Jump to content

Գլոգուվյան ամրոց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գլոգուվյան ամրոց
Տեսակդղյակ
Երկիր Լեհաստան
ՏեղագրությունԳլոգուվ
Քարտեզ
Քարտեզ

Գլուգովյան ամրոց (լեհ.՝ Zamek Książąt Głogowskich, գերմ.՝ Schloss Glogau), Գլոգուվյան իշխանության ղեկավարների նախկին նստավայր, այժմ` Հնագիտական-պատմական թանգարան, գտնվում է Գլոգուվում, Ներքին Սիլեզիայի վոևոդությունում, Լեհաստանում։

13-րդ դարի կեսերին Կոնրադ I իշխանն այդտեղ կառուցում է առաջին փայտե ամրոցը, առանձին քարե աշտարակով, փայտե և հողե ամրացումներով, որոնք շրջապատված էին խրամով[1]։

1291 թվականին ամրոցն այրվել է Գլոգուվի մեծ հրդեհի ժամանակ։ Ամրոցն արդեն վերակառուցվել է որպես քարե պաշտպանական կառույցների համալիր, 13-14-րդ դարերի սահմանագծին, փրկված աշտարակը շարունակել է առանձին կանգած մնալ ամրոցի հարավ-արևմտյան անկյունում[1]։

Այն բանից հետո, երբ Գլոգուվը բաժանվել է արքայական և իշխանական մասերի, ամրոցն անցել է չեխ թագավորներին, և նրանցից էլ անցել է ցեշյան իշխաններին, որոնց պատկանել է մինչև 1480 թվականը[1]։ 1462 թվականին ամրոցում կանգ է առել լեհ թագավոր Կազիմիր Յագելոնչիկը[1]։

1498-1506 թվականներին ամրոցում ապրել է ապագա լեհ թագավոր Սիգիզմունդ I Ծերը, որն աստիճանաբար փրկել է ամրոցն ավերումներից, որոնց հասցվել են հունգարացի թագավոր Մատյաշ Հունյադիի հետ տասնամյա պատերազմի ընթացքում[2]։

1574 թվականին ամրոցի որոշ մասը քանդվել է, իսկ 1615 թվականին ամբողջ ամրոցն այրվել է հրդեհից։ 1652-1669 թվականներին բարոկկո ոճով վերակառուցման ժամանակ, որն իրագործվել է Իոհանսոն Բերնարդ ֆոն Գերբերշտայնի կողմից, ամրոցը ձեռք է բերել ժամանակակից պալատի նստավայրի հատկանիշներ[2]։

Սիլեզիայի` Պրուսիայի իշխանության տակ անցնելուց հետո, ամրոցը դարձել է արքայական կառավարիչների նստավայր[1]։ Նապոլեոնյան պատերազմի ժամանակ ամրոցում կանգ է առել Նապոլեոնը[2]։ 19-րդ դարի վերջին, ամրոցը հերթական անգամ վերակառուցվել է թագավորական դատարանին հարմարեցնելու համար[2]։

1945 թվականին ամրոցը մեծապես ավերվել է[1]։ 1967 թվականի մայիսի 22-ին որոշվել է վերականգնել ամրոցը։ Վերանորոգումը սկսվել է 1971 թվականին։ 1976 թվականին կառուցվել է նոր հարավային թևը, սկզբնական բարոկկո ոճին համապատասխան վերակառուցվել է ամրոցի արևելյան թևը, որում գտնվում էր Մտավոր տեխնիկական կազմակերպություն ակումբը, սենյակների հատվածում` Մետալուրգիայի և ձուլման թանգարանը։ Մնացած թևերը կառուցվել են 1983 թվականին, երբ ավարտվել էր ամրոցի վերակառուցումը։ Հարավային թևը կառուցվել է հիմքից։ Փոխվել է նաև ամրոցի աշտարակի արտաքին տեսքը, չնայած այն գրեթե ամբողջությամբ պահպանել է իր հետպատերազմական տեսքը։ 20-21-րդ դարերի սահմանագծին հնարավորություն է ստեղծվել աշտարակին վերադարձնել իր նախկին տեսքը, բայց չի հաջողվել համաձայանություն ստանալ հուշարձանի վերականգնողից։

Ներկայիս դրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այժմ ամրոցում գտնվում է Հնագիտական-պատմական թանգարանը և Գլուգովի հողերի միությունը։ Ամրոցի կողքին կա ամֆիթատրոն, գլոգուվյան երեխաների հուշարձան, որը կառուցվել է Գլոգուվի` 1109 թվականի պաշտպանության հիշատակին, ինչպես նաև` Հանդուրժողականության վարդագույն կամուրջ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Zamek Książąt Głogowskich - Glogopedia - Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej». www.glogow.pl (լեհերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «*** ZAMEK KSIĄŻĘCY W GŁOGOWIE ***». www.zamkipolskie.com (լեհերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Arne Franke (2015). Kleine Kulturgeschichte der schlesischen Schlösser. Vol. 1. Bergstadtverlag Wilhelm Gottlieb Korn. էջեր 58–59.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գլոգուվյան ամրոց» հոդվածին։