Ատլաս (ռոբոտ)
Atlas, երկոտանի մարդանման ռոբոտ, որը հիմնականում մշակվել է ամերիկյան Boston Dynamics[1] ռոբոտաշինության ընկերության կողմից՝ ԱՄՆ Պաշտպանության առաջադեմ հետազոտական նախագծերի գործակալության (DARPA)[2] ֆինանսավորմամբ և վերահսկողությամբ։ Ռոբոտը ի սկզբանե նախատեսված էր որոնողափրկարարական տարբեր խնդիրների համար, և հանրությանը ներկայացվեց 2013 թվականի հուլիսի 11-ին։
Դիզայն և զարգացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Atlas-ի նախագծումն ու արտադրությունը վերահսկվում էր Միացյալ Նահանգների պաշտպանության նախարարության և DARPA գործակալության կողմից՝ Boston Dynamics-ի հետ համատեղ։ Ռոբոտի ձեռքերից մեկը մշակվել է Sandia National Laboratories-ի[3] կողմից, իսկ մյուսը մշակվել է iRobot-ի կողմից։ 2013 թվականին DARPA ծրագրի մենեջեր Ջիլ Պրատը համեմատել է Atlas-ի նախատիպ տարբերակը փոքր երեխայի հետ՝ ասելով, որ «1 տարեկան երեխան հազիվ է քայլում, 1 տարեկան երեխան շատ է ընկնում... ահա թե որտեղ ենք մենք հենց հիմա»։
Atlas-ը հիմնված է Boston Dynamics-ի ավելի վաղ PETMAN մարդանման ռոբոտի վրա և լուսավորված է կապույտ լուսադիոդներով։ Atlas-ը հագեցած է երկու տեսողության համակարգերով՝ լազերային հեռաչափով և ստերեո տեսախցիկներով, որոնք կառավարվում են համակարգչից դուրս, և ունի ձեռքեր՝ մանր մոտորիկայի հմտություններով։ Նրա վերջույթներն ունեն ընդհանուր առմամբ 28 աստիճան ազատություն։ Atlas-ը կարող է նավարկել կոշտ տեղանքով և ինքնուրույն մագլցել՝ օգտագործելով իր ձեռքերն ու ոտքերը, թեև 2013-ի նախատիպային տարբերակը կապված էր արտաքին էներգիայի մատակարարման հետ։
2013 թվականի հոկտեմբերին Boston Dynamics-ը վերբեռնեց մի տեսահոլովակ, որը ցույց էր տալիս, որ Atlas-ը կարող է դիմակայել արկերի հարվածներին և հավասարակշռել մեկ ոտքի վրա։
2014 թվականին վեց տարբեր թիմերի կողմից ծրագրավորված Atlas ռոբոտները մրցեցին DARPA Robotics Challenge-ում, որպեսզի փորձարկեն ռոբոտի կարողությունը՝ կատարել տարբեր առաջադրանքներ, այդ թվում՝ մեքենա մտնել-իջնել և վարել այն, բացել դուռը և օգտագործել էլեկտրական գործիք։ Մրցում էին նաև մի շարք այլ ռոբոտներ։ Մրցույթը ոգեշնչված էր 2011 թվականի Ֆուկուսիմա Դայչի միջուկային աղետից և 2 միլիոն ԱՄՆ դոլար մրցանակ է սահմանում հաղթող թիմի համար։
2015 թվականի DARPA ռոբոտաշինության եզրափակչում Atlas-ը IHMC Robotics-ից[4] (անվանումը՝ Running Man) երկրորդն էր Կորեայի թիմից՝ Kaist-ից և նրանց DRC-Hubo ռոբոտից 6 րոպե տարբերությամբ՝ ավարտելով ամբողջ դասընթացը 50:26 ժամանակում։
Ատլաս, հաջորդ սերունդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2016 թվականի փետրվարի 23-ին Boston Dynamics-ը YouTube-ում թողարկեց Atlas ռոբոտի նոր տարբերակի տեսագրությունը։ Atlas-ի նոր տարբերակը նախատեսված է ինչպես բացօթյա, այնպես էլ շենքերի ներսում աշխատելու համար։ Այն մասնագիտացված է շարժական մանիպուլյացիաների համար և շատ հմտորեն է քայլում տարբեր տեղանքներով, օրինակ՝ ձյան վրայով, և կարող է հետ շրջել և պտտել անիվները։ Այն աշխատում է էլեկտրական ուժով և հիդրավլիկ ուժով։ Այն օգտագործում է իր մարմնի և ոտքերի սենսորները՝ հավասարակշռելու համար, իսկ LIDAR և ստերեո սենսորներն իր գլխում՝ խոչընդոտներից խուսափելու, տեղանքը գնահատելու, նավիգացիայի հարցում օգնելու և առարկաները մանիպուլյացիայի ենթարկելու համար, նույնիսկ երբ առարկաները տեղափոխվում են։ Ատլասի այս տարբերակն ունի 150 սմ բարձրություն և կշռում է 80 կգ (180 ֆունտ)։
Ի՞նչ նորություն կա, Ատլաս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2017 թվականի նոյեմբերի 16-ին Boston Dynamics-ը YouTube-ում թողարկեց Atlas ռոբոտի թարմացված տեսանյութը։ Այս տեսանյութում ցուցադրվում է, թե ինչպես է Ատլասը ցատկում տուփերի վրա, թեքվում 180 աստիճան՝ ցատկելիս և հետընթաց պտույտ կատարելիս։
2018 թվականի մայիսի 10 -ին Boston Dynamics- ը YouTube- ում թողարկեց Atlas ռոբոտի թարմացված տեսանյութը։ Այս տեսանյութում Ատլասը ցուցադրվում է անհարթ տեղանքի վրա վազելով խոտածածկի վրայով, ինչպես նաև ցատկելով խոտի վրա ընկած գերանի վրայով։
2018 թվականի հոկտեմբերի 12-ին Boston Dynamics-ը YouTube-ում թողարկեց Atlas ռոբոտի թարմացված տեսանյութը։ Այս տեսանյութում Ատլասը վազվզում է՝ արկղերի վրայով ցատկելիս։
2019 թվականի սեպտեմբերի 24-ին Boston Dynamics-ը YouTube-ում թողարկեց Atlas ռոբոտի ևս մեկ թարմացված տեսանյութ։ Այս տեսանյութում Ատլասը ցուցադրված է մարմնամարզության վարժություններին նման բան կատարելիս։ Ռոբոտը ցուցադրում է ձեռքի տակդիր, սալտո և պտույտներ կատարելու ունակություն՝ բոլորը ճիշտ հաջորդականությամբ։ Boston Dynamics-ը պնդում է, որ ռոբոտը վարժեցվել է «նոր տեխնիկայի միջոցով, որոնք հեշտացնում են զարգացման գործընթացը»։
2020 թվականի դեկտեմբերի 29-ին Boston Dynamics-ը թողարկեց երաժշտական տեսահոլովակ, որտեղ ներկայացված են երկու Atlas ռոբոտներ, Spot ռոբոտ և Handle ռոբոտ, որոնք կատարում են պարային ռեժիմ «Do You Love Me» երգի ներքո։
2021 թվականի օգոստոսի 17-ին Boston Dynamics-ը հրապարակեց տեսահոլովակ, որտեղ պատկերված են երկու Atlas ռոբոտներ, որոնք պարկուրի կուրս են վարում թռիչքներով, հավասարակշռող ճառագայթներով և պահոցներով։ Նույն օրը հրապարակված մեկ այլ տեսանյութում նշվում է, որ Ատլասը 5 ոտնաչափ բարձրություն ունի (1,5 մ) և կշռում է 190 ֆունտ (85 կգ)։ Ատլասը աշխատում է մարտկոցով և հիդրավլիկ կերպով գործում է 20 աստիճան ազատությամբ։ Այն ունի RGB տեսախցիկներ և խորության սենսորներ, որոնք մուտք են գործում իր կառավարման համակարգին։ Կառավարման ընկալման և գնահատման համար պահանջվող բոլոր հաշվարկները կատարվում են երեք համակարգիչներում։
Գործառույթները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ատլասը նախատեսված է շտապ օգնության ծառայություններին որոնողափրկարարական գործողություններում օգնելու համար՝ կատարելով այնպիսի խնդիրներ, ինչպիսիք են փականները փակելը, դռները բացելը և սնուցվող սարքավորումների շահագործումը այնպիսի միջավայրերում, որտեղ մարդիկ չեն կարող գոյատևել։ Պաշտպանության նախարարությունը 2013թ․ -ին հայտարարեց, որ շահագրգռված չէ ռոբոտին օգտագործել հարձակվողական կամ պաշտպանական գործողությունների համար։
2015 թվականի DARPA ռոբոտաշինության մրցույթում Atlas-ը կարողացավ կատարել բոլոր ութ առաջադրանքները։
Արձագանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Atlas-ը ներկայացվել է հանրությանը 2013 թվականի հուլիսի 11-ին։ Ըստ The New York Times-ի[5]՝ դրա դեբյուտը «վառ օրինակ էր այն բանի, թե ինչպես են համակարգիչները սկսում ոտքեր աճեցնել և շարժվել ֆիզիկական աշխարհում»՝ նկարագրելով ռոբոտին որպես «հսկա, թեև երերուն, քայլ դեպի մարդանման ռոբոտների երկար սպասված դարաշրջան»։ Արհեստական ինտելեկտի մասնագետ Գարի Բրադսկին հայտարարեց, որ «առաջանում է նոր տեսակ՝ Robo sapiens»:
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1․ I, Robot, by Isaac Asimov
2․ Design of high-performance legged robots: A case study on a hopping and balancing robot, by Josephus J. M. Driessen
3. Humanoid Robotics: A Reference, by Ambarish Goswami and Prahlad Vadakkepat
4. Legged Robots that Balance, by Marc H. Raibert
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Atlas». Boston Dynamics (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
- ↑ «Defense Advanced Research Projects Agency». www.darpa.mil. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
- ↑ «Sandia National Laboratories». www.sandia.gov. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
- ↑ «IHMC Robotics Lab». IHMC Robotics Lab (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
- ↑ «The New York Times - Breaking News, US News, World News and Videos». www.nytimes.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.