Jump to content

Էպիդերմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Էպիդերմ (հուներեն epi - վրա և derma –մաշկ), վերնամաշկ, բույսերի առաջնային ծածկութային հյուսվածք, որը գոյանում է բջիջների արտաքին շերտից ընձյուղի աճման կոնում։ Էպիդերմը ծածկում է տերևները, երիտասարդ շիվերը, ծաղիկներն ու պտուղները՝ պաշտպանելով նրանց ջրի կորստից, հերձանցքերի օգնությամբ կարգավորելով գոլորշացումը և գազափոխանակությունը։ Արմատներում էպիդերմը կատարում է ներծծման ֆունկցիա և կոչվում է էպիբլեմ։ Էպիդերմը սովորաբար միաշերտ է, հազվադեպ, որոշ արևադարձային բույսերինը՝ բազմաշերտ (2–16)։ Էպիդերմի հիմնական բջիջները կիպ կպած են։ Նրանց ճառագայթաձև և ներսային պատերը բարակ թաղանթանյութային են, արտաքինները՝ հաստացած։ Արտաքինից էպիդերմի վրա զարգանում է կուտիկուլան, որի մակերևույթին կարող է արտադրվել մոմ՝ սալորենու և խաղողենու պտուղների, կաղամբի տերևների վրա առաջացնելով թխակապույտ փառ, որը պաշտպանում է դրանք չորացումից և վնասվածքներից։ Որոշ բույսերի էպիդերմի տակ տեղադրված է ենթամաշկը (հիպոդերմ)՝ հյուսվածք, որը կատարում է ջրապաշարման և մեխանիկական ֆունկցիաներ։ Էպիդերմի միջոցով արտաթորվում են եթերայուղերը և աղերը։


Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էպիդերմ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 61