Նախակորիզավոր
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Նախակորիզավոր կամ Պրոկարիոտ է կոչվում կորիզ չունեցող բջիջները։ Այն ունի հետևյալ հատկանիշները.
Նախակորիզավորների խմբին են պատկանում բակտերիաները և կապտականաչ ջրիմուռները։
բակտերիաները և կապտականաչ ջրիմուռները։ կորիզավորների բութ և անբութ թագավորություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ժառանգական նյութը գտնվում է ցիտոպլազմայի մեջ։ Այն օղակաձև ԴՆԹ-ի մեկ մոլեկուլ է, որը կոչվում է նուկլեոտիդ։ Նուկլեոտիդները նուկլեինաթթուների մոնոմերներն են։
- Ակտիվ են բոլոր գեները, քանի որ սպիտակուցների հետ կոմպլեքս չեն կազմում։
- Չունեն թաղանթային օրգանոիդներ, ունեն միայն ռիբոսոմներ, որոնք թաղանթ չունեն, իսկ թաղանթային օրգանոիդների դերը կատարում են պլազմային թաղանթի դեպի բջջի ներս առաջացած ծալքեր (մեզոսոմները)։ Ռիբոսոմները կատարում են սպիտակուցների սինթեզ։
- Բաժանումը պարզ է։
- Բջջաթաղանթը կազմված է 2 շերտից։ Արտաքին շերտը հաստ է և ամուր, կոչվում է բջջապատ(բույսերի մոտ), որը ջրիմուռների մոտ կազմված է ցելյուլոզից, իսկ բակտերիաները կազմված են ածխաջրերից։ Չափսերով փոքր են.
- Նախակորիզավորների ցիտոպլազմայում են տեղակայված ռիբոսոմները, վակուոլները, իսկ կապտականաչ ջրիմուռներում և որոշ բակտերիաների ցիտոպլազմայում' նաև լուսասինթեզ կատարող գունանյութը։
Նախակորիզավորների կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նախակորիզավորների բջիջն արտաքինից ծածկված է բջջապատով։ Անմիջապես բջջապատի տակ պլազմային թաղանթն է, որին հաջորդում է ցիտոպլազման։
Նախակորիզավորները չունեն ձևավորված կորիզ և մի շարք օրգանոիդներ՝ միտոքոնդրիումներ, էնդոպլազմային ցանց, վակուոլներ, լիզոսոմներ պլաստիդներ, գոլջիի ապարատ։ Կորիզին փոխարինում է նրա համարժեք նյութը՝նուկլեոիդը։ Այն ժառանգական տեղեկատվություն է պարունակում տվյալ բջջի մասին։ Նախակորիզավորների ցիտոպլազմայում են ռիբոսոմները, իսկ կապտականաչ ջրիմուռներում ու որոշ բակտերիաներում՝ ֆոտոսինթեզ կատարող գունանյութը։ Բակտերային բջիջները լինում են գնդաձև (կոկեր), ձողիկաձև (բացիլներ), պարույրաձև և այլն։ Նախակորիզավորներում կորիզաթաղանթը դեռևս ձևավորված չէ,այսպիսով ԴՆԹ-ն գտնվում է ցիտոպլազմայի մեջ։