Սլովակերենի այբուբեն

Սլովակերենի այբուբեն (սլովակ.՝ Slovenská abeceda), լատիներենի այբուբենի հիմքի վրա ստեղծված գրային համակարգ, որն սպասարկում է սլովակերեն լեզուն։

Պատմություն

Վաղ ժամանակներում սլովակերենի համար օգտագործվում էր Գլագոլիցա կոչվող գրային համակարգը, որը սակայն 13-րդ դարում փոխարինվում է Լատիներենի այբուբենի հիման վրա ստեղծված նոր գրային համակարգով։ Իսկ 14-15-րդ դարերում այս գրային համակարգում սկսվում են կիրառվել դիակրիտիկ նշաններ, որոնք հնարավորություն են տալիս համեմատաբար ճշգրտորեն արտահայտել սլովակերենի հնչյունային համակարգը։ Ժամանակակից սլովակերենի այբուբենում կիրառվում են չորս դիակրիտիկ նշաններ (ˇ, ´, ¨, ^) և երեք դիգրաֆ (dz, dž, ch)։

Այբուբենի տեսքը

Տառ	Ըստ ՄՀԱ	Հայերեն համարժեքը
A a	[a]	ա
Á á	[a:]	երկար ա
Ä ä	[æ]	է
B b	[b]	բ
C c	[ʦ]	ց
Č č	[ʧ]	չ
D d	[d]	դ
Ď ď	[ɟ]	փափուկ դ
Dz dz	[ʣ]	ձ
Dž dž	[ʤ]	ջ
E e	[ɛ]	է
É é	[ɛ:]	երկար է
F f	[f]	ֆ
G g	[g]	գ
H h	[ɦ]	հ
Ch ch	[x]	խ
I i	[ɪ]	ի
Í í	[i:]	երկար ի
J j	[j]	յ
K k	[k]	կ
L l	[l], [ḷ]	լ
Ĺ ĺ	[ḷ:]	փափուկ լի
Ľ ľ	[λ]	փափուկ լ
M m	[m]	մ
N n	[n]	ն
Ň ň	[ɲ]	փափուկ ն
O o	[o]	օ
Ó ó	[o:]	երկար օ
Ô ô	[u̯o]	յո
P p	[p]	պ
Q q	[k]	կվ
R r	[r], [ṛ]	ր
Ŕ ŕ	[ṛ:]	ռ
S s	[s]	ս
Š š	[ʃ]	շ
T t	[t]	տ
Ť ť	[c]	փափուկ տ
U u	[u]	ու
Ú ú	[u:]	երկար ու
V v	[v]	վ
W w	[v]	վ
X x	[ks]	կս
Y y	[ɪ]	ի
Ý ý	[i:]	երկար ի
Z z	[z]	զ
Ž ž	[ʒ]	ժ

1. B, F, M, P, R, V տառերից հետո I, Y, Í, Ý տառերը կարդացվում են միանման՝ բաղաձայնն առանց փափկացնելու։
2. G, H, CH, K տառերից հետո չեն կարող գրվել I և Í տառերը (բացառությամբ փոխառյալ բառերի)։
3. C, Č, Ď, DZ, DŽ, J, Ľ, Ň, S, Š, Ť, Z, Ž տառերից հետո չեն կարող գրվել Y և Ý տառերը։
4. D, L, N, T տառերը E և I տառերից առաջ կարդացվում են որպես Ť, Ď, Ň, Ľ, և նրանց վրա դիակրիտիկ նշան չի դրվում։
5. I հնչյունի և նրան հաջորդող ձայնավաորն արտասանվում են որպես երկբարբառ։
6. Q, W, X տառերն օգտագործվում են միայն փոխառյալ բառերում։