Բելառուսի լեզուներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բելառուսի պաշտոնական լեզուները, համաձայն Բելառուսի Հանրապետության Սահմանադրության 17 հոդվածի, բելառուսերենը և ռուսերենն են։ Սահմանադրությունը երաշխավորում է բոլոր ազգային լեզուներով մշակութային ժառանգության պահպանումը՝ ներառյալ նրանց լեզուները (հոդված 15)։

Բելառուսերենի և ռուսերենի կիրառությունը երկրում հավասար չէ։ Պատմականորեն ԽՍՀՄ-ի գոյության ընթացքում ստեղծվել էր այնպիսի իրավիճակ, որ ռուսերենի կիրառումը նախընտրելի էր բելառուսերենից։ Ներկայումս ռուսերենը գերիշխում է բելառուսների կյանքի բոլոր ոլորտներում. ռուսերենով են գրեթե բոլոր պետական փաստաթղթերը, փաստաթղթերի շրջանառությունը ևս գրեթե բոլոր կազմակերպություններում իրականացվում է ռուսերենով, լրատվամիջոցների մեծամասնությունը ևս ռուսերենով է։

Բելառուսի քաղաքացու առօրյայում ևս գերիշխողը ռուսերենն է, որը մեծ ազդեցություն ունի նաև բելառուսերենի վրա։ Ռուսերենով են շփվում մայրաքաղաքում, բոլոր մարզկենտրոններում և երկրի խոշոր քաղաքներում։ Ավելի փոքր քաղաքներում տիրում է բելառուսերենի և ռուսերենի խառնուրդ, այսպես կոչված՝ «տրասյանկա»-ն։ Տրասյանկան բավականին հաճախ իրենց խոսքում կիրառում են նաև պաշտոնական դեմքերը։ Երկու լեզուների համաժամանակյա պաշտոնական օգտագործումը երբեմն բերում է իրավիճակի, երբ ասվածը կամ գրվածը չի համապատասխանում ոչ ռուսերենի կանոններին, ոչ էլ բելառուսերենի։

Առօրյա խոսակցական լեզուն, համապատասխան ազգության բնակչության տոկոսը[1]
Ազգություն Բնակչություն, հազար մարդ բելառուսերեն ռուսերեն
Ընդհանուր 9,504 23.4 70.2
Բելառուսներ 7,957 26.1 69.8
Ռուսներ 785 2.1 96.5
Լեհեր 295 40.9 50.9
Ուկրաինացիներ 159 6.1 88.4
Հրեաներ 13 2.0 95.9
Բելառուսի լեզուներն ըստ 2009 թվականի մարդահամարի (կանաչ - բելառուսերեն, կապույտ- ռուսերեն)
Ազգային լեզուներ Խոսակցական լեզուներ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 21-ին.