Արխիպ Տեսլենկո

Արխիպ Տեսլենկո
Ծնվել է	մարտի 2 (14), 1882 կամ 1882
Ծննդավայր	Lokhvitsky Uyezd, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունիսի 28 (հուլիսի 11), 1911 կամ 1911
Վախճանի վայր	Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտություն	գրող
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Ժանրեր	պատմվածք
Arkhyp Teslenko Վիքիպահեստում

Արխիպ Եֆիմովիչ Տեսլենկո (ուկրաիներեն՝ Архип Юхимович Тесленко, մարտի 2 (14), 1882 կամ 1882, Lokhvitsky Uyezd, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 28 (հուլիսի 11), 1911 կամ 1911, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն), ուկրաինացի գրող։

Կենսագրություն

Արխիպ Տեսլենկոն ծնվել է 1882 թվականին Պոլտավայի մարզի Խարկովցի գյուղում, աղքատ գյուղացու ընտանիքում։ Ծնողները, չնայած իրենց աղքատությանը, աշխատում են որդուն կրթություն տալ։ 1897 թվականի փետրվարին Տեսլենկոյի «հերետիկոսության ու ազատամտության» համար վտարվել է տեղի ծխական դպրոցից։ Այնուհետև կուլակների մոտ բատրակություն է արել, աշխատել որպես գրագիր, հեռագրիչ։ 1904-1905 թվականներին Տեսլենկոն գրել է մի շարք պատմվածքներ գյուղական չքավորության կյանքից, որոնք տպագրվել են 1907 թվականին։ 1905 թվականին Տեսլենկոյին ձերբակալում են գյուղացիների մեջ հեղափոխական թռուցիկներ տարածելու համար։ Հինգ շաբաթ նա նստում է բանտում։ Բանտից ազատվելուց հետո Տեսլենկոն շարունակում է իր հեղափոխական գործունեությունը։ Կուլակները հետապնդում են նրան, և ստիպված նա փախչում է։ 1906 թվականի հոկտեմբերին նրան կրկին ձերբակալում են և աքսորում Վյատկայի նահանգ։ Աքսորից տանջված, թոքախտով հիվանդ՝ Տեսլենկոն 1910 թվականին վերադառնում է հայրենիք, ապրում ծայրահեղ աղքատության մեջ, բայց և այնպես, շարունակում է իր գրական գործունեությունը։ Չքավոր երիտասարդությունը, շահագործումից ու դաժան ճնշումից խորտակված նրա կյանքը Տեսլենկոյի հիմնական թեման է։

Արխիպ Տեսլենկոյի հուշարձանը Լոխովիցայում

Հիշատակ

• Խարկովցի գյուղում հիմնադրվել է Տեսլենկոյի անվան գրական թանգարան։
• 1974 թվականին Լոխովիցայի շրջկենտրոնում՝ Մշակույթի տան դիմաց բացվել է Արխիպ Տեսլենկոյի հուշարձանը (քանդակագործ՝ Իննա Կոլոմիեց)։
• Կիևի այն տանը, որտեղ 1905-1909 թվականներին ապրել է Տեսլենկոն, փակցվել է նրա հուշատախտակը (գրանիտ, ճարտարապետ՝ Ի. Ի. Մակուշենկո)։

Աղբյուրներ

• Енциклопедія українознавства. В 10 т. / Гол. ред. В. Кубійович. - Париж; Нью-Йорк: Молоде Життя, 1954-1989

Գրականություն

• Євшан М. А. Тесленко // ЛНВ. - Ч. 4. - Львів, 1912.
• Півторадні В. Архип Тесленко. - К., 1991 1 1956.
• Сарана Ф. Бібліографія творів і літератури про А. Тесленка // Архип Тесленко. Твори. - К., 1956.
• Смілянська В. Архип Тесленко. - К., 1971.
• Степан Процюк про Василя Стефаника, Карла-Густава Юнга, Володимира Винниченка, Архипа Тесленка, Ніку Турбіну / С. Процюк. - Київ : Грані-Т, 2008. - 96 с. - (Серія «Життя видатних дітей»). - ISBN 978-966-465-155-1

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արխիպ Տեսլենկո» հոդվածին։