Հեղինակային իրավունքը Եգիպտոսում
Եգիպտոսի հեղինակային իրավունքի մասին օրենքը իրավաբանորեն սահմանում է ստեղծագործական և գեղարվեստական ստեղծագործություններ ստեղծողների իրավունքները՝ համաձայն եգիպտական օրենսդրության։
Եգիպտոսում ներկայումս գործող հեղինակային իրավունքի մասին օրենսդրությունը հիմնված է մտավոր սեփականության իրավունքների պաշտպանության մասին 2002 թվականի թիվ 82 օրենքի երրորդ գրքի (մասի) վրա (անգլ.՝ Law on the Protection of Intellectual Property Rights 82 of 2002), որն ուժի մեջ է մտել 2002 թվականի հունիսի 3-ին՝ Official Gazette-ում հրապարակվելու հաջորդ օրը։
Հեղինակային իրավունքի պաշտպանության ժամկետը, ընդհանուր առմամբ, հավասար է հեղինակի մահվան պահից 50 տարվա, որից հետո ստեղծագործությունը անցնում է հանրային տիրույթ։
Օրենսդրական տեքստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մինչև 1954 թվականը Եգիպտոսում չկար որևէ օրենսդրություն, որը պաշտպանում էր գեղարվեստական և գրական սեփականությունը[1]։ Չնայած բացակայության նման օրենսդրության, տեղական և խառը դատարանները վկայակոչել սկզբունքները բնական իրավունքի և արդարության պաշտպանել մտավոր սեփականության իրավունքները[1][2]։ Այնուամենայնիվ, տեղական և խառը դատարանները[3] երկու տարբեր մոտեցում են ցուցաբերել խախտումները պատժելու հարցում։ Տեղական դատարանները հրաժարվել են կիրառել քրեական իրավունքի դրույթները, այն հիմքով, որ քրեական պատասխանատվությունը չի կարող որոշվել գեղարվեստական և գրական սեփականության պաշտպանության հետ կապված հատուկ օրենսդրական տեքստի բացակայության պատճառով։ Մյուս կողմից, խառը դատարանները չէին սպասում ենթաօրենսդրական ակտերի ընդունմանը։ 1941 թվականի փետրվարի 17-ի լսումների ժամանակ Վճռաբեկ խառը վերաքննիչ դատարանի քրեական պալատը որոշում կայացրեց, որ առանց հեղինակի կամ կոմպոզիտորի թույլտվության երգ կամ երաժշտական ստեղծագործություն կատարելը համարվում է հանցագործություն, որը պատժվում է Եգիպտոսի քրեական օրենքի 351-րդ հոդվածի համաձայն[1][4]։
1954 թվականի թիվ 354 օրենքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գեղարվեստական և գրական սեփականության պաշտպանությունը առաջին անգամ դիտարկվել է Եգիպտոսի օրենսդրության մեջ 1954 թվականին՝ 1954 թվականի «հեղինակային իրավունքի պաշտպանության մասին» թիվ 354 օրենքի ընդունմամբ[4]։ Սույն օրենքի 20-րդ հոդվածը նախատեսում էր հեղինակային իրավունքի պաշտպանության ժամկետ հեղինակի մահից հետո 50 տարվա ընթացքում, բացառությամբ հրապարակման պահից 15 տարվա կրճատման՝ «լուսանկարչական և տեսալսողական ստեղծագործությունների ստեղծագործությունների դեպքում, որոնք ստեղծագործական բնույթ չեն կրում և միայն բաղկացած են տեսարանների մեխանիկական վերարտադրությունից»։ Պաշտոնական փաստաթղթերը հանվել են հեղինակային իրավունքի պաշտպանությունից (հոդված 4)։
2002 թվականի թիվ 82 օրենք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1954 թվականի օրենքը ամբողջությամբ վերացվեց, երբ 2002 թվականի հունիսի 3-ին ուժի մեջ մտավ մտավոր սեփականության իրավունքի մասին 2002 թվականի թիվ 82 նոր օրենքը, որը պահպանեց նախորդ օրենքում պարունակվող շատ դրույթներ, մասնավորապես՝ հեղինակային իրավունքի պաշտպանության 50-ամյա (հեղինակի մահվան պահից) ժամկետը (հոդված 160)։ Այնուամենայնիվ, դրանում հայտնվեցին մի քանի նոր հասկացություններ, այդ թվում՝ ազգային բանահյուսության հայեցակարգը (հոդվածներ 138 և 142)[5]։
Այնուամենայնիվ, նոր օրենքն առանց քննադատության չի անցել։ Մտավոր սեփականության միջազգային դաշինք (անգլ. ՝ International Intellectual Property Alliance, IIPA) իր զեկույցներում բազմիցս ընդգծել է օրենքի մի շարք թերություններ՝ 2009 թվականին հրապարակված թիվ 301 հատուկ զեկույցում հայտարարելով, որ «Հեղինակային իրավունքի մասին օրենքով չլուծված են մնացել մտավոր սեփականության իրավունքների առևտրային ասպեկտների վերաբերյալ համաձայնագրի որոշ թերություններ, պաշտպանության այլ անորոշություններ»։ Օրենքի վիճահարույց դրույթ է համարվում 148-րդ հոդվածը, որում ասվում է, որ բոլոր օտարալեզու գրական ստեղծագործությունները հայտնվում են հանրային տիրույթում, եթե դրանք արաբերեն չեն թարգմանվել հրապարակումից հետո երեք տարվա ընթացքում[6][7][8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Yasser OMAR AMINE, The Forgotten Memory of the History of the Egyptian Copyright Law: the jurist M. Linant de Bellefonds, M. Pupikofer and E. Piola Caselli (La mémoire oubliée de l’histoire du droit d’auteur égyptien: Les juristes M. Linant de Bellefonds, M. Pupikofer et E. Piola Caselli), Publisher Dar El Nahda El Arabia, Cairo, 2014—2015, 602 p. (на арабском и частично на французском языке)
- ↑ Yasser OMAR AMINE, «Chronique d’Egypte», RIDA, janv. 2010, n° 223.
- ↑ Смешанные суды работали на основе формата гражданского права, вдохновленного Гражданскими кодексами Франции и Великобритании, но со значительным использованием исламских и местных принципов, и были предназначены для упорядочения правовых вопросов между иностранными гражданами (на территории Египта), а также между иностранцами и египтянами.
- ↑ 4,0 4,1 Dr. Hassan El Badrawi (2004 թ․ հունիսի 4). Role of the Judiciary in the Enforcement of Intellectual Property Rights (PDF). Advisory Committee on Enforcement: Second Session. Vol. WIPO/ACE/2/6. Geneva: World Intellectual Property Organization. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Dr. Hassan El Badrawi (2004 թ․ դեկտեմբերի 1). The Egyptian Intellectual Property Law: Main Features and Compatibility with International Standards (PDF). WIPO National Training Workshop on Intellectual Property for Diplomats (Arabic). Vol. WIPO/IP/DIPL/CAI/04/2. Cairo: World Intellectual Property Organization. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 17-ին.
{{cite conference}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Yasser OMAR AMINE, «Abrogeons l’article 148 du Code égyptien de la propriété intellectuelle (droit de traduction et droit d’auteur en Égypte)», Communication — commerce électronique, nov. 2011, n° 11, alerte 88, p. 2
- ↑ Yasser OMAR AMINE, «Le droit international privé du droit d’auteur en Égypte : à la croisée des chemins», Revue Critique de Droit International Privé, janvier-mars 2013/1, pp. 75-100
- ↑ «2009 Special 301 Report: Egypt» (PDF). International Intellectual Property Alliance. 2009 թ․ փետրվարի 17. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 17 января 2016-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Website of the Egyptian Center for Intellectual Property and Information Technology (ECIPIT)». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 17 января 2016-ին.
- «Excerpts from the IIPA's Special 301 Recommendations for Egypt». International Intellectual Property Alliance. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 17 января 2016-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հեղինակային իրավունքը Եգիպտոսում» հոդվածին։ |