«Այսելմիեր լիճ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Այսելմիեր լիճ
Տեսակ	արհեստական լիճ և Natura 2000 protected area?
Երկիր	Նիդերլանդներ
Երկարություն	53 կմ
Լայնություն	32 կմ
ԲԾՄ	−0,3 մետր
Խորություն	9,5 մետր
Մակերես	1100 կմ²
Մասն է	IJsselmeergebied?
Ավազանի երկիր	Նիդերլանդներ
Լիճ հոսող գետ	IJssel? և Vecht?
Ձևավորում	1932
Անվանված է	IJssel?

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

11:50, 8 Հոկտեմբերի 2021-ի տարբերակ

Այսելմիեր^[1] (հոլ.՝ Ĳsselmeer [ˌɛi̯səlˈmeːr]), քաղցրահամ արհեստական լիճ կենտրոնական Նիդեռլանդներում՝ նախկին Զաուդերզեյ ծովածոցի տեղում^[2]։ Սահմանակցում է հյուսիս-արևելքում Ֆրիզլանդ, հարավում և արևելքում՝ Ֆլևոլանդ, արևմուտքում՝ Հյուսիսային Հոլանդիա մարզերին (պրովինցիա)^[3]։ Հյուսիսում Հյուսիսային ծովից բաժանված է 32 կիլոմետր երկարությամբ ձգվող, մոտ 60 մետր հաստությամբ պատնեշով։ Լճի ընդհանուր մակերեսը մոտ 1100 կմ² է, միջին խորությունը՝ 5-6 մետր։ Անվանումը ստացել է Այսել գետից, որը նրա մեջ է թափվում Կետելմեր ոչ մեծ լիճը կտրելով։ Այսելմիերը Արևմտյան Եվրոպայի ամենամեծ քաղցրահամ ջրամբարն է։

Ստեղծման պատմություն

Այսելմիերը ստեղծվել է 1932 թվականին Նիդեռլանդների մելիորացիայի համապարփակ պլանի (Զաուդերզեյի նախագիծ)^[4] արդյունքում՝ նախագծված Կորնելիս Լելիի գլխավորած ինժիներների խմբի կողմից^[5]։ Համաձայն այդ պլանի Զաուդերզեյ ծովածոցը արհեստական ամբարտակով առանձնացվել է Հյուսիսային ծովից։ Ամբարտակը ստացել է Աֆսլյոիտդեիկ անունը։ Գինեսի ռեկորդների գրքում այն գրանցված է որպես աշխարհում գոյություն ունեցող ամենաերկար ծովային պատնեշը (մինչ Հարավային Կորեայում Սեմանգում պատնեշի կառուցումը՝ ավելի քան 33 կմ երկարությամբ)։ Ծովածոցի մի մասը ցամաքեցվել է և դարձել Ֆլևոլանդ մարզը (պրովինցիա), իսկ մյուս մասը դարձել է Այսելմիեր լիճը։ 1975 թվականին Այսելմիեր լիճը բաժանվել է երկու մասի։ Արևմտյան փոքր հատվածը առանձնացվել է Խաուտրիբեիկ ամբարտակով և դարձել առանձին Մարկերմեր լիճը։

Այժմ մասամբ ցամաքեցված Զաուդերզեյ ծովածոցը նույնպես հնագույնը չէ․ այն առաջացել է Ալմերե լճի տեղում, իսկ այն իր հերթին՝ Ֆլեվոնական ծովի տեղում, որը գոյություն է ունեցել առնվազն Հռոմեական կայսրության Վաղ միջնադարի ժամանակաշրջաններում։

Ժամանակակից վիճակ

Լիճը ծառայում է որպես քաղցրահամ ջրի կարևոր պահուստ և օգտագործվում է գյուղատնտեսական, արդյունաբերական և կենցաղային նպատակներով։ Այն լայնորեն օգտագործվում է ռեկրացիոն նպատակներով, լճում նավարկում են զբոսաշրջային նավեր, ափերին զարգացած է զբոսաշրջությունը։

Ծանոթագրություններ

[1] ttps://www.britannica.com/place/IJsselmeer

[2] ttps://books.google.com.ua/books?id=6IkjBQAAQBAJ&pg=PA259&dq=%D0%97%D1%91%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiL2PCfutLYAhUKZVAKHawMCqYQ6AEIJzAA#v=onepage&q=%D0%97%D1%91%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5&f=false

[3] ttps://www.britannica.com/place/Zuiderzee

[4] ttp://www.historischecartografie.nl/nieuws/2007/05/afsluitdijk-bestaat-75-jaar/

[5] ttps://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00001536

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 2. / Տող 2. @@
 [[Պատկեր:Map of IJsselmeer.png|thumb|Կապույտով առանձնացված է Այսելմիեր լիճը|ձախից]]
 [[Պատկեր:IJsselmeerTraditionalBoat.JPG|thumb|left|Նավ Այսելմիեր լճում]]
-'''Այսելմիեր<ref>https://www.britannica.com/place/IJsselmeer</ref>''' ({{lang-nl|Ĳsselmeer}} {{IPA|[ˌɛi̯səlˈmeːr]}}), քաղցրահամ արհեստական [[լիճ]] կենտրոնական [[Նիդերլանդներ|Նիդեռլանդներ]]<nowiki/>ում՝ նախկին [[Զաուդերզեյ]] [[Ծոց|ծովածոց]]<nowiki/>ի տեղում<ref>https://books.google.com.ua/books?id=6IkjBQAAQBAJ&pg=PA259&dq=%D0%97%D1%91%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiL2PCfutLYAhUKZVAKHawMCqYQ6AEIJzAA#v=onepage&q=%D0%97%D1%91%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5&f=false</ref>։ Սահմանակցում է հյուսիս-արևելքում [[Ֆրիզլանդ]], հարավում և արևելքում՝ [[Ֆլևոլանդ]], արևմուտքում՝ [[Հյուսիսային Հոլանդիա]] [[մարզ]]<nowiki/>երին ([[պրովինցիա]])<ref>https://www.britannica.com/place/Zuiderzee</ref>։ Հյուսիսում [[Հյուսիսային ծով]]<nowiki/>ից բաժանված է 32 կիլոմետր երկարությամբ ձգվող, մոտ 60 մետր հաստությամբ պատնեշով։ Լճի ընդհանուր մակերեսը մոտ 1100 կմ² է, միջին խորությունը՝ 5-6 մետր։ Անվանումը ստացել է Այսել [[գետ]]<nowiki/>ից, որը նրա մեջ է թափվում Կետելմեր ոչ մեծ լիճը կտրելով։ Այսելմիերը [[Արևմտյան Եվրոպա]]յ<nowiki/>ի ամենամեծ քաղցրահամ [[ջրամբար]]<nowiki/>ն է։
+'''Այսելմիեր<ref>https://www.britannica.com/place/IJsselmeer</ref>''' ({{lang-nl|Ĳsselmeer}} {{IPA|[ˌɛi̯səlˈmeːr]}}), քաղցրահամ արհեստական [[լիճ]] կենտրոնական [[Նիդերլանդներ|Նիդեռլանդներ]]ում՝ նախկին [[Զաուդերզեյ]] [[Ծոց|ծովածոց]]ի տեղում<ref>https://books.google.com.ua/books?id=6IkjBQAAQBAJ&pg=PA259&dq=%D0%97%D1%91%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiL2PCfutLYAhUKZVAKHawMCqYQ6AEIJzAA#v=onepage&q=%D0%97%D1%91%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5&f=false</ref>։ Սահմանակցում է հյուսիս-արևելքում [[Ֆրիզլանդ]], հարավում և արևելքում՝ [[Ֆլևոլանդ]], արևմուտքում՝ [[Հյուսիսային Հոլանդիա]] [[մարզ]]<nowiki/>երին ([[պրովինցիա]])<ref>https://www.britannica.com/place/Zuiderzee</ref>։ Հյուսիսում [[Հյուսիսային ծով]]ից բաժանված է 32 կիլոմետր երկարությամբ ձգվող, մոտ 60 մետր հաստությամբ պատնեշով։ Լճի ընդհանուր մակերեսը մոտ 1100 կմ² է, միջին խորությունը՝ 5-6 մետր։ Անվանումը ստացել է Այսել գետից, որը նրա մեջ է թափվում Կետելմեր ոչ մեծ լիճը կտրելով։ Այսելմիերը [[Արևմտյան Եվրոպա]]յի ամենամեծ քաղցրահամ ջրամբարն է։
 == Ստեղծման պատմություն ==
-Այսելմիերը ստեղծվել է 1932 թվականին Նիդեռլանդների [[մելիորացիա]]յ<nowiki/>ի համապարփակ պլանի ([[Զաուդերզեյի նախագիծ]])<ref>http://www.historischecartografie.nl/nieuws/2007/05/afsluitdijk-bestaat-75-jaar/</ref> արդյունքում՝ նախագծված [[Կորնելիս Լելի]]<nowiki/>ի գլխավորած ինժիներների խմբի կողմից<ref>https://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00001536</ref>։ Համաձայն այդ պլանի Զաուդերզեյ ծովածոցը արհեստական ամբարտակով առանձնացվել է Հյուսիսային ծովից։ Ամբարտակը ստացել է [[Աֆսլյոիտդեիկ]] անունը։ [[Գինեսի ռեկորդների գիրք|Գինեսի]] ռեկորդների գրքում այն գրանցված է որպես աշխարհում գոյություն ունեցող ամենաերկար ծովային պատնեշը (մինչ [[Հարավային Կորեա]]<nowiki/>յում Սեմանգում պատնեշի կառուցումը՝ ավելի քան 33 կմ երկարությամբ)։ Ծովածոցի մի մասը ցամաքեցվել է և դարձել Ֆլևոլանդ մարզը (պրովինցիա), իսկ մյուս մասը դարձել է Այսելմիեր լիճը։ 1975 թվականին Այսելմիեր լիճը բաժանվել է երկու մասի։ Արևմտյան փոքր հատվածը առանձնացվել է [[Խաուտրիբեի]]<nowiki/>կ ամբարտակով և դարձել առանձին [[Մարկերմեր]] լիճը։
+Այսելմիերը ստեղծվել է 1932 թվականին Նիդեռլանդների [[մելիորացիա]]յի համապարփակ պլանի ([[Զաուդերզեյի նախագիծ]])<ref>http://www.historischecartografie.nl/nieuws/2007/05/afsluitdijk-bestaat-75-jaar/</ref> արդյունքում՝ նախագծված [[Կորնելիս Լելի]]ի գլխավորած ինժիներների խմբի կողմից<ref>https://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00001536</ref>։ Համաձայն այդ պլանի Զաուդերզեյ ծովածոցը արհեստական ամբարտակով առանձնացվել է Հյուսիսային ծովից։ Ամբարտակը ստացել է [[Աֆսլյոիտդեիկ]] անունը։ [[Գինեսի ռեկորդների գիրք|Գինեսի]] ռեկորդների գրքում այն գրանցված է որպես աշխարհում գոյություն ունեցող ամենաերկար ծովային պատնեշը (մինչ [[Հարավային Կորեա]]յում Սեմանգում պատնեշի կառուցումը՝ ավելի քան 33 կմ երկարությամբ)։ Ծովածոցի մի մասը ցամաքեցվել է և դարձել Ֆլևոլանդ մարզը (պրովինցիա), իսկ մյուս մասը դարձել է Այսելմիեր լիճը։ 1975 թվականին Այսելմիեր լիճը բաժանվել է երկու մասի։ Արևմտյան փոքր հատվածը առանձնացվել է [[Խաուտրիբեի]]<nowiki/>կ ամբարտակով և դարձել առանձին [[Մարկերմեր]] լիճը։
-Այժմ մասամբ ցամաքեցված Զաուդերզեյ ծովածոցը նույնպես հնագույնը չէ․ այն առաջացել է [[Ալմերե]] լճի տեղում, իսկ այն իր հերթին՝ [[Ֆլեվոնական ծով]]<nowiki/>ի տեղում, որը գոյություն է ունեցել առնվազն [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] [[Վաղ միջնադար|և Վաղ Միջնադար]]<nowiki/>ի ժամանակաշրջաններում։
+Այժմ մասամբ ցամաքեցված Զաուդերզեյ ծովածոցը նույնպես հնագույնը չէ․ այն առաջացել է [[Ալմերե]] լճի տեղում, իսկ այն իր հերթին՝ [[Ֆլեվոնական ծով]]ի տեղում, որը գոյություն է ունեցել առնվազն [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] [[Վաղ միջնադար]]ի ժամանակաշրջաններում։
 == Ժամանակակից վիճակ ==
-Լիճը ծառայում է որպես քաղցրահամ ջրի կարևոր պահուստ և օգտագործվում է գյուղատնտեսական, արդյունաբերական և կենցաղային նպատակներով։ Այն լայնորեն օգտագործվում է [[Ռեկրեացիա|ռեկրացիոն]] նպատակներով, լճում նավարկում են զբոսաշրջային [[նավ]]<nowiki/>եր, ափերին զարգացած է [[Տուրիզմ|զբոսաշրջություն]]<nowiki/>ը։
+Լիճը ծառայում է որպես քաղցրահամ ջրի կարևոր պահուստ և օգտագործվում է գյուղատնտեսական, արդյունաբերական և կենցաղային նպատակներով։ Այն լայնորեն օգտագործվում է [[Ռեկրեացիա|ռեկրացիոն]] նպատակներով, լճում նավարկում են զբոսաշրջային նավեր, ափերին զարգացած է զբոսաշրջությունը։
 == Ծանոթագրություններ ==