Պան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պան (այլ կիրառումներ)

Պանը

Պան (հուն․՝ Πάν, Πανός), անտառների ու արոտավայրերի աստվածը, հովիվների, որսորդների, մեղվապահների ու ձկնորսների հովանավորը հին հուն, դիցաբանության մեջ։ Հերմեսի և Դրիոպեի (այլ տարբերակներում՝ Զևսի և Կալլիստո հավերժահարսի, Զևսի կամ Հերմեսի և Պենելոպեի) որդին։ Ծնվել է այլանդակ (մազածածկ, եղջյուրներով, այծի կճղակներով, մորուքով ու պոչով) և ահազդու տեսքով, որի համար վախեցած մայրը լքել է նրան։

Հերմեսը Պանին տարել է Ողիմպոս, ուր զվարճացրել է աստվածներին, սիրվել ու դասվել նրանց կարգը։ Սիրահարվել է Սիրինգս հավերժահարսին, որը վախից կերպարանափոխվել է եղեգնի, որից և Պան պատրաստել է իր սրինգը (հուն․՝ σύριγξ)։ Պան համարվել է ուրախ աստված, սրինգ նվազելով ու պարելով, հավերժահարսների ուղեկցությամբ թափառել է անտառներում ու լեռներում։ Միաժամանակ, հանգստի ու առանձնության պահերին իրեն անհանգստություն պատճառողների վրա տարածել է սարսափ։ Ունեցել է պաշտամունքի մի քանի խոշոր կենտրոն։ Աթենքի Ակրոպոլիսում եղել է Պանին նվիրված քարայր։ Աթենացիները նրա պատվին ամեն տարի կազմակերպել են հանդիսավոր հրավառություն (ջահերթ)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։