«Արմատ (բուսաբանություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

11:31, 16 փետրվարի 2019-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Արմատ (այլ կիրառումներ)

Արմատ, բույսի վեգետատիվ օրգաններից մեկը, որն օժտված է երկարությամբ անսահմանափակ աճով և գեոթրոպիզմով^[1]։ Նրա հիմնական ֆունկցիաներն են՝ բույսը հողին ամրացնելը, հողից ջրի և հանքային աղերի կլանումը օրգանական նյութերի սինթեզը և պահեստային նյութերի կուտակումը, վեգետատիվ բազմացումը, ձևափոխությունների ենթարկվելը և այլն^[2]։

Ընձյուղից տարբերվում է նրանով, որ զուրկ է տերևներից, բջջիջներում չունի քլորոպլաստներ և արմածայրը՝ մերիստեմը, ծածկված է արմատապատյանով^[2]։

Տեսակներ

Ըստ ձևի լինում են՝ գլանաձև, թելանման, իլիկաձև, կոնաձև և պալարանման։

Ըստ ծագման․

Գլխավոր - զարգանում է սերմի սաղմնային արմատիկից և հանդիսանում է սերմնային բույսերի առաջնային արմատը։
Կողային - զարգանում է գլխավոր արմատից՝ ճյուղավորվելով առաջացնելով առաջնային, երկրորդային, երրորդային և այլ կարգերի կողային արմատներ։
Հավելյալ - զարգանում է ցողունների, տերևների և դրանց ձևափոխությունների վրա^[2]։

Բույսի արմատային համակարգը, որը ձևավորվում է բոլոր տիպի արմատների ճյուղավորման հետևանքով, լինում է երկու տիպի՝ առանցքային ու փնջաձև։

Առանցքային արմատային համակարգը բնորոշ է երկշաքիլ բույսերին, որոնք ունեն լավ արտահայտված գլխավոր արմատ (օր․՝ խատուտիկ, սամիթ, երեքնուկ), իսկ փնջաձևը՝ միաշաքիլ բույսերին, որոնց գլխավոր արմատը սաղմնային արմատիկի ավելի կարճ ապրելու պատճառով չի զարգանում, այլ դրա փոխարեն զարգանում են չափերով իրար հավասար հավելյալ արմատները (օր․՝ ցորեն, սոխ, ծնեբեկ)^[2]։

Ծանոթագրություններ

↑ Корень // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Դումանյան Կ․Հ․, Մելիքյան Ե․ Ա․, Բուսաբանություն, Երևան, 2011

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արմատ (բուսաբանություն)» հոդվածին։

[1] Корень // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Դումանյան Կ․Հ․, Մելիքյան Ե․ Ա․, Բուսաբանություն, Երևան, 2011

[1]

[2]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-{{անաղբյուր}}
 {{Այլ կիրառումներ|Արմատ (այլ կիրառումներ)}}
 [[Պատկեր:Primary and secondary cotton roots.jpg|մինի]]
 [[Պատկեր:Wurzeln am Berghäuser Altrhein, Speyerer Auwald.JPG|մինի|250px]]
-'''Արմատ''', բույսի վեգետատիվ օրգաններից մեկը, որն օժտված է երկարությամբ անսահմանափակ աճով և գեոթրոպիզմով<ref>Корень // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.</ref>։ Նրա հիմնական ֆունկցիաներն են՝ բույսը հողին ամրացնելը, հողից ջրի և հանքային աղերի կլանումը  օրգանական նյութերի սինթեզը և պահեստային նյութերի կուտակումը, վեգետատիվ բազմացումը, ձևափոխությունների ենթարկվելը և այլն<ref>Դումանյան Կ․Հ․, Մելիքյան Ե․ Ա․, Բուսաբանություն, Երևան, 2011</ref>։
+'''Արմատ''', բույսի վեգետատիվ օրգաններից մեկը, որն օժտված է երկարությամբ անսահմանափակ աճով և գեոթրոպիզմով<ref>Корень // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.</ref>։ Նրա հիմնական ֆունկցիաներն են՝ բույսը հողին ամրացնելը, հողից ջրի և հանքային աղերի կլանումը  օրգանական նյութերի սինթեզը և պահեստային նյութերի կուտակումը, վեգետատիվ բազմացումը, ձևափոխությունների ենթարկվելը և այլն<ref name=":0">Դումանյան Կ․Հ․, Մելիքյան Ե․ Ա․, Բուսաբանություն, Երևան, 2011</ref>։
-[[Ընձյուղ]]ից տարբերվում է նրանով, որ զուրկ է [[տերև]]ներից, բջջիջներում չունի [[քլորոպլաստներ]] և արմածայրը՝ մերիստեմը, ծածկված է արմատապատյանով։
+[[Ընձյուղ]]ից տարբերվում է նրանով, որ զուրկ է [[տերև]]ներից, բջջիջներում չունի [[քլորոպլաստներ]] և արմածայրը՝ մերիստեմը, ծածկված է արմատապատյանով<ref name=":0" />։
 == Տեսակներ ==
-Ըստ ձևի լինում են՝ գլանաձև, թելանման, իլիկաձև, կոնաձև և պալարանման։
+Ըստ ձևի լինում են՝ ''գլանաձև'', ''թելանման'', ''իլիկաձև'', ''կոնաձև'' և ''պալարանման''։
+Ըստ ծագման․
+* Գլխավոր - զարգանում է սերմի սաղմնային արմատիկից և հանդիսանում է [[Սերմնավոր բույսեր|սերմնային բույսեր]]ի առաջնային արմատը։
+* Կողային - զարգանում է գլխավոր արմատից՝ ճյուղավորվելով առաջացնելով առաջնային, երկրորդային, երրորդային և այլ կարգերի կողային արմատներ։
+* Հավելյալ - զարգանում է [[ցողուն]]ների, տերևների և դրանց ձևափոխությունների վրա<ref name=":0" />։
+Բույսի արմատային համակարգը, որը ձևավորվում է բոլոր տիպի արմատների ճյուղավորման հետևանքով, լինում է երկու տիպի՝ ''առանցքային'' ու ''փնջաձև''։
+Առանցքային արմատային համակարգը բնորոշ է երկշաքիլ բույսերին, որոնք ունեն լավ արտահայտված գլխավոր արմատ (օր․՝ [[խատուտիկ]], [[սամիթ]], [[երեքնուկ]]), իսկ փնջաձևը՝ միաշաքիլ բույսերին, որոնց գլխավոր արմատը սաղմնային արմատիկի ավելի կարճ ապրելու պատճառով չի զարգանում, այլ դրա փոխարեն զարգանում են չափերով իրար հավասար հավելյալ արմատները (օր․՝ [[ցորեն]], [[սոխ]], [[ծնեբեկ]])<ref name=":0" />։
-Ըստ ծագման՝
-* գլխավոր
-* կողային
-* հավելյալ արմատներ։
-[[Պատկեր:Racine grêle.png]] [[Պատկեր:Racine cônique.png]]
-[[Պատկեր:Racine épaissie.jpg]] || [[Պատկեր:Racines fasciculées.png]]
+== Ծանոթագրություններ ==
+{{ծանցանկ}}
+{{Արտաքին հղումներ}}
 [[Կատեգորիա:Արմատ]]