Նորվեգիայի խորհրդարանական ընտրություններ 2013

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Խորհրդարանական ընտրություններ Նորվեգիայում, որը տեղի է ունեցել 2013 թվականի սեպտեմբերի 9-ին[1]։ Ընտրությունների միջոցով ընտրվել են Ստորտինգի 169 պատգամավոր։ Խորհրդարանական մեծամասնության համար անհրաժեշտ է ունենալ առնվազն խորհրդարանի 85 մանդատ։

Խորհրդարանի պատգամավորների ընդհանուր տեղերը 169 է, սակայն սահմանադրության մեջ որոշակի փոփոխություններ կատարելուց հետո մի քանի կոմունաներ կկորցնեն պատգամավոր ունենալու ներկա իրավունքը, իսկ մի քանիսն էլ՝ կստանան նման իրավունք։ Հեդմարկ, Սոգն օգ Ֆյուրանե, Նուր Տրյոնդելագ, Նուրլան և Թրոմս կոմսությունները յուրաքանչյուրը մեկ մանդատ կորցրեցին։ Միևնույն ժամանակ Ակերսհուս, Հորդլանդ և Ռուգլան կոմսությունները մեկ մանդատով ավելացրել են իրենց տեղերը խորհրդարանում։ Մայրաքաղաք Օսլոն ստացավ երկու լրացուցիչ մանդատ։

Նախընտրական քարոզարշավ և արդյունքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս ընտրությունները ներկա վարչապետ Ենս Սթոլթենբերգի համար չորրորդն էր, ով պարտություն էր կրել 2001 թվականի ընտրություններում, բայց այնուհետև հաղթելով 2005 և 2009 թվականներին։ Այն նաև երրորդ ընտրություններն էր 2005 թվականին ձևավորված և Աշխատավորական, Ձախ սոցիալիստական և Կենտրոնամետ կուսակցություններից կազմված «կարմրականաչավուն կոալիցիայի» համար։

Ընտրությունները ավարտվեցին ոչ սոցիալիստական ընդդիմության հաղթանակով, ովքեր 169 պատգամավորական մանդատից ստացան 96 տեղ։ Քվեարկության ամենաբարձր ցուցանիշը արձանագրվեց պահպանողականների մոտ, ինչը հաջորդ վարչապետ դարձրեց կուսակցության առաջնորդ Էռնա Սուլբերգին։ Նախկինում իշխող Աշխատավորական կուսակցությունը մնաց խորհրդարանի ամենախոշոր կուսակցությունը, սակայն չընդգրկվեց Նորվեգիայի կառավարության աշխատանքներում։ Ազատ պահպանողականները, չնայած որ փոքր-ինչ զիջեցին իրենց դիրքերը դադարելով լինել խորհրդարանի երկրորդ ուժը, այնուամենայնիվ ոչ սոցիալիստական կառավարության մաս կազմելու համար բանակցություններ սկսեցին։

Ազատական և Քրիստոնեական ժողովրդավարները նույնպես գործունեություն իրականացրեցին կառավարության փոփոխության ուղղությամբ։ «Կարմրա-կանաչավուն կոալիցիայի» երկու նոր անդամներ նույնպես կորուստներ կրեցին։ Բայց եթե կենտրոնամետները կորցրեցին ընդամենը մեկ պատգամավորական մանդատ, ապա ձախ սոցիալիստները մեծ դժվարությամբ կարողացան անցնել նվազագույն 4 % շեմը։ Կանաչները, ովքեր չեն սատարում ո՛չ «Կարմրա-կանաչավուն կոալիցիային», ո՛չ կենտրոնամետների ընդդիմությանը, կարողացան ստանալ իրենց առաջին մանդատը։

Ընտրություններին մասնակցող կուսակցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորհրդարանական կուսակցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտախորհրդարանական կուսակցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Նորվեգիայի կարմիրների կուսակցություն (նորվ.՝ Rødt), առաջնորդ Բյորնար Մոքսենս։ 2009 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով արտախորհրդարանական խոշորագույն կուսակցությունն է՝ հավաքելով 1,3 % ձայն։
  • Նորվեգիայի թոշակառուների կուսակցություն (նորվ.՝ Pensjonistpartiet), առաջնորդ Էինար Լոնսթադ։ 2009 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով արտախորհրդարանական երկրորդ կուսակցությունն է՝ հավաքելով 0,4 % ձայն։ Ներկայացնում է 12 շրջան։
  • Նորվեգիայի կանաչների կուսակցություն (նորվ.՝ Miljøpartiet De Grønne), առաջնորդներ Հանա Մարկուսեն և Հարալդ Ա.Նիսեն։ 2009 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով արտախորհրդարանական երրորդ կուսակցությունն է՝ ստանալով 0,3 % ձայն։ Սակայն հաջողության է հասել 2011 թվականի տեղական ընտրություններում։
  • Նորվեգիայի ափերի կուսակցություն (նորվ.՝ Kystpartiet), առաջնորդ Բենգթ Սթաբրուն Յոհանես։ 2009 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով արտախորհրդարանական չորրորդ կուսակցությունն է՝ հավաքելով 0,2 % ձայն։ Գործնականում տարածաշրջանային կուսակցություն է՝ Ֆինմարք, Թրոմս և Նուրլան կոմսություններում հավաքելով ամենաշատ ձայները։ Չնայած տարածաշրջանային կուսակցություն լինելուն՝ հանդես է գալիս երկրի ամբողջ տարածքում։
  • [Նորվեգիայի քրիստոնեական միասնության կուսակցություն] (նորվ.՝ Kristent Samlingsparti), առաջնորդ Մորտեն Սելվեն։ 2009 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով արտախորհրդարանական հինգերորդ կուսակցությունն է՝ հավաքելով 0,2 % ձայն։ Հանդես է գալիս 12 շրջաններում։
  • Նորվեգիայի դեմոկրատներ կուսակցություն (նորվ.՝ Demokratene i Norge, DEM), առաջնորդ Էլիզաբեթ Ռու Ստրենկբո։ 2009 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով արտախորհրդարանական վեցերորդ կուսակցությունն է՝ հավաքելով 0,1 % ձայն։ Հանդես է գալիս 12 շրջաններում։
  • Նորվեգիայի կոմունիստական կուսակցություն (նորվ.՝ Norges Kommunistiske Parti), առաջնորդ Սվեն Յակոբսեն Հակոն։ Հանդիսանում է Նորվեգիայի ամենահին կուսակցություններից։ Հանդես է գալիս 7 շրջաններում։
  • Նորվեգիայի ազատական ժողովրդական կուսակցություն (նորվ.՝ Det Liberale Folkeparti), առաջնորդ Վեգարդ Մարտինես։ Հանդես է գալիս 6 շրջաններում։
  • Նորվեգիայի քրիստոնեաներ կուսակցություն (նորվ.՝ De kristne), առաջնորդ Էրիկ Սել։ Հիմնադրվել է 2011 թվականին Հորդլանդ կոմսությունում Բյոմլու կոմունայում։ Տեղական ընտրություններում հավաքել է 6,5 % ձայն՝ ստանալով տեղական խորհրդում երկու մանդատ։ Ներկայացված է բոլոր համայնքներում։
  • Նորվեգիայի ծովահենների կուսակցություն (նորվ.՝ Piratpartiet), առաջնորդ Էիսթեն Յակոբսեն։ Հիմնադրվել է 2012 թվականին։ Ներկայացված է բոլոր համայնքներում։
  • Լոֆոտենյան, Վեստերոլեն և Սենյա կղզիներում նավթահանքերի շահագործման դեմ հանդես եկող ժողովրդական ցուցակ (նորվ.՝ (Folkeliste mot oljeboring i Lofoten, Vesterålen og Senja), առաջին թեկնածու Էիսթեյն Մեյեր Յոհանեսեն։ Ներկայացված է միայն Նուրլան կոմսությունում։
  • «Ժողովրդի իշխանություն» (նորվ.՝ Folkemakten), առաջնորդ Սիվ Գորբից։ Հիմնադրվել է 2012 թվականին։ Հանդես է գալիս միայն Հորդլանդ կոմսությունում։
  • Հասարակության կուսակցություն (նորվ.՝ Samfunnspartiet), առաջնորդ Էիսթեին Մեյեր Յոհանեսեն։ Գաղափարախոսությամբ անարխիստներ են։ Հատուկ ուշադրություն են դարձնում Հյուսիսային Նորվեգիային։ Հանդես է գալիս միայն 4 շրջաններում։
  • «Ալտայի համար հիվանդանոցներ» (նորվ.՝ Sykehus til Alta): Հանդես է գալիս Ալտա քաղաքում նոր ժամանակակից հիվանդանոցի կառուցման հարցի լուծման ուղղությամբ։ Հանդես է գալիս միայն Ֆինմարք կոմսությունում։

Հասարակական կարծիքի հարցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընտրությունների նախաշեմին տարբեր կազմակերպություններ իրականացնում են հասարակական կարծիքի հարցումներ։ Ստորև ներկայացվում է հասարակական հարցումների արդյունքները ըստ ամիսների սկսած 2012 թվականի հունվարից։

Հարցման ժամանակաշրջան[2] Կարմրա-կանաչավուն կոալիցիա Կենտրոնամետ ընդդիմություն Այլ ՆԱշԿ+ՆԿԿ+ՆՁՍԿ ՆՊԿ+ՆԶԿ+ՆՔԿ+ՆԱԿ Տարբերություն
ՆԱշԿ ՆԿԿ ՆՁՍԿ ՆՊԿ ՆԶԿ ՆՔԿ ՆԱԿ
Սեպտեմբեր 2013 29,4 % 5,1 % 5,0 % 27,0 % 16,0 % 6,1 % 5,5 % 6,0 % 39,5 % 54,6 % +15,1
Օգոստոս 2013 29,0 % 5,3 % 4,3 % 28,9 % 15,2 % 5,4 % 5,3 % 6,5 % 38,6 % 54,8 % +16,2
Հուլիս 2013 28,0 % 4,6 % 3,9 % 31,6 % 16,2 % 5,2 % 5,2 % 5,5 % 36,5 % 58,2 % +21,7
Հունիս 2013 28,6 % 4,5 % 4,3 % 32,0 % 16,4 % 5,3 % 4,2 % 4,6 % 37,4 % 57,9 % +20,5
Մայիս 2013 28,9 % 4,5 % 4,7 % 31,8 % 16,0 % 5,3 % 4,7 % 4,2 % 38,1 % 57,8 % +19,7
Ապրիլ 2013 27,7 % 4,8 % 5,0 % 32,6 % 16,5 % 5,1 % 4,5 % 3,8 % 37,5 % 58,7 % +21,2
Մարտ 2013 28,1 % 4,8 % 4,4 % 32,4 % 16,8 % 4,7 % 5,2 % 3,5 % 37,3 % 59,1 % +21,8
Փետրվար 2013 28,4 % 4,7 % 4,9 % 32,9 % 15,6 % 5,3 % 4,5 % 3,6 % 38,0 % 58,3 % +20,3
Հունվար 2013 28,6 % 4,4 % 4,1 % 33,6 % 15,9 % 5,5 % 4,4 % 3,2 % 37,1 % 59,4 % +22,3
Դեկտեմբեր 2012 28,6 % 4,7 % 4,3 % 32,0 % 16,2 % 5,3 % 5,2 % 3,5 % 37,6 % 58,7 % +21,1
Նոյեմբեր 2012 29,6 % 4,5 % 4,4 % 31,4 % 17,0 % 5,0 % 4,9 % 3,0 % 38,5 % 58,3 % +19,8
Հոկտեմբեր 2012 27,8 % 4,4 % 4,1 % 33,9 % 17,2 % 5,0 % 4,5 % 3,2 % 36,3 % 60,6 % +24,3
Սեպտեմբեր 2012 29,2 % 4,3 % 3,9 % 33,5 % 16,6 % 5,2 % 3,9 % 3,4 % 37,4 % 59,2 % +21,8
Օգոստոս 2012 30,2 % 4,4 % 4,0 % 31,6 % 17,3 % 4,6 % 4,7 % 3,3 % 38,6 % 58,2 % +19,6
Հուլիս 2012 29,8 % 4,8 % 3,9 % 30,5 % 18,4 % 5,0 % 4,4 % 2,9 % 38,5 % 58,3 % +19,8
Հունիս 2012 29,9 % 4,7 % 4,3 % 32,0 % 16,2 % 4,7 % 4,8 % 3,4 % 38,9 % 57,7 % +18,8
Մայիս 2012 30,8 % 4,6 % 4,2 % 30,9 % 16,0 % 5,1 % 4,7 % 3,6 % 39,6 % 56,7 % +17,1
Ապրիլ 2012 30,5 % 5,1 % 4,5 % 29,4 % 17,3 % 5,1 % 5,2 % 3,0 % 40,1 % 57,2 % +17,1
Մարտ 2012 32,9 % 5,3 % 4,5 % 27,9 % 16,3 % 5,4 % 4,6 % 3,1 % 42,7 % 54,2 % +11,5
Փետրվար 2012 34,4 % 5,1 % 4,8 % 27,9 % 14,4 % 5,1 % 5,3 % 2,9 % 44,3 % 52,5 % +8,2
Հունվար 2012 34,7 % 5,0 % 4,1 % 29,3 % 13,7 % 5,3 % 4,9 % 3,0 % 43,8 % 53,2 % +9,4
Նախկին ընտրություններ
14 սեպտեմբերի 2009 		35,4 % 6,2 % 6,2 % 17,2 % 22,9 % 5,5 % 3,9 % 2,5 % 47,8 % 49,5 % +1,7

Ընտրությունների արդյունքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի սեպտեմբերի 9-ին տեղի ունեցած Նորվեգիայի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները

Կուսակցություն Բնօրինակ անվանում Ձայներ Տեղեր
Ընդամենը % ± Փոփոխություններ Ընդամենը ± Փոխոխություն %
Աշխատավորական կուսակցություն նորվ.՝ Det norske Arbeiderparti 869 279 30,8 −4,5 55 −9 32,5
  Պահպանողական կուսակցություն նորվ.՝ Høyre 755 567 26,8 +9,6 48 +18 28,4
  Զարգացման կուսակցություն նորվ.՝ Fremskrittspartiet 460 869 16,4 −6,6 29 −12 17,2
  Քրիստոնեաժողովրդական կուսակցություն նորվ.՝ Kristelig Folkeparti 157 705 5,6 0,0 10 0 5,9
  Կենտրոնամետների կուսակցություն նորվ.՝ Senterpartiet 154 588 5,5 −0,7 10 −1 5,9
  Ազատական կուսակցություն նորվ.՝ Venstre 146 997 5,2 +1,3 9 +7 5,3
  Ձախ սոցիալիստական կուսակցություն նորվ.՝ Sosialistisk Vensterparti 114 987 4,1 −2,1 7 −4 4,1
  Կանաչների կուսակցություն նորվ.՝ Miljøpartiet De Grønne 78 274 2,8 +2,4 1 +1 0,6
  «Կարմիրներ» նորվ.՝ Rødt 30 412 1,1 −0,3 0 0
  «Քրիստոնյաներ» նորվ.՝ De kristne 17 640 0,6 +0,6 0 0
  Թոշակառուների կուսակցություն նորվ.՝ Pensjonistpartiet 11 823 0,4 0,0 0 0
  Ծովահենների կուսակցություն նորվ.՝ Piratpartiet 9 716 0,3 +0,3 0 0
  Ափերի կուսակցություն նորվ.՝ Kystpartiet 3 277 0,1 −0,1 0 0
  «Ժողովրդավարներ» նորվ.՝ Demokratene i Norge, DEM 2 292 0,1 +0,1 0 0
  Քրիստոնեաների միասնության կուսակցություն նորվ.՝ Kristent Samlingsparti 1 748 0,1 −0,1 0 0
  Նորվեգիայի ազատականների կուսակցություն նորվ.՝ Det Liberale Folkeparti 901 0,0 0,0 0 0
  Կոմունիստական կուսակցություն նորվ.՝ Norges Kommunistiske Parti 609 0,0 0,0 0 0
  «Ալտայի համար հիվանդանոցներ» նորվ.՝ Sykehus til Alta 469 0,0 - 0 -
  Հասարակության կուսակցություն նորվ.՝ Samfunnspartiet 293 0,0 0,0 0 0
  Ժողովրդական ցուցակ նորվ.՝ (Folkeliste mot oljeboring i Lofoten, Vesterålen og Senja 267 0,0 - 0 -
  «Ժողովրդի իշխանություն» նորվ.՝ Folkemakten 174 0,0 - 0 -
Ընդամենը 100.0 169 -
Մաքուր քվեաթերթիկներ
Անվավեր քվեաթերթիկ
'
Ընտրողներ
Source: NRK Արխիվացված 2017-06-18 Wayback Machine

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Election day is on 9 September 2013. Արխիվացված 13 Սեպտեմբեր 2013 Wayback Machine(նորվ.)
  2. ↑ Poll of polls Norway

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նորվեգիայի_խորհրդարանական_ընտրություններ_2013&oldid=8533321» էջից