Լեգենդ (ֆիլմ, 1970)
 լեհ.՝ Legenda | |
|---|---|
| Երկիր |  Լեհաստան ԽՍՀՄ |
| Ժանր | ռազմական ֆիլմ |
| Թվական | ապրիլի 20, 1971 |
| Լեզու | լեհերեն |
| Ռեժիսոր | Sylwester Chęciński? |
| Սցենարի հեղինակ | Վալենտին Եժով |
| Օպերատոր | Վիտոլդ Սոբոչինսկի |
| Երաժշտություն | Վյաչեսլավ Օվչիննիկով |
| Կինոընկերություն | Wroclaw Feature Film Studio?[1] և Մոսֆիլմ[1] |
«Լեգենդ», 1970 թվականին ռեժիսոր Սիլվեստր Հենցինսկու կողմից նկարահանված լեհ-խորհրդային համատեղ արտադրության ֆիլմ։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1943-1944 թվականների ձմեռ։ Ֆաշիստների կողմից օկուպացված Լեհաստան։ Ավագ դպրոցի լեհ աշակերտ Յուրեկը Վարշավայից, ում ծնողներին 1943 թվականին գերմանացիները գնդակահարել են, դիմում է փախուստի և փնտրում ծանոթներ գյուղում։ Ռուս տղա Սաշկան փախել էր էշելոնից, որով օկուպանտները տանում էին նրան համակենտրոնացման ճամբար: Այս երկուսը, թաքնվելով գերմանացիներից, պատահաբար հանդիպում են անտառում: Նրանց միավորում է ընդհանուր ճակատագիրը, իրենց հայրենակիցներին հասնելու ընդհանուր հույսը։ Նրանք թափառում են միասին, ապաստան գտնում գյուղացիական տանը, լեհ աղջկա՝ Յուլկայի մոտ, որը փրկում է նրանց սովից և ցրտից, բայց նրանք վազում են Վիսլայի հետևից, պարտիզանների մոտ: Յուլկան փորձում է նրանց ուղեկցել անտառների միջով դեպի պարտիզանական ջոկատ... Մի քանի օրում նրանք ունենում են առաջին սպանված ֆաշիստը և առաջին սերը, կարողանում են գերմանացիների կյանքը ոչ քիչ փչացնել և մի քիչ երազել՝ և՛ Յուրեկը, և՛ Սաշկան սիրահարվում են Յուլկային․ Յուրեկը երազում է Յուլկայի հետ ամուսնանալու մասին՝ իրեն պատկերացնելով լեհական բանակի սպայի հագուստով, իսկ Սաշկան երազներում պատկերացնում է, թե ինչպես է պատերազմից հետո Յուլկային բերելու իր հայրենի գյուղ: Պատժիչ ուժերի գործողությունները վերջ կտան նրանց երազանքներին ու կյանքին։
Այս ֆիլմի թեման նոր չէ՝ խորհրդա-լեհական բարեկամությունը, համատեղ պայքարը ֆաշիստների դեմ: Բայց ինձ թվում է, որ այս թեման երբևէ չի մշակվել այնքան նուրբ ու նրբանկատ, որքան հաջողվել է անել «Լեգենդ»-ի սցենարիստներին։ Սցենարում դրամատիկ տարրերը սերտորեն միահյուսված են կատակերգականի հետ, ողբերգական դրվագներին փոխարինում են չարաճճիություններով, կատակներով, զվարճալի անակնկալներով լի տեսարանները։ Ահա թե ինչու եմ դժվարանում եմ որոշել ֆիլմի ժանրը։ Ես այն կանվանեի բալլադ։ Սրանք հեղինակների հիշողություններն ու մտորումներն են հերոսների ձախողված սիրո, հանկարծակի և ընդմիշտ ավարտված ընկերության մասին: Վերջապես, այն մասին, ինչը չիրականացավ, բայց ապրում է մարդու հոգում իր ողջ կյանքում։ Այն բարոյական արժեքների մասին, որոնք պետք է կրի ժամանակակից երիտասարդությունը իրենց մեջ։Ֆիլմի ռեժիսոր՝ Սիլվեստր Հենցինսկին[2]։
Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գլխավոր դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մալգոժատա Պոտոցկա-Յուլկա
- Նիկոլայ Բուրլյաև-Սաշկա
- Իգոր Ստրաբուժինսկի-Յուրեկ
Մնացած դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մարիա Զբիշևսկայա - Յավորովա, Յուլկայի մայրը
- Յուզեֆ Նովակ - պարտիզանական ջոկատի հրամանատար
- Թադեուշ Շմիդտ - Յուլկայի հորեղբայրը, պարտիզան
- Ֆրանցիշեկ Պեչկա - քահանա
- Յանուշ Կլոսինսկի - ղեկավար
- Եժի Տուրեկ - Ֆրանեկ
- Վացլավ Կովալսկի - ոստիկան
- Էլիաշ Կուզեմսկի - Շուլց, մայոր
- Զդիսլավ Կուզնյար - պարտիզան
- Անջեյ Մրոզեկ - պարտիզան
- Լեոպոլդ Ռենե Նովակ - պարտիզան
- Թադեուշ Սկորուլսկի - պարտիզան
- Ստանիսլավ Վինչևսկի - պարտիզան
- Դանուտա Վոդինսկայա - Ստավիցկայայի հարևանուհին
- Բարբարա Բարգելովսկայա - դրվագ
- Դանիիլ Նետրեբին - խորհրդային դեսանտայինների հրամանատար
Ֆիլմը կրկնօրինակվել է ռուսերեն լեզվով՝ կրկնօրինակող ռեժիսոր Ալեքսանդր Ալեքսեև։
Տեքստը հեղինակից կարդում է Արտյոմ Կարապետյանը։
Ֆիլմի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սցենարը գրել է խորհրդային կինոդրամատուրգ Վալենտին Եժովը լեհ ականավոր ռազմական պատմաբան և հրապարակախոս Զբիգնև Զալուսկիի հետ[3][4]։ Հեղինակներն ընդգծել են, որ քանի որ ֆիլմում նկարագրված իրադարձությունները հիշարժան են մի ամբողջ սերնդի համար, նրանք ցանկանում են, որ նախկին պարտիզանները, հերոսների նախատիպերը, հակաֆաշիստական պայքարի մասնակիցներն իրենց ճանաչեն ֆիլմի հերոսների մեջ։
Իսկ «Զինվորի բալլադում» և այլ ֆիլմերում, որոնց ես մասնակցել եմ որպես սցենարիստ, ինձ համար գլխավորը մարդն է, պատերազմում նրա զգացմունքները, հոգեբանությունը։ Քնարական ինտոնացիան, որը ներթափանցում է պատերազմի ֆիլմում, կարծես թե ընդգծում է մարդկանց հավատը խաղաղ ապագայի նկատմամբ: Ինձ թվում է, որ «Լեգենդը» նույնպես հաջողվել է լուծել լիրիկական առումով: -ֆիլմի սցենարիստ՝ Վալենտին Եժով։
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1971 թվականին Լեհաստանի ժողովրդական հանրապետության ազգային պաշտպանության նախարարության II աստիճանի մրցանակ։
- 1971 թվականին Կինոփառատոն «Lubuskie Lato Filmowe» Սվեբոդզինսկի Երկրի Համագործակցության մրցանակ «բանաստեղծական որակների համար»:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Легенда // Домашняя синематека: отечественное кино 1918—1996 / Сергей Землянухин, Мирослава Сегида.- М.: Дубль-Д, 1996. — 520 с. — стр. 223