Հայկական հարց (ֆիլմ)
 | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Ժանր | վավերագրական ֆիլմ |
| Թվական | 2017 |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Ռեժիսոր | Անդրեյ Բուրովսկի |
| Սցենարի հեղինակ | Անդրեյ Բուրովսկի |
| Տևողություն | 68 րոպե |
«Հայկական հարց», վավերագրական ֆիլմ, պատմում է 1915 թվականի հայ ժողովրդի բնաջնջման պատմական խոր պատճառների և հետևանքների մասին։
Ֆիլմի բովանդակությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս ֆիլմը հայերի ցեղասպանության մասին է։ Սկսվում է նրանից, թե ինչպես առաջացավ «հայկական հարցը»։ Ցույց է տրված, որ թուրքերի կողմից Բյուզանդական կայսրության տարածքը նվաճելիս հայերը Օսմանյան կայսրությունում քրիստոնյաների ամենամեծ անկլավն են եղել։ Նրանք եղել են անհավասար խտրական փոքրամասնության կողմից։ Օսմանյան կայսրության անկման ընթացքում նրա կառավարությունը սկսել է ավելի ակտիվորեն հայերին հայտարարել գլխավոր ներքին թշնամի, անհաջողությունների պատճառ և Եվրոպայի գործակալ կայսրության ներսում։
Հայերի ցեղասպանությունը բազմաթիվ դրսևորումներ է ունեցել՝ սկսած 1870-ական թվականներից։
Խոշոր տերությունները բազմիցս դրդել են հայերին՝ նրանց խոստանալով սեփական պետության ստեղծում։ Ամեն անգամ մեծ տերությունները դավաճանում էին հայերին։ 1908 թվականի հեղափոխությունից և Օսմանյան կայսրության անկումից հետո Թուրքիայան վերածվեց ազգային պետություն։ Երիտթուրքերի քաղաքականությունը ներառում էր քրիստոնյաների վերացումը, առաջին հերթին հայերի։
Բոլոր մեծ տերություններից միայն ռուսական կայսրությունն է հայերին իրական օգնություն ցուցաբերել։ 1916 թվականի վերջին ռուսական կայսրությունը վերահսկում էր պատմական Հայաստանի ողջ տարածքը։ Սկսվել է ապագա հայկական պետության քաղաքացիական կառավարման համակարգի շինարարությունը։
1917 թվականի մարտի հեղափոխությունը և Հոկտեմբերյան սոցիալիստական հեղափոխությունը հանգեցրին Կովկասյան ճակատի փլուզմանը։ Ռուսական բանակի հետևից քայլում էին թուրքերը՝ շարունակելով Հայոց ցեղասպանությունը բոլոր գրավված տարածքներում։ Ժամանակակից Հայաստանի Հանրապետությունը կազմում է պատմական Հայաստանի 7%-ից ոչ ավելի, այն ամենը, ինչ հաջողվել է պահպանել։
Ստեղծման պատմություն, նկարահանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցեղասպանության մասին ֆիլմ նկարահանելու գաղափարը պատկանում է պատմաբան, գրող, հնագետ և պրոֆեսոր Անդրեյ Միխայլովիչ Բուրովսկուն, ով 2015 թվականին Ռուսաստանի մշակույթի նախարարությունից ստացել է ֆիլմի ստեղծման նպաստ։
Նկարահանումները Հայաստանում և Լեռնային Ղարաբաղում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականի նոյեմբերին «հայկական հարցի» նկարահանումները ընթանում էին Հայաստանում և Լեռնային Ղարաբաղում։ Այցելությունների թվում են եղել Սևանա լիճը, Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիան, Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրը, Արշակունիների դամբարանը, Ստեփանակերտը և Շուշին։ Մի քանի հարցազրույց է վերցվել Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիայի գիտական մասնագետների և պատմաբանների, ինչպես նաև թանգարանների աշխատակիցներից։
Աշխատանքի դադարեցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստան վերադառնալուց հետո երկու հարցազրույց է վերցվել Սանկտ Պետերբուրգի հայկական ազգային-մշակութային ինքնավարության ներկայացուցիչների հետ, ինչպես նաև նկարահանվել են Մեծ Նովգորոդում խաչքարի տեղադրման աշխատանքները։ Կատարվել է ֆիլմի սևագիրը։
Աշխատանքների վերսկսում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2016 թվականի օգոստոսին ֆիլմի աշխատանքներին է անցնում երիտասարդ կրասնոյարսկցի ռեժիսոր Գրիգորի Ժգիլյովը, որը զրոյից սկսեց ֆիլմի նոր տարբերակը, ընտրեց երաժշտությունը, անց կացրել է պակասող հարցազրույցների և դիտարժան իրադարձությունների նկարահանումներ՝ համագործակցելով Կրասնոյարսկի հայկականհամայնքի և Սուրբ Սարգիս եկեղեցու հետ։ 2017 թվականին ֆիլմը գրեթե պատրաստ էր և ցուցադրվել է սահմանափակ թվով մարդկանց համար Կրասնոյարսկի «բաց ստուդիայում»։
2017-ի պրեմիերայի ցուցադրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ապրիլի 11՝ Սանկտ Պետերբուրգ
- Ապրիլի 22՝ Եկատերինբուրգ
- Ապրիլի 23՝ Սանկտ Պետերբուրգ, Երշով
- Ապրիլի 24՝ Մոսկվա, Կրասնոյարսկ[1], Օմսկ, Սուրգուտ, Տագանրոգ[2], Տյումեն, Յակուտսկ
- Ապրիլի 30՝ Իվանովո, Կրասնոյարսկ
- Մայիսի 17՝ Կրասնոյարսկ
Երաժշտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիլմում օգտագործվել է հայտնի դուդուկահար Արգիշտիի երաժշտությունը, ինչպես նաև հատուկ Հայկական հարց ֆիլմի համար ստեղծված երգեր Կրասնոյարսկում բնակվող Ստաս Գրիգորյանի կատարմամբ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «"ПРЕМЬЕРА документального фильма «Армянский вопрос»"». Ехпайрутюн. Վերցված է 26 апреля 2017 года-ին.
- ↑ Ольга Прядоха (25 апреля 2017 года). «"В Сургуте состоялась премьера документального фильма о попытке уничтожить армянский народ"». Сургутская трибуна. Վերցված է 25 апреля 2017 года-ին.