Ռոդսի հուշահամալիր
 | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշահամալիր |
| Ճարտարապետ | Հերբերտ Բեյքեր |
| Ստեղծում | 1912 |
| Երկիր |  ՀԱՀ[1] |
| Բնակավայր | Քեյփթաուն |
| Շինության ձև | հուշահամալիր |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
 Rhodes Memorial Վիքիպահեստում | |
Ռոդսի հուշահամալիր (անգլ.՝ Rhodes Memorial, աֆրիկաանս՝ Rhodes-gedenkteken), Անգլիայում ծնված հարավաֆրիկացի քաղաքական գործիչ Սեսիլ Ջոն Ռոդսին նվիրված հուշահամալիր Հարավաֆրիկյան Հանրապետության Քեյփթաուն քաղաքի Դևիլզ Փիք գագաթում։ Հուշահամալիրը նախագծել է ճարտարապետ Հերբերտ Բեյքերը։ Հուշահամալիրը Սեղանաձև լեռան ազգային պարկի մի մասն է կազմում։
Տեղայնք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշահամալիրը գտնվում է Ռոդսի սիրելի վայրում՝ Դևիլզ Փիք գագաթի ստորին լանջերին։ Ռոդսի անձնական փայտե նստարանը դեռևս գտնվում է հուշահամալիրի ներքևում։ Հյուսիս-արևելքից բացվող հոյակապ տեսարանը նկատելի է Քեյփ-Կահիրե երկաթուղու ճանապարհի սկզբից, Բրիտանական գաղութային Աֆրիկայում Ռոդսի իմպերիալիստական երազանքը։
Ռոդսին էին պատկանում Սեղանաձև լեռան ստորին լանջերը, որոնց մեծ մասը նա տվել է ժողովրդին իր մահից հետո։ Նրա կալվածքի մի մասն օգտագործվել է Քեյփթաունի համալսարանի վերին կամպուսի համար, մի մասն էլ այժմ Կիրստենբոշ ազգային բուսաբանական այգու տարածքում է[2]։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ճարտարապետ սըր Հերբերտ Բեյքերը ենթադրաբար է մոդելավորել հուշարձանը Սեգեստայում գտնվող հունական տաճարի օրինակով, թեև այն իրականում ավելի մոտ է Պերգամոնի տաճարին։ Այն բաղկացած է 49 հսկայական աստիճաններից (Ռոդսի կյանքի յուրաքանչյուր տարին), որը սկսվում է կիսաշրջանաձև տեռասից և հասնում մինչև սյուներից բաղկացած ուղղանկյուն U-աձև հուշարձան[3]։ Հուշահամալիրը կառուցվել է Սեղանաձև լեռան քեյփյան գրանիտից[4]։
Աստիճանների ներքևի մասում ձիավորի բրոնզե արձանն է՝ Ջորջ Ֆրեդերիկ Ուոթսի կերտած Ֆիզիկական էներգիա արձանը։ Ջոն Մաքալլան Սվոնի կերտած ութ բրոնզե առյուծները նստած են հուշահամալիրի՝ դեպի Ռոդսի կիսանդրին բարձրացող աստիճանների եզրերին (կիսանդրու հեղինակը նույնպես Ջոն Մաքալլան Սվոնն է)[3]։ Հուշարձանի վրա կա մակագրություն. «Ի հիշատակ Սեսիլ Ջոն Ռոդսի հոգու և գործունեության, որը սիրեց և ծառայեց Հարավային Աֆրիկային»։ Ռոդսի կիսանդրու ներքևում փորագրված է Ռեդյարդ Քիփլինգի 1902 թվականի Ռոդսին նվիրված «Հուղարկավորություն» բանաստեղծության վերջին 4 տողերը.
- The immense and brooding spirit still
- Shall quicken and control.
- Living he was the land, and dead,
- His soul shall be her soul!
Հուշարձանի կառուցումն ավարտվել և հանրությանը բացվել է 1912 թվականին։ Գաղութային քարտուղար Ալբերտ Գրեյի կողմից առաջարկված հուշարձանը երբեք չի իրագործվել, որը «Ռոդսի» վիթխարի արձան էր, որը կնայեր Քեյփթաուն քաղաքին Լայնս հեդ լեռան գագաթից և նման կլիներ Ռիո դե Ժանեյրոյին նայող Քրիստոսի արձանին[5]։
Հուշահամալիրի շրջակա տարածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշահամալիրից ոչ հեռու են գտնվում Քեյփթաունի համալսարանը, Groote Schuur հիվանդանոցը և Mostert's Mill-ը։ Հուշահամալիրի վերևում Քինգս թաղամասն է և Groote Schuur կենդանաբանական այգին, որը նախկինում ստեղծվել է որպես Ռոդսի մասնավոր կենդանաբանական այգի։ Կենդանաբանական այգին փակվել է 1970-ական թվականների վերջին, և այժմ միայն առյուծի քարայրն է մնացել։ Ռոդսի Groote Schuur կալվածքի հարևանությամբ այժմ Հարավաֆրիկյան Հանրապետության նախագահի նստավայրն է։
Ռոդսի արձանը գտնվում է Քեյփթաունի համալսարանի կամպուսում։ Արձանը 2015 թվականի մարտին բողոքի ակցիաների ժամանակ ուշադրության կենտրոնում է եղել և կոչ են արել այն հեռացնել։ Այն այժմ ժամանակավորապես հեռացվել է[6][7][8]։
Վանդալիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականի սեպտեմբերի 18-ին հուշահամալիրում գտնվող Ռոդոսի բրոնզե կիսանդրին վանդալիզմի է ենթարկվել. կտրել են կիսանդրու քիթը և գրաֆիտով գրել են. «Ռոդսը ռասիստ է, գող և մարդասպան»[9]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Ջորջ Ֆրեդերիկ Ուոթսի կերտած Ֆիզիկական էներգիա բրոնզե ձիարձանը -
Դեպի արևելք բացվող տեսարան -
Ռոդոսի հուշահամալիրի աստիճանների վրա նստած ութ առյուծներից մեկի սև և սպիտակ լուսանկարը -
-
Ռոդոսի բրոնզաձույլ կիսանդրին, քիթը բացակայում է -
Ռոդոսի բրոնզաձույլ կիսանդրին նախքան վանդալիզմի ենթարկվելը -
-
-
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ GeoNames — 2005.
- ↑ «Table Mountain National Park - People & Conservation». SANParks. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «Rhodes Memorial: The History». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «JA Clift History». J.A. Clift - Marble and Granite Contractors. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «Lions Head Guide» (PDF). Gateway Guides. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «Fighting words from #RhodesMustFall activists». News24. 2015 թ․ մարտի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 31-ին.
- ↑ «Minister says Rhodes must go quietly, after talks». News24. 2015 թ․ մարտի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 31-ին.
- ↑ «UCT leadership wants Rhodes statue moved». News24. 2015 թ․ մարտի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 31-ին.
- ↑ Cronje, Jan (2015 թ․ սեպտեմբերի 20). «Mystery of Rhodes' missing nose». Weekend Argus. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ռոդսի հուշահամալիր կատեգորիայում։ |