Ալվհեյմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալվհեյմ, ինը աշխարհներից մեկը, գտնվում է Միդգարդի և Ասգարդի միջև

Ալվհեյմ, Սկանդինավյան դիցաբանության մեջ ալվերի աշխարհը, հին սկանդինավյան տիեզերաբանության ինը աշխարհներից մեկը[1][2][3] (կամ աս աստվածների 14 կացարաններից մեկը[4])։ Երբեմն, ընդգծելու համար, որ այնտեղ ապրում են լուսավոր ալվերը, օգտագործվում է Լեսալվհեյմ անունը[5] (ljósálfar՝ լուսավոր ալվեր[2]

Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հինսկանդինավյան álfheimr-ը առաջացել է երկու բառից՝ álfr («ալվ») և heimr («աշխարհ», «հայրենիք») և համապատասխանաբար նշանակում է «ալվերի աշխարհ»[6][7]։

Մեկնաբանություններ և կարծիքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հնարավոր է, որ Ալվհեյմի՝ որպես ալվերի աշխարհի իր մեկնաբանությունն առաջարկել է Ստուրլուսոն «Ավագ Էդդայի» տեքստերում տեսանելի հակասությունը շտկելու համար, որտեղ մի կողմից խոսվում է նորածին Ֆրեյրայի մասին, որը ստացել է այս կացարանը առաջին ատամի հայտնվելուց հետո, մյուս կողմից ասվում է, որ Ֆրեյրան ապրել է ասերի հետ որպես պատանդ վանների դեմ պատերազմից հետո[8]։ Այդ ժամանակից ի վեր, սակայն, շփոթություն է առաջացել Ալվհեյմի՝ որպես ալվերի հայրենիքի և Ֆրեյրայի կացարան հասկացությունների միջև, ինչը կարելի է վերագրել կոնկրետ Ստուրլուսոնին[9]։

Փորձեր են արվել պարզելու Ալվհեյմի գտնվելու վայրը՝ այն կապելով, օրինակ, առասպելական Իդալիրի հետ, որտեղ աս Ուլլը կառուցել է իր պալատները, հսկա Էգիրի կացարանով[10] կամ տեղադրելով այն Իգգդրասիլ համաշխարհային ծառի գագաթին՝ Ասգարդի կողքին[11] կամ Ասգարդի և Միդգարդի միջև[12]։ Երբեմն, հիմնվելով «Գյուլվիի տեսիլքի» տեքստի հաղորդագրության վրա, որ լուսավոր ալվերը ներկայումս ապրում են Վիդբլայնի երրորդ, ամենաբարձր երկնքում, Ալվհեյմը տեղափոխվում է հենց այնտեղ, բայց բրիտանացի բանասեր Բենջամին Թորփը կարծում էր, որ Վիդբլայնի նկարագրությունը վերաբերում է Ռագնարյոկից հետո ընկած ժամանակահատվածին[13]։ Թերևս միակ ճիշտ պարզաբանումը, որը հիմնված է Սվարթալֆահեյմի կողմից թզուկների անդրաշխարհի հետ նրա հակադրության վրա, կարող է լինել Ալվհեյմի «երկրից վեր» տեղադրումը[14]։ Աշխարհագրական Ալվհեյմը, հավանաբար, ոչ մի կապ չուներ ալվերի աշխարհի հետ (բացառությամբ նման հնչողությունից) և ծագում էր álf բառից, որը թարգմանաբար նշանակում էր դաշտի տակ գտնվող մանրախիճի շերտ[6][8]։

Քանի որ էդդայական տեքստերը լրացուցիչ տեղեկություններ չեն տալիս Ալվհեյմի մասին, նրա աշխարհագրության, կլիմայի և դրանում կյանքի այլ ասպեկտների ցանկացած մանրամասն նկարագրություն պարզապես ժամանակակից վերակառուցում է, որը հիմնված չէ բնօրինակ աղբյուրների վրա[15]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. John Arnott MacCulloch Eddic Mythology. The Mythology of All Races: Volume II. — Archaeological Institute of America, 1930. — С. 330.
  2. 2,0 2,1 Anthony Faulkes Prologue and Gylfaginning. Second Edition. — Short Run Press Limited, Exeter, 2005. — С. 105, 120 — ISBN -0-903521-34-2.
  3. Гаврилов Д.А. НордХейм. Курс сравнительной мифологии древних германцев и славян. — М.: Социально-политическая МЫСЛЬ, 2006. — С. 70 — ISBN 5-902168-81-3
  4. Meyer, Richard M. «Altgermanische Religionsgeschichte — С. 460» (գերմաներեն). Leipzig: Quelle & Meyer, 1910.
  5. Светланов Ю. Г. Скандинавские сказания. — М.: Дет. лит., 1988. — С. 12.
  6. 6,0 6,1 Jan de Vries Altnordisches Etymologisches Wörterbuch. 2. Auflage. — Leiden: E. J. Brill, 1977. — С. 5, 219
  7. Anthony Faulkes Skáldskaparmál. 2. Glossary and Index of Names. — Short Run Press Limited, Exeter, 2007. — С. 233, 305 — ISBN 978-0-903521-38-3.
  8. 8,0 8,1 John Lindow Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs. — Oxford University Press, 2001. — С. 54 — ISBN 0-19-515382-0.
  9. Arnulf Krause Die Götter und Mythen der Germanen. — marixverlag, 2015. — С. 111 — ISBN 978-3-8438-0518-6.
  10. Viktor Rydberg Teutonic Mythology. — London: Swan Sonnenschein, 1891. — С. 473, 587.
  11. Kathleen N. Daly Norse Mythology A to Z, Third Edition. — Chelsea House, 2010. — С. 2 — ISBN 978-1-4381-2801-6.
  12. Grimes, Heilan Yvette. «The Norse Myths — С. 254, 285» (անգլերեն). Heilan Yvette Grimes, 24.02.2010.
  13. Бенджамин Торп Нордическая мифология. — М .: Вече, 2008. — С. 103 — ISBN 978-5-9533-1938-6.
  14. Rösli, Lukas. «Topographien der eddischen Mythen: Eine Untersuchung zu den Raumnarrativen und den narrativen Räumen in der Lieder-Edda und der Prosa-Edda — С. 131» (գերմաներեն). Narr Francke Attempto Verlag, 17.06.2015.
  15. Фролов, Алексей. «Энциклопедия древнескандинавской мифологии и культуры». Litres, 06.10.2018.