Ռեզա Ռիոտեր
| Ռեզա Ռիոտեր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 14, 1991 (32 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Իրան |
| Մասնագիտություն | muralist |
 Reza Rioter Վիքիպահեստում | |
Ռեզա Ռիոտեր (պարս.՝ رضا ریوتر, սեպտեմբերի 14, 1991, Իրան), Իրանցի գրաֆիտիստ: Իր առաջին գրաֆիտիները սկսել է ստեղծել 2006 թվականին Քաշանում (Իրան)։ Նրա արվեստի և ազդեցության շնորհիվ, որը լուսաբանվել է «Իրանի գրաֆիտիներ» ամսագրում[1] ի թիվս այլոց, Քաշանը ձեռք է բերել գրաֆիտի և փողոցային արվեստի ոլորտում իրանական առաջատար քաղաքներից մեկի համբավը[2][3]։
Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռեզա Ռիոտերը սկսել է իր ստեղծագործական ուղին որպես ռեփեր Քաշանում։ 2006 թվականին նա փոխել է իր կիրքը երաժշտությունից դեպի կերպարվեստ՝ զբաղվելով գրաֆիտի նկարչությամբ։ Ռիոտերն իր գրաֆիտիների մեծ մասը 2006-2011 թվականներին ստեղծել է Իրանի Առան վա Բիդգոլ քաղաքում։ Նույն ժամանակահատվածում՝ 2010 թվականին, Ռիոտերը սկսել է օգտագործել ինտերնետը որպես գովազդային հարթակ՝ իր գրաֆիտի արվեստը խթանելու համար՝ փոխելով նրա ոճն ու ներկայացումը՝ օգտագործելով պարսկական տառեր, որպեսզի ավելի շատ հեռուստադիտողներ հասկանան իր աշխատանքը: Այսպիսով, Ռեզա Ռիոտերը առաջին նկարիչներից մեկն էր, ով ճանաչում է ստացել պարսկերենով արված գրաֆիտիի համար[4]։
2013 թվականից Ռոզա Ռիոտերը ստեղծել է գրաֆիտի Քաշանի կենտրոնական փողոցներում, այդ թվում՝ 15-ը՝ Հորդադ հրապարակում[5][6]։
Ռեզա Ռիոտերը առցանց հրապարակել է իր գրաֆիտիի էսսեները։ 2014 թվականին փողոցային արվեստի մասին իր առաջին տեսանյութը տեղադրել է տարբեր կայքերում, այդ թվում՝ Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցում, որտեղ այն հավաքել է ավելի քան 17․000 դիտում[7]։ 2015 թվականին Ռիոտերը թողարկել է իր երկրորդ տեսագրությունը[8] ի պատիվ քաշանցի բանաստեղծ Սոհրաբ Սեփեհրիի։ Տեսանյութում նա հետաքրքրվել է, թե ինչու նրա անունը կրող փողոցում կան գրաֆիտիներ[9]։ Հետագա տարիներին նա շարունակել է ստեղծել բազմաթիվ տեսանյութեր[10]։
Ռեզա Ռիոտերը մասնակցել է նաև գրաֆիտիի մասին ռադիոհաղորդմանը, որը դարձել Է Իրանի կառավարական լրատվամիջոցներում գրաֆիտիի արվեստին նվիրված առաջին ծրագիրը: Այն եթեր հեռարձակվելուց հետո նկարիչը նշել է, որ դրանում իր մեկնաբանությունները զգալի գրաքննության են ենթարկվել։
Մի անգամ Ռիոտերը Քաշանի գլխավոր փողոցում պատ է նկարել, որն այնուհետև ծածկվել է կտորով։ Տեղի իշխանությունները նրան որմնանկար ստեղծելու թույլտվություն են տվել, բայց հետո իրենք են թաքցրել այն։ Մի քանի օր անց նրանք թույլ են տվել նկարչին ավարտել իր գրաֆիտին, որից հետո այն կրկին հեռացրել են՝ ենթադրաբար բարձրագույն իշխանությունների ճնշման տակ[11]։
Ռիոտերը փորձել է հաստատվել ժամանակակից արվեստի ժանրում, բայց պնդել է, որ դա չափազանց դժվար է անել այնպիսի ավանդական քաղաքում, ինչպիսին է Քաշանը, որն ունի պահպանողական մշակույթ[12]։
Ձերբակալություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականին Ռեզա Ռիոտերը ձերբակալվել է Քաշանի բարոյականության ոստիկանության կողմից և մեղադրվել գրաֆիտի ստեղծելու մեջ։ Նա չորս օր պահվել է Քաշանի բանտում՝ թիվ 4 խցում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ایران, مجله گرافیتی (۱۳۹۴-۰۹-۱۸T11:45:10+00:00). «Reza Rioter». مجله گرافیتی ایران (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-01-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «آشنایی با هنر گرافیتی(هنر خیابانی)». Iraniangraphic.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ گرافیتی و هنر شهری. «گرافیتی و هنر شهری - کافه کلمات دانایی». Danaei.net. Արխիվացված օրիգինալից 2014-07-07-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «هنر شهری چیست؟ و چقدر راجع به نقاشی گرافیتی میدانید؟ (مصاحبه با رضا ریوتر)». Asemooni.com. Արխիվացված օրիգինալից 2018-06-06-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «روزنامه ابتکار - گرافیتی؛ هنرخیابانی یا آنارشیسم اجتماعی؟!». Ebtekarnews.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «گرافيتي در كاشان: خلق هنر در تاريكي». Kashanonline.ir. Արխիվացված օրիգինալից 2018-10-24-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «دیوارنگاری خلیج فارس | هنرگردی». Honargardi.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-02-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ kashan Graffiti (2015-04-11), Persian graffiti for Sohrab Sepehri (by Reza Rioter), Վերցված է 2019-09-13-ին
- ↑ «دیوارنگاری سهراب سپهری | هنرگردی». Honargardi.com. 2014-06-20. Արխիվացված օրիգինալից 2020-09-22-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «دیوارنگاری خلیج فارس توسط کاشان گرافیتی». هنرگردی (պարսկերեն). 2014-12-17. Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-02-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «گرافیتی،هنری که نباید دیده شود». کاشان نیوز (պարսկերեն). 2015-12-30. Արխիվացված օրիգինալից 2017-02-05-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
- ↑ «گرافیتی کاشان». Kashangraffiti.tk. Արխիվացված օրիգինալից 2017-09-11-ին. Վերցված է 2019-09-13-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռեզա Ռիոտեր» հոդվածին։ |