Մի պայքարի նկարագրություն

Մի պայքարի նկարագրություն գերմ.՝ Beschreibung eines Kampfes
Հեղինակ	Ֆրանց Կաֆկա
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Կազմված է	Conversation with the supplicant?, Conversation with the drunken man? և The Trees?
Բնօրինակ լեզու	գերմաներեն
Ստեղծման տարեթիվ	1904
Երկիր	Գերմանիա
Հրատարակման տարեթիվ	1936

Պրահայում գտնվող Պետրին բլուրը (գերմաներեն՝ Laurenziberg ) աչքի է ընկնում «Մի պայքարի նկարագրություն»-ում։

«Մի պայքարի նկարագրություն»-ը (գերմ.՝ "Beschreibung eines Kampfes") Ֆրանց Կաֆկայի պատմվածքն է։ Այն կազմված է երկու երկխոսություններից՝ «Զրույց աղերսողի հետ» («Gespräch mit dem Beter») և «Զրույց հարբածի հետ» («Gespräch mit dem Betrunkenen»):

Ծագումը

«Մի պայքարի նկարագրությունը» Կաֆկայի ամենավաղ պատմվածքներից է, որը չի ոչնչացվել և սովորաբար ամենաառաջինն է դասվում նրա ստեղծագործությունների ժողովածուներում։ Կաֆկան սկսել է պատմվածքը 1904թ.-ին 20 տարեկան հասակում և աշխատել դրա վրա մինչև 1909 թվականը։

Պատմվածքը հատկանշական է նաև նրանով, որ առաջինն էր, որը Կաֆկան ցույց տվեց իր ընկեր Մաքս Բրոդին, և որից Բրոդը համոզվեց, որ Կաֆկան պետք է շարունակի իր գրական գործունեությունը։ Բրոդին այնքան դուր եկավ պատմությունը, որ նա նշեց Կաֆկային որպես «[ժամանակակից] գերմանական բարձր մակարդակի գրականության օրինակ» իր թատերական ստուգատեսում, որը թողարկվել էր դեռ Կաֆկայի ստեղծագործությունների տպագրվելուց առաջ։ Ի վերջո, Բրոդը համոզեց Կաֆկային իր աշխատանքը ներկայացնել Ֆրանց Բլայի «Հիպերիոն» գրական ամսագրին, որը հրապարակեց պատմվածքի մի կարճ հատված 1908 թվականի առաջին համարում, հետագայում՝ 1909 թվականի գարնանը, հրապարակեց ևս երկու գլուխ։

Սյուժե

«Մի պայքարի նկարագրությունը» Կաֆկայի երկար փոքր պատմվածքներից է և կազմված է երեք գլխից։ Առաջին գլուխը պատմվում է մի երիտասարդի կողմից, որը պատմում է խնջույքի ժամանակ ձեռք բերած իր ծանոթի մասին։ Երկրորդ գլուխը ամենաերկարն է և ինքնին բաժանված է մի քանի բաժինների։ Պատմողը ցատկում է իր ծանոթի մեջքին, ձիու պես հեծնում նրան և պատկերացնում մի բնապատկեր, որն արձագանքում է նրա յուրաքանչյուր քմահաճույքին։ Այնուհետև նա հանդիպում է մի արտասովոր գեր մարդու, որը տեղափոխվում է պալանկինի վրա և պատմում է նրան «աղերսողի» պատմությունը, որը աղոթում է ՝ գլուխը գետնին հասցնելով։ Երրորդ գլխում պատմողը, այսպես ասած, վերադառնում է իրականություն և իր ծանոթի հետ շարունակում է ձմեռային Լաուրենցիբերգի ափով քայլել։

Քննադատություն

«Մի պայքարի նկարագրությունը» սովորաբար չի համարվում Կաֆկայի ամենալավ գործերից մեկը, և այն հաճախ մերժվում է քննադատների կողմից՝ մասնատվածության և շտկման բացակայության պատճառով։ Ջոն Ափդայքը Կաֆկայի պատմվածքների անգլալեզու ժողովածուի իր առաջաբանում այն համարում է «վանող» պատմվածք, որը պարունակում է «դեռահասական հիմք» և խորհուրդ է տալիս Կաֆկայի նոր ընթերցողներին այն բաց թողնելու։ Ափդայքը խրախուսում է ընթերցողներին ծանոթանալ Կաֆկայի վաղ պատմվածքներին մյուս ստեղծագործություններն ուսումնասիրելուց հետո։

Տարբերակներ

«Մի պայքարի նկարագրություն»-ի սկզբնական տարբերակը ընդգրկում էր 110 էջ, սակայն 1909 թվականին Կաֆկան փորձեց ամբողջությամբ վերաշարադրել այն։ Այն վերաշարադրանքը, որն ընդամենը 58 էջ է, այսօրվա մեզ հայտնի տարբերակն է։ Պարզ չէ՝ մնացածը կորցրե՞լ է, թե՞ նա պարզապես չի ավարտել։ 1910 թվականին Կաֆկան ձեռագիրը հանձնեց Բրոդին՝ գրելով «Ինձ այս վեպի մեջ ամենաշատը գոհացնում է այն, սիրելի Մաքս, որ այն տնից դուրս է»։ Ավելի շատ դրվագներ հայտնվեցին Կաֆկայի առաջին գրքում՝ 1913 թվականի «Մտահայեցություն»-ում, իսկ պատմության ժամանակակից տարբերակը հավաքեց Բրոդը 1935 թվականին Կաֆկայի մահից հետո։

Ադապտացիաներ և կապակցված աշխատանքներ

Պրահայում գտնվող հուշարձանը պատկերում է Կաֆկային՝ նստած դատարկ կոստյումի մեջքին, հեղինակ՝ Յարոսլավ Ռոնան ՝ ոգեշնչված պատմվածքի իրադարձություններից։

• Ստեղծագործության հիման վրա կարճամետրաժ ֆիլմ է նկարահանվել 1993 թվականին Թոնի Փեմբերթոնի կողմից ՝ Փարքեր Փոսեյի և իր գլխավոր դերակատարմամբ։ Որոշ տեսարաններ, ինչպիսիք են՝ պալանկինի վրա գեր մարդը և աղերսողին վերաբերող պատկերները, որոշ չափով կապակցված են բնօրինակին և օգտագործում են Կաֆկայի (թարգմանված) երկխոսությունը գրեթե բառացի, մինչդեռ մյուսները թեմայից շեղված են և քիչ կապ ունեն պատմվածքի հետ։ Փեմբերթոնը խաղում է անանուն գլխավոր հերոսի դերը, իսկ Փոսին խաղում է իր ծանոթի կանացի տարբերակը, որը նաև գլխավոր հերոսի նախկին սիրեկանն է։
• Կաֆկայի հուշարձանը Պրահայում, որը ստեղծվել է քանդակագործ Յարոսլավ Ռոնայի կողմից, ոգեշնչված է պատմության իրադարձություններից. այն պատկերում է Կաֆկային՝ նստած դատարկ կոստյումի մեջքին։

Հղումներ

• Description of a Struggle(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում

• Կաֆկայի կենսագրությունը The Modern Word-ում
• Ֆրանց Կաֆկայի Պրահա. գրական քայլարշավ, Մերիլին Բենդերի
• Բարբարա Նեյմեյր. « Beschreibung eines Kampfes ». Մանֆրեդ Էնգել, Բերնդ Աուերոխս (խմբ.)՝ Կաֆկա-Հանդբուխ։ Leben - Werk - Wirkung. Metzler, Stuttgart, Weimar 2010, 91-110,978-3-476-02167-0 .