Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Գաղ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Գաղ)
ԵրկիրԱդրբեջան Ադրբեջան
Ճարտարապետություն
Կարգավիճակավերված
Ճարտարապ. ոճհայկական ճարտարապետություն

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի, հայկական ավերված եկեղեցի, որը գտնվում էր Ադրբեջանի կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության Գաղ (Ջուղայի շրջան) գյուղի կենտրոնում[1][2][3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցու հիմնադրման ստույգ տարեթիվը հայտնի չէ։ Հավանաբար հիմնադրվել է 12-13-րդ դարերում[2][3]։ Այն վերակառուցվել է 1658–1659 թվականներին[4]։

Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին խորինվածքով խաչաձև տանիքով բազիլիկ էր և բաղկացած էր նավից և երկու սրահներից, յոթանիստ աբսիդից՝ երկու կողմերում երկհարկանի ավանդատներով և գավիթից՝ արևմուտքում։ Տանիքն ու գմբեթը պահում էին չորս սյուներ։ Արևմտյան ճակատին կային հայերեն արձանագրություն[2][3]։

Ոչնչացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցին դեռևս լավ պահպանված հուշարձան էր ուշ խորհրդային ժամանակաշրջանում (1980-ականներ), սակայն այն ավերվել է 1997 թվականի մինչև 2001 թվականի հոկտեմբերի 7-ն ընկած ժամանակահատվածում, ինչպես փաստագրված է Caucasus Heritage Watch-ի հետաքննությամբ[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Khatchadourian, Lori; Smith, Adam T.; Ghulyan, Husik; Lindsay, Ian (2022). Silent Erasure: A Satellite Investigation of the Destruction of Armenian Heritage in Nakhchivan, Azerbaijan (PDF) (անգլերեն). Cornell Institute of Archaeology and Material Studies: Ithaca, NY. էջեր 242–245. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 Ayvazyan, Argam. The Historical Monuments of Nakhichevan. Transl. Krikor H. Maksoudian. Detroit: Wayne State University Press, 1990, pp. 82–84.
  3. 3,0 3,1 3,2 Ayvazyan, Argam. Nakhijevani ISSH haykakan hushardzannery. Hamahavak tsutsak. Yerevan: Hayastan, 1986, p. 85.
  4. Research on Armenian Architecture, Nakhijevan: Atlas. Yerevan: Tigran Metz Publishing House, 2012.