Դեղորայքի բերանացի ընդունում
Դեղորայքի բերանացի ընդունում, ընդունման ուղի, որի դեպքում անձը դեղորայքն ընդունվում է բերանի միջոցով, կուլ է տալիս և այնուհետև այն մշակվում է մարսողական համակարգի միջոցով։ Սա շատ դեղամիջոցների ընդունման տարածված եղանակ է։
Բերանացի ընդունումը կարող է ավելի հեշտ և ավելի պակաս ցավոտ լինել, քան ընդունման այլ ուղիները, ինչպիսին է օրինակ՝ ներարկումային ուղին։ Այնուամենայնիվ, դեղորայքի ազդեցությունը այս ճանապարհով ընդունելիս շատ ավելի ուշ է դրսևորվում, և արդյունավետությունը նվազում է, եթե այն պատշաճ կերպով չի ներծծվում մարսողական համակարգում, կամ եթե քայքայվում է մարսողական համակարգի ֆերմենտների կողմից մինչև արյան հոսքին հասնելը։ Որոշ դեղամիջոցներ բերանացի ընդունման դեպքում կարող են առաջացնել ստամոքս-աղիքային համակարգի կողմից կողմնակի այնպիսի երևույթներ, ինչպիսիք են սրտխառնոցը կամ փսխումը։ Բերանացի ընդունումը կարող է կիրառվել միայն գիտակից հիվանդների մոտ, և այն հիվանդների դեպքում, որոնք ի վիճակի են կուլ տալ[1]։
Տերմինաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պեր օս (/ˌpɜːrˈoʊs/; P.O.) մակդիրային արտահայտություն է, որը լատիներենից բառացիորեն նշանակում է «բերանով» կամ «բերանի միջոցով»։ Արտահայտությունը բժշկության մեջ օգտագործվում է բերանացի ընդունվող բուժումը նկարագրելու համար[2]։ P.O. հապավումը հաճախ օգտագործվում է բժշկական դեղատոմսերի մեջ։
Կիրառման տարբերակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էնտերալ ընդունումը ներառում է․
- Բուկալ (թշային, այտային), դեղորայքը լուծվում է այտի ներսում
- Սուբլաբիալ (ենթաշրթային), դեղորայքը լուծվում է շուրթերի տակ
- Ենթալեզվային (սուբլինգուալ), դեղորայքը լուծվում է լեզվի տակ, բայց արագ ներծծման պատճառով շատերը ենթալեզվային տարբերակը համարում են պարենտերալ ճանապարհ
- Բերանացի (պերօրալ), դեղորայքն ընդունվում է կուլ տալու միջոցով՝ պարկուճի, հաբի կամ հեղուկ տեսքով։
.jpg)
Էնտերալ դեղամիջոցները հանդես են գալիս տարբեր ձևերով, ներառյալ բերանացի ընդունման պինդ դեղաձևերը[3][4]․
- Հաբեր կուլ տալու, ծամելու կամ ջրի մեջ կամ լեզվի տակ լուծելու համար
- Պարկուճներ և ծամվող պարկուճներ (դրանք պատված են պատիճով, որի նպատակն է ստամոքսում կամ աղիքում լուծվելը՝ դեղամիջոցն այնտեղ արտազատելու համար)
- Ժամանակով կամ կայուն արձակվող հաբեր և պարկուճներ (դրանք աստիճանաբար են արտազատում դեղամիջոցը)
- Փոշիներ կամ հատիկներ։
Բերանացի ընդունման հեղուկ դեղաձևեր[5]․
Հեշտացնող եղանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ջրի միաժամանակյա ընդունումը հեշտացնում է հաբերը և պարկուճները կուլ տալու գործընթացը[6]։ Եթե նյութը տհաճ համ ունի, համային հավելումների ավելացումը կարող է հեշտացնել կլանումը[6]։ Ատամների համար վնասակար նյութերը ցանկալի է տալ ձողիկի միջոցով[6]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Oral Administration of Drugs: Advantages and Disadvantages». Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
- ↑ Hunnius Pharmazeutisches Wörterbuch (գերմաներեն) (8th ed.). Berlin: Walter de Gruyter. 1998. էջ 1048. ISBN 3-11-015793-4.
- ↑ Institute for Quality and Efficiency in Health Care. «Oral medications». Informed Health Online. Institute for Quality and Efficiency in Health Care. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ Jacobs, Terry; Signore, Andrew A. (2016 թ․ օգոստոսի 19). Good Design Practices for GMP Pharmaceutical Facilities (անգլերեն). CRC Press. ISBN 978-1-4822-5891-2.
- ↑ McCabe-Sellers, Beverly; Frankel, Eric H.; Wolfe, Jonathan J. (2003 թ․ ապրիլի 29). Handbook of Food-Drug Interactions (անգլերեն). CRC Press. ISBN 978-0-203-49024-2.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 TheFreeDictionary > oral administration of medication Citing: Mosby's Medical Dictionary, 8th edition. 2009