Մասնակից:Papyan R/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ազգային զարգացման և բարեփոխումների հանձնաժողովը (չին․՝ 中华人民共和国国家发展和改革委员会) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության Պետական խորհրդի երրորդ գործադիր վարչությունն է, որը գործում է որպես մակրոտնտեսական կառավարման գործակալություն: Ստեղծվելով որպես Պետական պլանավորման հանձնաժողով՝ ԱԶԲՀ-ն ունի լայն վարչական և պլանային վերահսկողություն Չինաստանի տնտեսության վրա և ունի «մինի-պետական խորհուրդ» լինելու համբավ[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարմինն առաջին անգամ ստեղծվել է 1952 թվականի նոյեմբերին որպես Կենտրոնական ժողովրդական կառավարության Պետական պլանավորման հանձնաժողով։ 1954 թվականին այն վերածվել է Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության պետական պլանավորման հանձնաժողովի։ ԱԶԲՀ-ի գործառույթներն են ուսումնասիրել և մշակել տնտեսական և սոցիալական զարգացման քաղաքականություն, պահպանել տնտեսական զարգացման հավասարակշռությունը և ուղղորդել մայրցամաքային Չինաստանի տնտեսական համակարգի վերակազմավորումը[2]:

1998 թվականի մարտին հանձնաժողովը վերանվանվել է Պետական զարգացման պլանավորման հանձնաժողովի։ 2003 թվականի մարտին այն կրկին վերանվանվել է իր ներկայիս անունով՝ Ազգային զարգացման և բարեփոխումների հանձնաժողով[փա՞ստ]:

2008 թվականին ԱԶԲՀ-ն հրապարակել է մի շարք քաղաքականություններ, որոնք նախատեսված են Չինաստանի կենտրոնական շրջանների տնտեսությունների հետագա զարգացման համար՝ համահունչ տարածաշրջանային զարգացումը հավասարակշռելու Հու-Վենի վարչակազմի ջանքերին[3]:

2017 թվականին ԱԶԲՀ-ն հայտարարել է Չինաստանի ածխածնի արտանետումների առևտրի ազգային համակարգի ստեղծման մասին[4]:

Մինչև 2018 թվականը այն պատասխանատու էր նաև Չինաստանի հակամենաշնորհային օրենքի կիրարկման համար, սակայն այս գործառույթը փոխանցվել է Շուկայի կարգավորման պետական վարչությանը: 2015 թվականի փետրվարին ԱԶԲՀ-ն ավարտել է Քուալքոմի նկատմամբ հետաքննությունը՝ պարզելով, որ վերջինս խախտում է հակամենաշնորհային օրենքը՝ անհիմն պահանջներ դնելով արտոնագրման համար[5]: Քուալքոմը տուգանվել է 975 միլիոն ԱՄՆ դոլարին համարժեք գումարով[5]։

Նաև 2018-ին ԱԶԲՀ-ի կլիմայական քաղաքականության մշակման գործառույթները փոխանցվել են նորաստեղծ Էկոլոգիայի և շրջակա միջավայրի նախարարությանը[6]:

2020 թվականի դեկտեմբերի 19-ին ԱԶԲՀ-ն հրապարակել է ազգային անվտանգության նկատառումներով օտարերկրյա ներդրումների վերանայման կանոնները[7][8]։ Կանոնները թույլ են տալիս պետական մարմիններին «նախադիտել, մերժել և պատժել օտարերկրյա ներդրումային գործունեությունը այն ոլորտներում, որոնք կարևոր են համարվում ազգային անվտանգության համար»[8]: 2021 թվականի հոկտեմբերին ԱԶԲՀ-ն հրապարակել է կանոններ, որոնք սահմանափակում են մասնավոր կապիտալը «նորությունների հավաքման, խմբագրման, հեռարձակման և բաշխման գործում»[9]։

2023 թվականի սեպտեմբերի 4-ին ԱԶԲՀ-ն հայտարարել է, որ ստեղծել է Մասնավոր Տնտեսության Զարգացման Բյուրո՝ երկրի մասնավոր տնտեսությունը վերահսկելու, ինչպես նաև մասնավոր բիզնեսների հետ կանոնավոր հաղորդակցություն հաստատելու նպատակով[10]։

Գործառույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱԶԲՀ-ն Չինաստանի հիմնական մակրոտնտեսական վերահսկողության հաստատությունն է,  ինչպես նաև Պետական խորհրդի բարձրագույն կազմակերպությունը՝ տնտեսական քաղաքականության մշակման հետ կապված հարցերում[11]։ Այն վերահսկում է Չինաստանի պլանավորման համակարգը, ներառյալ Չինաստանի հնգամյա պլանների մշակումը[12]: ԱԶԲՀ-ն պատասխանատվություն է կրում տնտեսական թիրախների, գնային քաղաքականության, շուկայական քաղաքականության, մատակարարման կողմի կառուցվածքային բարեփոխումների, արտասահմանյան ներդրումների, ներքին ներդրումային քաղաքականության, տարածաշրջանային զարգացման ռազմավարությունների, արդյունաբերական զարգացման ռազմավարությունների, խոշոր ենթակառուցվածքային նախագծերի, սպառման քաղաքականության, նորարարության վրա հիմնված զարգացման, գիտական և տեխնոլոգիական ոլորտներում ենթակառուցվածքների, բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերությունների, սոցիալական զարգացման, հիմնական հանրային ծառայություններ և սոցիալական զարգացման համար[12]: ԱԶԲՀ-ի պատասխանատվությունը խոշոր ենթակառուցվածքների համար նախատեսված է կանխելու տնտեսությունը չափազանց տաք կամ սառը դառնալը, ինչպես նաև լուծելու Չինաստանի գերարտադրողականությունը այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են ալյումինը, երկաթը, պողպատը և էներգետիկան[11]: ԱԶԲՀ-ն նաև հիմնական պետական գործակալություններից է, որը պատասխանատու է չինական սոցիալական վարկային համակարգի տվյալների հավաքագրման համար[13]:

ԱԶԲՀ-ն աշխատում է այլ գերատեսչությունների հետ՝ քաղաքականություն մշակելու համար: Այն աշխատում է Առևտրի նախարարության հետ ազգային մակարդակով օտարերկրյա ներդրումների և հատուկ տնտեսական գոտիների բացասական ցուցակների մշակման ուղղությամբ: Այն աշխատում է Առողջապահության ազգային հանձնաժողովի հետ՝ հետազոտելու ժողովրդագրական միտումները և մշակում բնակչության վերաբերյալ քաղաքականություն[14]:

ԱԶԲՀ-ն ղեկավարում է մի քանի առաջատար խմբեր՝ Գլխավոր գրասենյակում, ներառյալ Ազգային պաշտպանության մոբիլիզացման հանձնաժողովը, Արևմտյան զարգացման պետական խորհրդի առաջատար խումբը և Չինաստանի հյուսիս-արևելքում հին արդյունաբերական բազաների վերակենդանացման պետական խորհրդի առաջատար խումբը[15]։ Այն նաև հյուրընկալում է Պետական խորհրդի առաջատար խմբի՝ «Գոտի և ճանապարհ» նախաձեռնության խթանման համար, Պեկին-Տյանցզին-Հեբեյ շրջանի համակարգված զարգացման առաջատար խմբին, Յանցզի գետի տնտեսական գոտու զարգացմանն աջակցող առաջատար խմբին, Գուանդոնգ-Հոնկոնգ-Մակաո Մեծ ծոցի տարածքի զարգացմանն աջակցող առաջատար խմբին և Հայնանում բարեփոխումների համապարփակ խորացման և բացման խթանման առաջատար խմբին։ Դրանք գլխավորում է առաջին կարգի փոխվարչապետը, ընդ որում ԱԶԲՀ-ի նախագահը սովորաբար գրասենյակի տնօրենն է[15]:

ԱԶԲՀ-ի Սոցիալական զարգացման բաժինը պլանավորման դեր ունի մշակութային արդյունաբերություններում, ներառյալ սպորտը, զբոսաշրջությունը և զանգվածային լրատվության միջոցները[16]:

Նախարարների ցուցակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաշտոնապես, ԱԶԲՀ-ի նախագահի թեկնածուն առաջադրվում է Պետական խորհրդի վարչապետի կողմից, որն այնուհետև հաստատվում է Ազգային Ժողովրդական Կոնգրեսի կամ նրա մշտական հանձնաժողովի կողմից և նշանակվում նախագահի կողմից[17]: Հանձնաժողովը 2023 թվականի մարտից գլխավորում է Չժեն Շանջեն։

Անուն Գրասենյակ Ստանձնել է պաշտոնը Հեռացել է Ղեկավար
1 Գաո Գան Կենտրոնական ժողովրդական կառավարության պետական ​​պլանավորման հանձնաժողովի նախագահ 1952 թվականի նոյեմբեր 1954 թվականի օգոստոս Անկախ վարչապետ Չժոու Էնլայից
2 Լի Ֆուչուն Պետական ​​պլանավորման հանձնաժողովի պատասխանատու նախարար 1954 թվականի սեպտեմբեր 1975 թվականի հունվար Չժոու Էնլայ
3 Յու Քյուլի 1975 թվականի հունվար Օգոստոս 1980 թ Չժոու Էնլայ

Հուա Գուոֆենգ

4 Յաո Յին Օգոստոս 1980 թ 1983 թվականի հունիս Չժաո Ցիյան
5 Սոն Պին 1983 թվականի հունիս 1987 թվականի հունիս
6 Յաո Յին 1987 թվականի հունիս 1989 թվականի դեկտեմբեր Չժաո Զիյան

Լի Պեն

7 Զոու Ջիահուա 1989 թվականի դեկտեմբեր 1993 թվականի մարտ Լի Պենգ
8 Չեն Ցզինհուա 1993 թվականի մարտ 1998 թվականի մարտ
9 Զենգ Պեյյան Զարգացման պետական ​​պլանավորման հանձնաժողովի պատասխանատու նախարար 1998 թվականի մարտ 2003 թվականի մարտ Չժու Ռոնջի
10 Մա Քայ Ազգային զարգացման և բարեփոխումների հանձնաժողովի պատասխանատու նախարար 2003 թվականի մարտ 2008 թվականի մարտ Վեն Ցզյաբաո
11 Չժան Պինգ 2008 թվականի մարտ 16 մարտի 2013թ
12 Սյու Շաոշի 16 մարտի 2013թ 24 փետրվարի 2017թ Լի Կեցյան
13 Նա Լյենգ 24 փետրվարի 2017թ 12 մարտի 2023 թ
14 Չժենգ Շանջի 12 մարտի 2023 թ Գործող Լի Ցիանգ

Ներկայիս ղեկավարությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազգային զարգացման և բարեփոխումների հանձնաժողովի պատասխանատու նախարարը Չժենգ Շանջին է։ Փոխնախարարներն են․

  1. Մու Հոնգ - նախարարի մակարդակով, Համապարփակ խորացող բարեփոխումների կենտրոնական առաջատար խմբի գլխավոր գրասենյակի ղեկավարի տեղակալ
  2. Չժան Յոնգ - նախարարի մակարդակ
  3. Նինգ Ջիզե - նախարարի մակարդակ
  4. Լիան Վայլյան (连维良)
  5. Լին Նիանսիու (林念修)
  6. Հու Զուկայ (胡祖才)
  7. Լուո Վեն (罗文) [18]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Woodall, Brian (May 29, 2014). «The Development of China's Developmental State: Environmental Challenges and Stages of Growth». China Research Center (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է June 2, 2019-ին.
  2. «中华人民共和国国家发展和改革委员会».
  3. Ang, Yuen Yuen (2016). How China Escaped the Poverty Trap. Cornell University Press. ISBN 978-1-5017-0020-0. JSTOR 10.7591/j.ctt1zgwm1j.
  4. Ding, Iza (2020). «Pollution Emissions Trading in China». In Esarey, Ashley; Haddad, Mary Alice; Lewis, Joanna I.; Harrell, Stevan (eds.). Greening East Asia: The Rise of the Eco-Developmental State. Seattle: University of Washington Press. ISBN 978-0-295-74791-0. JSTOR j.ctv19rs1b2.
  5. 5,0 5,1 Cheng, Wenting (2023). China in Global Governance of Intellectual Property: Implications for Global Distributive Justice. Palgrave Socio-Legal Studies series. Palgrave Macmillan. էջ 124. ISBN 978-3-031-24369-1.
  6. Lewis, Joanna I. (2023). Cooperating for the Climate: Learning from International Partnerships in China's Clean Energy Sector. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. ISBN 978-0-262-54482-5.
  7. «China issues national security rules on foreign investment». Reuters. December 19, 2020.
  8. 8,0 8,1 «China Defends National Security Rules for Foreign Investment». Bloomberg News. December 19, 2020.
  9. Hui, Mary (October 11, 2021). «China wants an even more dominant state monopoly on the media». Quartz. Վերցված է October 11, 2021-ին.
  10. Huang, Raffaele (4 September 2023). «China Creates Government Body to Support Private Sector». The Wall Street Journal. Վերցված է 5 September 2023-ին.
  11. 11,0 11,1 Li, David Daokui (2024). China's World View: Demystifying China to Prevent Global Conflict. New York, NY: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0393292398.
  12. 12,0 12,1 «Decoding Chinese Politics». Asia Society. Վերցված է 2 October 2023-ին.
  13. Liang & al. (2018). «Constructing a Data-Driven Society: China's Social Credit System as a State Surveillance Infrastructure». Policy & Internet. 10 (4): 415–453. doi:10.1002/poi3.183. S2CID 149771597.
  14. «Decoding Chinese Politics». Asia Society. Վերցված է 2 October 2023-ին.
  15. 15,0 15,1 «Decoding Chinese Politics». Asia Society. Վերցված է 2 October 2023-ին.
  16. Lin, Chunfeng (2023). Red Tourism in China: Commodification of Propaganda. Routledge. ISBN 9781032139609.
  17. «Constitution of the People's Republic of China». National People's Congress. Վերցված է 2022-08-08-ին.
  18. «中华人民共和国国家发展和改革委员会».

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]