Նուրուլլայի մզկիթ
| Նուրուլլայի մզկիթ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | մզկիթ և ճարտարապետական հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Վարչատարածք | Կազան |
| Տեղագրություն | Q20585096? |
| Հիմնվել է | 1845 |
| Բացվեց | 1849 |
| Սեփականատեր | Spiritual Administration of the Muslims of the Republic of Tatarstan? |
| Ճարտարապետություն | |
| Ճարտարապետ | Q13203143? |
 | |
 | |
Նուրուլլայի մզկիթ (թաթ.՝ Нурулла мәчете, «Сенная» и «Седьмая соборная мечеть»), պաշտամունքային շինություն[1], կառուցված Կազանի պատմական Հին Թաթարական ավանի Խոտի շուկայի կենտրոնում, Մոսկովյան փողոցում, 1845-1849 թվականներին ճարտարապետ Ա. Ի. Պեսկեի կողմից, առևտրական խորհրդատուներ Յունուսով եղբայրների, Իբրահիմի (1806-1886 թթ.) և Իսահակի (1810-1884 թթ.) աջակցությամբ և նրանց հոր, առաջին գիլդիայի առևտրական Գուբայդուլլա Յունուսովի (1776-1849 թթ.) կտակած միջոցներով։ Նախագծի հեղինակն է Ա. Կ. Լոմանը։
Ճարտարապետություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մզկիթը երկհարկանի է, ունի գմբեթավոր դահլիճ և հարավային մուտքի կողմից եռահարկ գլանաձև մինարե։ Մզկիթի նկարազարդումները նման են միջնադարյան Վոլգյան Բուլղարիայի և Մերձավոր Արևելքի համանման շինությունների նախշազարդերին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1890-1908 թվականների իմամ-խաթիբի պարտականությունները կատարել է հայտնի հասարակական և քաղաքական գործիչ «Ազատ» թերթի հրատարակիչ Գաբդուլլա Աբդուլքարիմովիչ Ապանաևը։
Մզկիթը փակվում է 1929 թվականի նոյեմբերի 16-ին Թաթարստանի ինքնավար հանրապետության կենտգործկոմի որոշմամբ, իսկ մինարեթը ապամոնտաժվում է։ Մինչև 1992 թվականը մզկիթը օգտագործվում էր, որպես բնակարան և գրասենյակ։ Թաթարական ԱԽՍՀ նախարարների խորհրդի 23.01.1981 թվականի № 601 որոշմամբ մզկիթը ճանաչվել է որպես ճարտարապետան հուշարձան։
1992 թվականին մզկիթն անվանափոխվեց «Նուրուլլա» և վերադարձվեց հավատացյալներին։ 1990-1995 թվականներին վերակառուցվել է Ռ. Վ. Բիլալովի կողմից, միաժամանակ վերականգնվել է նաև մինարեթը։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Նուրուլլայի մզկիթի մինարեն ու գմբեթը -
Մզկիթի տեսքը
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «"Нурулла" мәчете Диния нәзарәтеннән чыкты». Азатлык Радиосы (թաթարերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 20-ին.