Ժենտ
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կերակուր |
| Առաջացման երկիր | Կենտրոնական Ասիա |
 Zhent Վիքիպահեստում | |
Ժենտ (ղազ.՝ жент), կասպա (ղազ.՝ қоспа) կամ իյենտ (բաշկիրերեն՝ йент), ավանդական ղազախական ուտեստ, բաշկիրների տարածաշրջանային[1] ուտեստ։
Ժենտը համարվում է ղազախական ավանդական տոնական[2] ուտեստ, պատրաստված ցորենի հացահատիկից (տապակած), ավելացնելով չորացած մանրացված կաթնաշոռ, հալած յուղ, շաքարավազ, մեղր, չամիչ, ընկույզ[3] և այլ բաղադրիչներ[4]։ Ժենտը սովորաբար մատուցվում է թեյով։ Այն պատրաստվում է երեխայի ծնվելուց հետո, шілде тоя կապակցությամբ (երեխայի ծննդյան տոնակատարությունը), бесік тоя (երեխայի առաջին օրորոցի տոնակատարությունը) և қырқынан шығару (երեխայի ծնվելուց հետո քառասուն օրվա տոնակատարությունը)[5]։
Բաշկիրները, որոնք ապրում են Օրենբուրգի մարզի[6] Սակմար գետի ավազանում, անվանում են «ժենտ» կամ «իյենտ» ուտեստ՝ չորացած մանրացված կաթնաշոռից (բաշկիրերեն՝ ҡыҙыл эремсек՝ կաթնաշոռային զանգված կարմրավուն երանգով, որը ստանում են կովի կամ այծի թթված կաթից, եռացնելով մինչև հեղուկի գոլորշիացումը) ավելացնելով յուղ, շաքարավազ, վարսակաալյուր կամ չորացրած թխենի[7]։ Բաշկիրները այլ շրջաններում այս ուտեստն անվանում են «աժիկեյ»[6] (բաշկիրերեն՝ әжекәй, ղազախների մոտ՝ ежегей):
Ղազախների ժենտը պատրաստվում է հետևյալ կերպ. տապակած ցորենով դույլի մեջ (ղազ.՝ тары) ավելացնում են մեկ կիլոգրամ շաքարավազ և 3-4 կիլոգրամ կարագ կամ հալած յուղ, ապա խառնում է ստացված զանգվածին և մատուցում սեղանին[8]։ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ և հետպատերազմյան տարիներին տարածված էր ժենտի պատրաստման այս մեթոդը. ապորտը խառում են սանդի և եգիպտացորենի հետ և խառնում այնքան ժամանակ, մինչև ապորտի մարմինը ներծծվի մանրացված ցորենով։ Ստացված զանգվածը չորացնում և բաժանում կտորների[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Н. Х Максютова Башкирские говоры, находящиеся в иноязычном окружении. — Китап, 1996. — С. 255. — 285 с.
- ↑ А. Кузембайулы, Е. Абиль История Республики Казахстан. — 2003. — С. 160. — 358 с.
- ↑ Ժենտ
- ↑ Вопросы истории и диалектологии казахского языка = Қазақ тілі тарихы мен диалектологиясының мәселелері. — Академия наук Казахской ССР, 1963. — Т. 5. — С. 205.
- ↑ А. Х. Маргулан, В. В. Востров, 1967, էջ 226
- ↑ 6,0 6,1 Надергулов, У. Ф. Животноводческая лексика башкир. — Уфа: Гилем, 2000. — С. 136. — 185 с.
- ↑ Диалектологический словарь башкирского языка. — Китап, 2002. — С. 87, 118. — 430 с.
- ↑ А. Х. Маргулан, В. В. Востров, 1967, էջ 137
- ↑ Простор. — 1998. — С. 103.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- А. Х. Маргулан, В. В. Востров Культура и быт казахского колхозного аула. — Наука, 1967. — С. 226. — 302 с.