5][6]:

2023 թվականի օգոստոսի 23-ին ընկերությունը ստեղծել է EuroCTP-ն որպես համատեղ ձեռնարկություն 13 այլ բորսաների հետ՝ փորձելով համախմբված ժապավեն տրամադրել Եվրոպական միությանը, որպես Եվրոպական հանձնաժողովի առաջարկած Կապիտալի շուկաների միության մաս:

Պատմություն

Շենքը Սոֆոկլեուս փողոցում, որը մինչ 2007 թվականը տեղավորում էր Աթենքի բորսան

Աթենքի ֆոնդային բորսան սկսել է առևտուրը 1876 թվականին։ Դրա ամենօրյա գործունեությունը հանձնարարվել է Hellenic Exchanges – Athens Stock Exchange SA-ին, որի բաժնետոմսերը ցուցակված են բորսայում: 1918 թվականին Աթենքի ֆոնդային բորսան վերածվել է հասարակական կազմակերպության։ 1995թ.-ին ASE-ն վերափոխվել է բաց սահմանափակ ընկերության միակ բաժնետերով՝ հունական պետությունը: Հունական պետությունը 1997 թվականին վաճառել է բաժնետոմսերի 39,67%-ը, իսկ 1998 թվականին՝ 12%-ը՝ մասնավոր տեղաբաշխման միջոցով։ Պետական բաժնետոմսերը 1999 թվականին նվազել են մինչև 47,7%[7]։ Ածանցյալ գործիքների շուկան սկսել է առևտուրը 1999 թվականի օգոստոսին այն բանից հետո, երբ Աթենքի ածանցյալ գործիքների բորսան (ADEX) և Աթենքի ածանցյալ գործիքների բորսայի քլիրինգը սկսել են գործել[7]: 2002 թվականին Աթենքի ֆոնդային բորսան և Աթենքի ածանցյալների բորսան միավորվել են՝ ձևավորելով Աթենքի ֆոնդային բորսան[8]։

2015 թվականի հունիսի 27-ից շարունակվող պարտքային ճգնաժամի պատճառով փակվելուց հետո ֆոնդային շուկան վթարի է ենթարկվել, երբ բորսան վերաբացվել է օգոստոսի 3-ին: Ընդհանուր ինդեքսը կորցրել է իր արժեքի ավելի քան 16%-ը, երբ բանկային բաժնետոմսերը կորցրել են առավելագույն թույլատրելի 30%-ը օրվա առևտրի ընթացքում[9]:

Աթենքի ֆոնդային բորսան Եվրաասիական ֆոնդային բորսաների ֆեդերացիայի անդամ է:

Գտնվելու վայրը

Մինչև 2007 թվականը փոխանակումը գտնվում էր Սոֆոկլեուս փողոցում, Աթենքի կենտրոնական բիզնես թաղամասում: Այդ պատճառով բորսան և Սոֆոկլես փողոցը դարձել են միմյանց հոմանիշները։ Այժմ այն գտնվում է իր նոր գլխավոր գրասենյակում՝ Աթինոն 110 հասցեում, որը նաև կոչվում է Կավալաս փողոց: Բորսայի առևտրային ժամերն են երկուշաբթիից ուրբաթ ժամը 10:00-ից մինչև 17:20-ը և փակ է շաբաթ, կիրակի և Բորսայի կողմից նախապես հայտարարված տոն օրերին[10]:

Ֆոնդային բորսա

Բորսայում ցուցակված ընկերությունները կարգավորվում են Հունաստանի կապիտալի շուկայի հանձնաժողովի կողմից[11]: 2021 թվականի փետրվարի 2-ի դրությամբ Աթենքի բորսայում ներկայացված են 166 ընկերություններ 172 բաժնետոմսերով[12][13]։ Արժեթղթերի շուկան ունի 163 բաժնետոմս (157 ընկերություններից), իսկ Այլընտրանքային շուկան ունի 9 բաժնետոմս (9 ընկերություն)[13][14]։

Հունաստանի տնտեսություն
Հունաստանի զինանշան
Ակնարկ
Հունաստանի թեմաներ

Բաժնետոմսերի կատեգորիաներ

Արժեթղթերի շուկայի բաժնետոմսերը բաժանվում են երեք կատեգորիայի.

  • Հիմնական շուկա (126 բաժնետոմս 124 ընկերություններից) [15]
  • Վերահսկում (22 բաժնետոմսեր 22 ընկերություններից) [16]
  • Կասեցման տակ (12 բաժնետոմս 11 ընկերություններից) [17]

Կոմպոզիտային ինդեքս

Աթենքի բորսան օգտագործում է GD խորհրդանիշը Composite Index-ի համար[18]: Այս ցուցանիշի համար Bloomberg կոդը ASE–ն է, Reuters-ի կոդը՝ ATG[18][19]։ Ամփոփ Ինդեքսը գործարկվել է 1980 թվականի դեկտեմբերի 31-ին և ունի 60 բաղադրիչ[18][20]։  

Տարեկան եկամուտներ

Հետևյալ աղյուսակը ցույց է տալիս Աթենքի կոմպոզիտային ինդեքսի տարեկան զարգացումը 1987 թվականից ի վեր[21]․

Տարի Փակման մակարդակ Ցուցանիշի փոփոխությունը

միավորներով

Ցուցանիշի փոփոխություն

%-ով

1987 272.47
1988 279.65 7.18 2.64
1989 459.43 179.78 64.29
1990 932.00 472.57 102.86
1991 809.71 −122.29 −13.12
1992 672.31 −137.40 −16.97
1993 958.66 286.35 42.59
1994 868.91 −89.75 −9.36
1995 914.15 45.24 5.21
1996 933.48 19.33 2.11
1997 1,479.63 546.15 58.51
1998 2,737.55 1,257.92 85.02
1999 5,535.09 2,797.54 102.19
2000 3,388.86 −2,146.23 −38.77
2001 2,591.56 −797.30 −23.53
2002 1,748.42 −843.14 −32.53
2003 2,263.58 515.16 29.46
2004 2,786.18 522.60 23.09
2005 3,663.90 877.72 31.50
2006 4,394.13 730.23 19.93
2007 5,178.83 784.70 17.86
2008 1,786.51 −3,392.32 −65.50
2009 2,196.16 409.65 22.93
2010 1,413.94 −782.22 −35.62
2011 680.42 −733.52 −51.88
2012 907.90 227.48 33.43
2013 1,162.68 254.78 28.06
2014 826.18 −336.50 −28.94
2015 631.35 −194.83 −23.58
2016 643.64 12.29 1.95
2017 802.37 158.73 24.66
2018 613.30 −189.07 −23.56
2019 916.67 303.37 49.47
2020 808.99 -107.68 -11.75
2021 893.34 84.35 10.43
2022 929.79 36.45 4.08
2023 1,293.14 363.35 39.08

Կառավարում

Տնօրենների խորհուրդը վերահսկում է ATHEX-ի գործունեությունը: Խորհուրդը բաղկացած է 13 անդամից, որոնք ընտրվում են բաժնետերերի ընդհանուր ժողովի կողմից 4 տարի ժամկետով[22]: Գործող խորհուրդն ընտրվել է 2021 թվականի մայիսի 31-ին կայացած Բաժնետերերի 20-րդ ընդհանուր ժողովում[23]։ Խորհրդի նախագահն է Ջորջ Հանջինիկոլաուն[22]։ Յանոս Կոնտոպուլոսը գլխավոր տնօրենն է[24]:

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 «Markets». helex.gr.
  2. ↑ «Indices – helex.gr». helex.gr.
  3. ↑ «GD: Index overview». Helex.gr. Վերցված է 19 April 2016-ին.
  4. ↑ Udland, Myles (28 June 2015). «REPORT: Greece's stock market will be closed for at least a week». Business Insider. Վերցված է 1 July 2015-ին.
  5. ↑ «Greek stock market bloodbath as exchange reopens». AP. 3 August 2015. Վերցված է 3 August 2015-ին.
  6. ↑ «Market Holidays». Athens Exchange Group. 12 August 2015. Վերցված է 12 August 2015-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 «History - helex.gr». www.helex.gr (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-16-ին. Վերցված է 2018-05-29-ին.
  8. ↑ Zeynep Copur (31 January 2015). Handbook of Research on Behavioral Finance and Investment Strategies ... IGI Global. էջ 257. ISBN 9781466674851. Վերցված է 3 August 2015-ին.
  9. ↑ «Greek stock market bloodbath as exchange reopens». AP. 3 August 2015. Վերցված է 3 August 2015-ին.
  10. ↑ Market Hours, Athens Exchange via Wikinvest
  11. ↑ «ANNUAL REPORT 2009» (PDF). Hellenic Republic Capital Market Commission. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011-10-03-ին. Վերցված է 2011-06-07-ին.
  12. ↑ «Companies, All Markets – helex.gr». helex.gr. Վերցված է 2021-02-02-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Stocks, All Markets – helex.gr». helex.gr. Վերցված է 2021-02-02-ին.
  14. ↑ «Stocks, Alternative Market– helex.gr». helex.gr. Վերցված է 2021-02-02-ին.
  15. ↑ «Stocks, Main Market– helex.gr». helex.gr. Վերցված է 2021-02-02-ին.
  16. ↑ «Stocks, Surveillance– helex.gr». helex.gr. Վերցված է 2021-02-02-ին.
  17. ↑ «Stocks, Under Suspension – helex.gr». helex.gr. Վերցված է 2021-02-02-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 «GD: Index overview». Helex.gr. Վերցված է 19 April 2016-ին.
  19. ↑ «ASE Quote – Athens Stock Exchange General Index». Bloomberg.com.
  20. ↑ «GD: Index composition». Helex.gr. Վերցված է 19 April 2016-ին.
  21. ↑ «^ATH - ATHEX Composite Index - Greece - Stooq». Վերցված է 22 February 2023-ին.
  22. ↑ 22,0 22,1 «Board of Directors - helex.gr». www.helex.gr (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-23-ին.
  23. ↑ «Press Release of 20th Annual General Meeting». www.helex.gr. Վերցված է 2022-03-23-ին.
  24. ↑ Georgiopoulos, George (22 January 2022). «Greek stock exchange board picks Kontopoulos as new CEO». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-23-ին.

External links

Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աթենքի_ֆոնդային_բորսա&oldid=9941463» էջից