Օլգա Պոբլետե դե Էսպինոսա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Օլգա Պոբլետե դե Էսպինոսա
իսպ.՝ Olga Poblete Poblete (Olga Poblete de Espinosa)
Ծնվել էմայիսի 21, 1908(1908-05-21)
ԾննդավայրՏակնա
Մահացել էհուլիսի 17, 1999(1999-07-17) (91 տարեկան)
Մահվան վայրՍանտյագո, Չիլի
Քաղաքացիություն Չիլի
Մասնագիտությունհասարակական գործիչ, համալսարանի դասախոս և պատմաբան
ԱշխատավայրՉիլիի համալսարան

Օլգա Պոբլետե դե Էսպինոսա (իսպ.՝ Olga Poblete de Espinosa, մայիսի 21, 1908(1908-05-21), Տակնա - հուլիսի 17, 1999(1999-07-17), Սանտյագո, Չիլի), չիլիացի հասարակական գործիչ, պատմաբան, մանկավարժ, ֆեմինիստ, Չիլիի համալսարանի պրոֆեսոր[1]։

«ժողովուրդների միջև խաղաղության ամրապնդման համար» միջազգային լենինյան մրցանակի դափնեկիր (1962)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղել է միայնակ մոր աղջիկ։ Մինչև 1929 թվականը Չիլիի մանկավարժական համալսարանում ուսումնասիրել է պատմություն, աշխարհագրություն և ազգային կրթություն։ Ուսանողական տարիներին ակտիվ մասնակցություն է ունեցել քաղաքական կյանքին։

1935 թվականից մասնակցել է Չիլիի ժողովրդավարական շարժմանը, հանդիսացել է Չիլիի կանանց ազատագրական շարժման կազմակերպիչներից մեկը (Էլեն Կաֆարենոյի հետ մեկտեղ)[2][3][4]։

Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ «Օգնություն հեղափոխության մարտիկներին» միջազգային կազմակերպության մասնակից է եղել, իսպանացի փախստականների համար սնունդ և դեղորայք է հասցրել։ Ակտիվորեն աշխատել է Չիլիի ազգային ճակատի հաղթանակի համար (Frente Popular), որն էլ 1938 թվականին ձախակողմյան ուժերից որպես նախագահ իշխանության է բերելՊեդրո Ագիրե Սերդային։

1950 թվականից հանդիսացել է Չիլիի «Խաղաղության կողմնակիցներ» շարժման ակտիվիստներից մեկը՝ նրա հիմնադրման օրվանից։ 1959 թվականին պարգևատրվել է Ժոլիո Կյուրիի անվան ոսկե մեդալով։ 1960 թվականից հանդիսացել է խաղաղության համաշխարհային խորհրդի շարժման նախագահը, 1961 թվականից եղել է Խաղաղության համաշխարհային խորհուրդի քարտուղար, ներկայացնել է Լատինական Ամերիկայի երկրները։

Եղել է 1961 թվականին հրավիրված «Ազգային ինքնիշխանությունը, տնտեսական ազատությունն ու խաղաղությունը» լատինաամերիկյան կոնֆերանսի կազմակերպիչներից, մասնակիցներից մեկն է։

1973 թվականին Չիլիի ռազմական հեղաշրջումից և Ավգուստո Պինոչետի բռնատիրության հաստատումից հետո հետապնդվել է իշխանությունների կողմից, սակայն շարունակել է հասարակական գործունեությունը, կազմակերպել է այսպես կոչված «սննդի զամբյուղ» աշխատողների համար հավաքներ։

Չիլիի մանկավարժության զարգացման գործում մեծ ներդրում է ունեցել։ Եղել է Մանուել դե Սալասայի անվան փորձարարական լիցեյի հիմնադիրն ու ուսուցիչը, որն առաջին կենտրոնն էր երկրում, որ տրամադրում էր միջնակարգ կրթության ուսման և ստեղծագործության ոլորտում։ Հետագայում Չիլիի համալսարանի փիլիսոփայահումանիտար բաժնում աշխատել է որպես Հեռավոր Արևելքի և Աֆրիկայի պատմության պրոֆեսոր, եղել է Լատինական Ամերիկայի համալսարանի առաջին կին պրոֆեսորը։ 1970 թվականից ֆակուլտետի դեկան։

1968-1970 թվականներից հանդիսացել է մանկավարժական համալսարանի տնօրեն։

Համընդհանուր պատմության, չինական մշակույթի և մի շարք կենսագրական գրքերի հեղինակ է։

Ընտրանի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Tres ensayos para historia cultural de China, S., 1955;
  • Historia contemporánea: los últimos 50 años, 1914—1964, S., 1968.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. AP via the Meriden Record of May 1, 1962
  2. Pernet, Corinne A. (January 1994). Peace in the World and Democracy at Home: The Chilean Women's Movement in the 1940s, in David Rock (ed.), Latin America in the 1940s: War and Postwar Transitions. Berkeley: University of California Press, 1994, p. 166–188. ISBN 9780520084179.
  3. «Corinne A. Pernet, "El Movimiento Pro Emancipación de la Mujer Chilena en provincia: Mobilización femenina y sus obstaculos, 1935–1942," in Lorena Godoy, Elizabeth Hutchison, Karin Rosemblatt and Soledad Zarate (eds.), Disciplina y desacato: Construcción de identidad en Chile, siglos XIX y XX, Santiago, SUR/CEDEM, 1995, p. 287–329». Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  4. «Corinne A. Pernet, "El MEMCh hizo Historia", Santiago: Fundación Biblioteca y Archivo de la Mujer, 1997». Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]