Մասնակից:Fperson/Ավազարկղ7

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գատինո
Բնութագիր
Երկարություն386 կմ
Ջրահոսք
ԳետաբերանՕտտավա
Գետաբերանի տեղակայումԳետ Օտտավա, Գատինո
Տեղակայում
ԵրկիրԿանադա Կանադա
ԵրկրամասՔվեբեկ
Օտտավա գետի լողավազանը

Գատինո, ֆր․ Gatineau - Կանադայի Քվեբեկ գավառի արևմուտքում գտնվող գետ։ Հոսում է հյուսիսային Բասքաթոնգի ջրամբարներից և ընկնում է Գատինո (գետը իր անունը ստացել է Գատինո քաղաքից) քաղաքում գտնվող Օտտավա գետը։ Գետի երկարությունը 386 կիլոմետր է։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կա լեգենդ, ըստ որի գետը իր անվանումը ստացել է մորթեղեն վաճառող Նիկոլայ Գատինոյի (Գաստինո) անունից, որը իբր 1683 թվականին խորտակվել է այդ գետում։ Իր տղաները տասնութերորդ դարի սկզբում այդ գետի բերանում հիմնադրել են գործարան[1]։

Մյուս տեսակետից տեղական ալգոնկիններ-անիշինաբեները ասում են, որ գետը իր անվանումը ստացել է ֆրանսերեն արտասանությանը հարմարեցված՝ Te-nagàdino-zìbi արտահայտությանը, այսինքն՝ «գետ, որը դադարեցնում է (որևէ մեկի ճանապարհորդությունը)»։

Առաջին անգամ գետը նշում է Սամյուել դը Շամպլենը իր օրագրում, սակայն չի նշում գետի անունը։

1783 թվականին Դեվիդ Ջոնսը Ֆրեդերիխ Խոլդիմանդիին զեկուցելիս, գետը անվանում է «River Lettinoe»։ Դա գետի անվան առաջին գրավոր հիշեցումն է[2]։ Տասնիներորդ դարի սկզբի ճանապարհորդ և մորթեղեն վաճառող Ժան-Բատիստ Պերրոյի քարտեզներում՝ գետը նշվում է, ինչպես nàgàtinong կամ àgatinung, ինչը ավելի մոտ է ալգոնկինական տերմինին։

Ռիդո ջրանցքի հատակագծում, որը 1831 թվականին գծել է փոխգնդապետ Ջոն Բայը՝ գետը կրում է Gatteno անվանումը։ Վերջապես, գետի ժամանակակից անվանումը կիռարվում է Վիլյամ Հենդերսոնի (1831 թ․) և Թոմաս Հեսսիսի (1861 թ․) քարտեզներում։

Բացառված չէ, որ հնդիկները վերաիմաստավորել են Գատինո անվանումը իրենց լեզվով։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տասնիներորդ դարից սկսած մինչև քսաներորդ դար՝ գետը օգտագործվում էր՝ փայտասղոցարաններում գերանների կտրման համար, որը տեղակայված էր գետի բերանում։ Ֆիլեմոն Րայթը և իր ժառանգորդները մեծ դեր խաղացին Գատինոյի անտառային արդյունաբերության համար։ Ավելի ուշ, մարզում անտառների կրճատման պատճաառով, անտառային արդյունաբերության տեղը քայլ առ քայլ սկսեց գրավել թղթաարդյունաբերությունը։

Գետի վրա կառուցված է ամբարտակների շարք, որոնք օգտագործվում են էլեկտրաէներգիայի արտադրման համար։ 1974 թվականի գարնանը տեղի ունեցավ ուժեղ ջրհեղեղ։

Մունիցիպալիտետներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իր ճանապարհով գետը անցնում է հետևյալ մունիցիպալիտետներով՝

  • Մանիվաքի
  • Լօու
  • Վեյքֆիլդ
  • Չելսի
  • Գատինո

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Commission de toponymie du Québec
  2. Lucien Brault, History of Pointe-Gatineau, 1948