Անտիոքոս Ա Կոմմագենացու դամբարան

**Համաշխարհային ժառանգություն**
	Անտիոք Ա թագավորի դամբարան
*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն
	Nemrut dag temple view 2.jpg
Երկիր	Թուրքիա
Տիպ	Մշակութային
Չափանիշներ	ii,iii, iv
Ցանկ	ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս**	Ասիա
	Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում	(անհայտ նստաշրջան)
Համար	iv ii,iii, iv
	* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում; ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
	Համաշխարհային ժառանգություն

Անտիոք Ա թագավորի դամբարան ավելի հայտնի Նեմրութ լեռան վրա գտնվող սրբություն։ Ներառված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության կայքի ռուսալեզու ցանկում՝ Նեմրութ լեռան^[1] վրա գտնվող հայկական Երվանդական արքայատոհմի^[2]^[3] Կոմմագենեի արքա Անտիոք Ա Կոմմագենցու դամբարան, որը գտնվում է Տավրոսի լեռներում, Թուրքիայի Ադիմյան թաղամասում։ Ծովի մակարդակից ունի 2150 մետր բարձրություն։

Նեմրութ լեռան վրա գտնվող համալիրը մի սրբավայր է, որը շրջապատված է 8-9 մետր բարձրությամբ հսկայական արձաններով։ Դամբարանի կենտրոնում լեռա գագաթին գտնվող փոքր քարերի կույտն է, որն ոնի 49,8 մետր բարձրություն և 150 մետր լայնություն։ Այստեղ է գտնվում Անտիք Ա Կոմմագենցու հողաթումբը։ Ժայռոտ գագաթի եզրերը երեք կողմիվ վերածվել են տեռասների^[4]։

1882 և 1883 թվականին լեռը հետազոտվել է գերմանացի հնէաբան Օտտո Բուխշտեյնի և Կարլ Խումանոմի կողմից^[4]։

1987 թվականին լեռան գագաթին գտնվող հնագիտական տեղանքները ընդգրկված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում։

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նեմրութ սրբավայրի հուշակոթողները ցուցադրվել են Սամսարա (2001) ֆիլմի դրվագներից մեկում^[5]։

Լուսանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի քանի արձաներ Նեմրութի սրբավայրից
Արծվի և առյուծի արձաններ
Զևս՝ Արամազդ կամ Օրմազդ
Նեմրութ լեռան գագաթը Անտիոք Ա-ի ենթադրյալ դամբարանն է
Նեմրութ լեռը հյուսիս-արևելքից

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Официальный сайт ЮНЕСКО. Археологические находки на горе Немрут-Даг
↑ Ehsan Yarshater- The Cambridge History of Iran, Volume 3: The Seleucid, Parthian and Sasanid Periods, 1983б ISBN 0-521-20092-X. p. 535. «(…)The most striking example of the syncretism of gods in ancient Parthia actually occurs in a former Armenian satellite kingdom, namely Commagene, the modern Malatya district. Here a scion of the Armenian Orontid house, King Antiochus I (69 — 38 B.C.) built himself a funeral hill at Nimrud Dagh.(..) We see the king’s paternal ancestors, traced back to the Achaemenian monarch Darius, son of Hystaspes, while Greek inscriptions record the dead ruler’s connections with the Armenian dynasty of the Orontids.» Яршатер, Эхсан|Эхсан Яршатер- Кембриджская История Ирана, Том 3: Селевкидский Парфянский и Сасанидский Периоды, 1983б ISBN 0-521-20092-X. стр. 535. «(.)Наиболее ярким примером слияния богов в древней Парфии, на самом деле происходит в бывшем армянском царстве-сателлите, а именно в Коммагене, современный район Малатии. Здесь потомок армянского дома Ервандидов, царь Антиох I (69-38 до н. э.) построил себе погребальный курган на горе Немрут.(.) Мы видим предков царя по отцовской линии восходящих к монарху Ахеменидов Дарию, сына Гистаспа, в то время как греческие надписи связывают умершего правителя родством с армянской династией Ервандидов».
↑ Chahin, Mark, (2001). «The Kingdom of Armenia». Routledge. էջեր 190–191. ISBN 0700714529.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
↑ ^4,0 ^4,1 «Немруд-Даг». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ All Samsara Locations — Mt. Nemrut national park, Adiyaman, Turkey

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Humann, Puchstein, «Reisen in Kleinasien und Nordsyrien» (Berlin, 1890).
Friedrich Karl Dörner: Der Thron der Götter auf dem Nemrud Dag. Kommagene — das große archäologische Abenteuer in der östlichen Türkei. 3. Auflage. Lübbe, Bergisch Gladbach 1987, ISBN 3-7857-0277-9.
Nemrud Dağ. Neue Methoden der Archäologie (Begleitheft zur Sonderausstellung «Nemrud Dağ — Neue Methoden der Archäologie» des Westfälischen Museums für Archäologie und des Westfälischen Museumsamtes, Münster). Westfälisches Museum für Archäologie Münster 1991, ISBN 3-927204-09-9.
Donald H. Sanders (Hrsg.): Nemrud Daği. The hierothesion of Antiochus I of Commagene. Results of the American excavations dir. by Theresa B. Goell. Eisenbrauns, Winona Lake, Ind. 1996, ISBN 1-57506-015-9.
Helmut Waldmann: Aufsätze zu Religionsgeschichte und Theologie. Kapitel XIV Der Nemrud Dağ, seine Terrassen und das indische Somaopfer(չաշխատող հղում). Verlag der Tübinger Gesellschaft, Tübingen 1996, S. 142—163
Malike Özsoy Mt. Nemrud (Nemrut) Kommagene (Commagene) // Natural Heritage from East to West. — Springer Berlin Heidelberg, 2010. — P. 339-351. — ISBN 978-3-642-01576-2 — doi:10.1007/978-3-642-01577-9_39

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Гора Немрут. Гробница Антиоха I Теоса из Коммагены. Фотографии.
İnternational Nemrud Foundation
Commagene Nemrud Conservation Development Pragramme
Donald Langmead, Christine Garnaut Nemrud Dagi // Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats. — ABC-CLIO, 2001. — P. 221-222. — ISBN 157607112X, ISBN 9781576071120

[unesco-1] Официальный сайт ЮНЕСКО. Археологические находки на горе Немрут-Даг

[arm-2] Ehsan Yarshater- The Cambridge History of Iran, Volume 3: The Seleucid, Parthian and Sasanid Periods, 1983б ISBN 0-521-20092-X. p. 535. «(…)The most striking example of the syncretism of gods in ancient Parthia actually occurs in a former Armenian satellite kingdom, namely Commagene, the modern Malatya district. Here a scion of the Armenian Orontid house, King Antiochus I (69 — 38 B.C.) built himself a funeral hill at Nimrud Dagh.(..) We see the king’s paternal ancestors, traced back to the Achaemenian monarch Darius, son of Hystaspes, while Greek inscriptions record the dead ruler’s connections with the Armenian dynasty of the Orontids.» Яршатер, Эхсан|Эхсан Яршатер- Кембриджская История Ирана, Том 3: Селевкидский Парфянский и Сасанидский Периоды, 1983б ISBN 0-521-20092-X. стр. 535. «(.)Наиболее ярким примером слияния богов в древней Парфии, на самом деле происходит в бывшем армянском царстве-сателлите, а именно в Коммагене, современный район Малатии. Здесь потомок армянского дома Ервандидов, царь Антиох I (69-38 до н. э.) построил себе погребальный курган на горе Немрут.(.) Мы видим предков царя по отцовской линии восходящих к монарху Ахеменидов Дарию, сына Гистаспа, в то время как греческие надписи связывают умершего правителя родством с армянской династией Ервандидов».

[chahin-3] Chahin, Mark, (2001). «The Kingdom of Armenia». Routledge. էջեր 190–191. ISBN 0700714529.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

[ЭСБЕ-4] 4,0 ^4,1 «Немруд-Даг». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[5] All Samsara Locations — Mt. Nemrut national park, Adiyaman, Turkey

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]