Ագրիզ

Ագրիզ
Քաղաք
	Ագրիզ
	Әгерҗе
	Զինանշան
Երկիր	Ռուսաստան
Երկրամաս	Թաթարստան
Վարչական շրջան	Արգիզսկի
Հիմնադրված է	1646 թ.
Առաջին հիշատակում	1646
Մակերես	8,6 կմ²
ԲԾՄ	90 մետր
Բնակչություն	▲19 794 մարդ (2019)
Ազգային կազմ	թաթարներ (59%), ռուսներ, մարիներ, ուդմուրտներ
Ժամային գոտի	UTC+3
Հեռախոսային կոդ	85551
Փոստային դասիչ	422230
	Ագրիզ (Ռուսաստան)
	Ագրիզ (Թաթարստան)
	Ագրիզ Վիքիպահեստում

Ագրիզ (թաթ.՝ Әгерҗе), քաղաք Թաթարստանում, Ագրիզսկի շրջանի վարչական կենտրոնը։ Ագրիզ քաղաքը կազմում է քաղաքային բնակավայր։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածքը կազմում է 8.6 կմ²։ Քաղաքը գտնվում է Թաթարստանի հյուսիս-արևելքում, Ուդմուրտիայի սահմանի վրա, Արգիզկա գետի մոտ (Իժ գետի մի փոքր վտակ, Վոլգա ավազանի վրա), Կազանից գտնվում է 304 կիլոմետր դեպի արևելք, իսկ Իժևսկից՝ 36 կիլոմետր դեպի հարավ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը հայտնի է 1646 թվականից։ 20-րդ դարի սկզբին Արգիզում ձևավորվել է գյուղական համայնք, դպրոց և երկու մզկիթ։ 1918 թվականի հոկտեմբերի վերջին քաղաքում և նրա շրջակայքում տեղի են ունեցել ծանր մարտեր։ 1927 թվականի փետրվարի 4-ից դարձել է Արգիզսկի շրջանի վարչական կենտրոնը, իսկ 1938 թվականի օգոստոսի 28-ին վերածվում է նահանգային ենթակայության քաղաքի։ 1964 թվականի մարտի 4-ից կրկին դարձել է շրջանային կենտրոն։

2017 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ, Ռուսաստանի Դաշնության 1112 քաղաքների շարքում, ըստ բնակչության թվաքանակի, զբաղեցրել է 681-րդ տեղը։

Ազգային կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ 2010 թվականի մարդահամարի տվյալների բնակչության 59 %-ը կազմում են թաթարները, 25 %-ը՝ ռուսները, 8 %-ը՝ մարիները, իսկ 6 %-ը՝ ուդմուրտները։

Տնտեսություն և ենթակառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զարգացած է սննդամթերքի, շինարարության, փայտամշակման արդյունաբերությունը։ Քաղաքում կա տպարան, չորս միջնակարգ դպրոց, մասնագիտական դպրոց, տեղական պատմության թանգարան, կենտրոնական հիվանդանոց, երկու մզկիթ։