Մասնակից:Gohar Hovsepyan/Ավազարկղ

Նատրիումի գլյուտամատ (լատ.natrii glutamas, անգլ.monosodium glutamate)- գլյուտամինային թթուների մոնոնատրիական աղ է, հայտնի է որպես սննդային հավելանյութ E621 (այս վիճակում անվանվում է նաև «համի ուժեղացուցիչ»)

Իրենից ներկայացնում է սպիտակ բյուրեղային փոշի, լավ լուծվում է ջրում:

Ստացումը

Նատրիումի գլյուտամատը հանդիպում է սնունդի մեջ` բնական ճանապարհով (օրինակ` սոյայի սոուսում, ռոքֆոր պանրում):

Արդյունաբերական ստացումը

Քիմիականորեն մաքուր նատրիումի գլյուտամատը առաջին անգամ մշակվել է 1907 թվականին Տոկիոյի թագավորական համալսարանի աշխատակցի` պրոֆեսոր Իկեդի Կիկունաեի (ճապ.池田菊苗) կողմից: Նա որոշել է հայտնաբերել նյութը կոմբի ծովախեցգետնի բաղադրության մեջ, որը դարձնում է ճաշատեսակը ավելի համեղ:

1909 թվականին նրան տրվեց վկայական սննդային պատրաստուկների արտադրության համար: Նա նատրիումի գլյուտամատը ստացել է սոյայի և ցորենի սպիտակուցների հիդրոլիզից: Ճապոնիայում ավելցուկը սկսեցին թողարկել «աջինոմոտո» անվամբ(ճապ.味の素, անգլ.Ajinomoto)-«համի էություն»:

Փորձեր կատարվեցին նաև հավելանյութի արհեստական սինթեզի համար, բայց նրանք չհաղթահարեցին գլյուտամինի թթվի(համը ձեռք է բերում 2-ից մեկը) քայքայման բարդությունները։ Հետագայում՝ 1960-1970 թվականներին ֆերմենտացիայի մեթոդով բացվեց նատրիումի գլյուտամատի մասսայական, էժան արտադրություն․ հայտնաբերվեց յադ աղի բակտերիաները։ Այդ պատճառով տեխնիկական ռեգլամենտի տեսանկյունից, որը դասակարգում է իրերը բնականի և ոչ բնականի, հավելումը հանդիսանում է բնական նյութ։

Կիրառում

Как пищевая добавка глутамат натрия широко применяется с начала XX века, когда он был впервые получен Икэдой Кикунаэ. Он зарегистрирован в качестве пищевой добавки E621, в европейских странах иногда обозначается как MSG (англ. monosodium glutamate). Ежегодное потребление глутамата натрия на планете достигло 200 000 тонн[3]. В качестве добавки наиболее часто применяется именно глутамат натрия, а не калия или других элементов, так как это технологически проще и вкус глутамата натрия более выражен[2].

Որպես սննդային հավելում՝ նատրիումի գլյուտամատը