Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Հայկավանք)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Հայկավանք)
| |
 Հայկավանից Սուրբ Աստուածածին եկեղեցու ներսը | |
| Տեղադրություն | Հայկավանք, Վան, Տոսպ, Վասպուրական |
|---|---|
| Աշխարհ | Վասպուրական |
| Կրոնադավանանք |  Հայ Առաքելական եկեղեցի |
Ճարտարապետություն | |
| Կարգավիճակ | ավերակ |
| Ճարտարապ. ոճ | Հայկական |
Հայկավանից Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (նաև՝ Հայկավանք, Յոթ խորան ժամ[1], Հանգուցելոյ վանք[1], Օթեվանք[1]), Հայ Առաքելական եկեղեցուն պատկանող եկեղեցի (հնում՝ վանք) Վանից մոտ 1 կմ արևելք, Այգեստան թաղի սկզբում, Հայկավանք գյուղում[2]։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայկավանից Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին հայտնի է եղել նաև՝ Յոթ խորան ժամ, Հայկավանք, Հանգուցելոյ վանք և Օթեվանք անուններով[1]։ Եկեղեցու՝ «Եօթն խորան» անվան պատճառն այն էր, որ բացի սուրբ սեղանի վերևում առկա երեք խորաններից, ստորին հատվածում կային նաև ներքնախորաններ՝ յուրաքանչյուրում մեկական խաչքարով՝ «կապոյտ», «կանաչ» և «կարմիր» խաչ անուններով[1]։ Վանեցիները հավատում էին, որ դրանք օժտված են հրաշագործ հատկություններով․ տենդ ու ջերմություն ունեցող հիվանդները մտնում, ծնրադրում և լվացվում էին խորանների ավազաններում, որպեսզի բժշկվեն՝ ցավերից[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցին կառուցվել է 11-12-րդ դարերում[1]։ Այն գնտվում էր Վանի Քաղաքամեջ թաղամասից դեպի Այգեստան տանող երկու մեծ պողոտաների վրա[1]։ 1850-ական թվականների կեսերին եկեղեցում պաշտոնավարում էր երկու հոգևորական[1]։ 1915 թվականին եկեղեցին ծառայել է Վանի ինքնապաշտպանությանը։ Մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը կանգնուն և գործող վանք է եղել[2]։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցին եռանավ բազիլիկ էր, առանձնանում էր ընդարձակ գավիթով[1], ուներ 7 խորան, քարակերտ կամարներ։ Կենտրոնական նավը ծածկված էր երեք հաջորդական հազարաշեն երդիկներով[1]։ Եկեղեցու տանիքը հողաշեն էր՝ Վանի տարածաշրջանին բնորոշ համապատասխան երդիկային բացվածքներով[1]։ Տաճարի մոտ կային զանազան շինություններ[2] և հայկական գերեզմանատուն[1]։
Կից կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցու ներսում գործում էր դպրոց, որի համար հատկացված տարածքը փայտյա պատնեշով բաժանված էր աղոթասրահից[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Վան քաղաքի եկեղեցիները.Հայկավանից Սուրբ Աստուածածին եկեղեցի
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 3 [-] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 2001, էջ 340 — 992 էջ։