Սուրբ Սիոն եկեղեցի (Գառնի)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Սիոն եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
| Սուրբ Սիոն եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | մշակութային արժեք և եկեղեցի |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Գառնի[1] |
| Մասն է | Ամրոց Գառնի |
| Կազմված է | Խճանկար |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
 | |
 | |
 Surb Sion church in Garni Վիքիպահեստում | |
Սուրբ Սիոն եկեղեցի[2] կամ Գառնիի ամրոցի կլոր եկեղեցի, Գառնիի ամրոցի տարածքում պեղված եկեղեցի է, գտնվում է հեթանոսական տաճարի կողքին, արևմտյան կողմից։ Ըստ տարբեր կարծիքների կառուցվել է 7-րդ կամ 9-րդ դարում[3]։
Թվագրման վարկածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմք ընդունելով հատակագծային հորինվածքը, պատուհանի պսակի մի բեկոր, և պատմական մի վկայություն որում հիշատակված է Ներսես անունը՝ ենթադրաբար Ներսես Գ Շինող կաթողիկոսի՝ Զվարթնոցի տաճարի կառուցողի, որոշ հետազոտողներ այս հուշարձանը թվագրում են 7-րդ դարով։
|
Եվ եղավ մարմին նորա (898 վախճանված Մաշտոց կաթողիկոս) , ի գերեզմանի ի Գառնի հուպ առ զարմանալի թախտն Տրդատայ և շինեցին ի վերայ նորա եկեղեցի վայելուչ[4]։ | 
|
Այս վկայության ճշտությունը հիմնավորվում է նաև «Մաշտոց» մակագրություն ումեցող տապանաքարի առկայությունը՝ կլոր եկեղեցու հյուսիսային կողմի կիսավեր մատուռի հատակին[3]։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկաստիճան պատվանդանի վրա տեղադրվա շրջանաձև՝ ենթադրաբար բազմանիստ կողմերով, շուրջ 20 մ տրամագիծ ունեցող պարագծում ամփոփված են ուղիղ սկզբնամասեր ունեցող կիսաշրջան չորս խորան, որոնց միջև տեղադրված են մեկական ավանդատներ՝ կիսաշրջան աբսիդներով արևելյան կողմից[5]։ Այս տիպի հատակագիծը նույնութկամբ կրկնվել Մարմաշենի կլոր, Խծկոնքի Սուրբ Սարգիս եկեղեցիներում սա հիմք է տալիս Գառնիի ամրոցի կլոր եկեղեցին Բագրատունյաց շրջանին վերագրել[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ ««Գառնի» արգելոց թանգարանում զբոսաշրջիկին ուղղորդում է աուդիոգիդը». armenpress.am. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 18-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Վարազդատ Հարությունյան (1992). Հայկական ճարտարապետության պատմություն․ Շիրակի ճարտարապետական հուշարձանները. Երևան: «Լույս» հրատարակչություն. էջ 242.
- ↑ «Պատմութիւն Հայոց». digilib.aua.am. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 18-ին.
- ↑ Տ․ Մարության, Զվարթնոց, Եիևան, 1963, էջ՝ 89.