Դիեզ

Դիեզ
Տեսակ	accidental? և key signature?
Հակառակը	Բեմոլ

Դիեզ (ֆր.՝ dièse՝ ըստ հին հունարեն՝ δίεσις՝ «դիեսա» բառի), երաժշտական նոտագրության մեջ ալտերացիայի նշան, որը նշանակում է այդ նշանից աջ կանգնած նոտայի բարձրացում մեկ կիսատոնով։

Դիեզը դրվում է կամ երաժշտական բանալուց հետո կամ առանձին նոտայից առաջ։ Առաջին դեպքում այն գործում է մինչև հաջորդ բանալին, երկրորդ դեպքում՝ մինչև տակտի ավարտը կամ չեղարկվում է բեկարի նշանով։ Դիեզը նշանակում են վանդականիշով ($\sharp$): Երբեմն անհրաժեշտություն է առաջանում նոտան բարձրացնելու մեկ ամբողջ տոնով։ Դրա համար կիրառվում է դուբլ դիեզը, որն ունի ծայրերում փոքրիկ քառակուսիներով x-անման խաչի տեսք ():

Յունիկոդի սիմվոլների աղյուսակում դիեզի համար կա հատուկ նշան «♯» (համարը տասնվեցական համակարգում՝ 266F), որը տարբերվում է օկտոտորպի նշանից (վանդականիշից) «#», ուստի խորհուրդ չի տրվում դիեզի նշանի փոխարեն օգտագործել օկտոտորպը։ Դուբլ դիեզի նշանը (𝄪) Յունիկոդում ունի տասնվեցական համակարգի 1D12A համարը։

Նախկինում դուբլ դիեզի գործողությունը կիսով չափ չեղարկելու (դուբլ դիեզով նոտան կես տոնով իջեցնելու) համար գործածվել է նաև բեկար դիեզ նշանը $\natural \sharp$: Ներկայումս դրա փոխարեն օգտագործվում է սովորական դիեզը։

Պատկերասրահ

• 

  Դիեզով նոտա

• 

  Դուբլ դիեզով նոտա

Տես նաև

• Բեմոլ
• Նոտագրություն
• Տոնայնություն

Արտաքին հղումներ

• Ն. Ֆ. Սոլովյով (1890–1907)։ «Դիեզ, երաժշտական նշան»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ 

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 380)։