Քեթրին Կուկ Բրիգս
| Քեթրին Կուկ Բրիգս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 3, 1875 |
| Ծննդավայր | ԱՄՆ |
| Մահացել է | 1968 |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | հոգեբան |
| Ամուսին | Lyman James Briggs? |
| Ծնողներ | հայր՝ Albert John Cook? |
| Երեխաներ | Isabel Briggs Myers? |
 Katharine Cook Briggs Վիքիպահեստում | |
Քեթրին Կուկ Բրիգս (հունվարի 3, 1875, ԱՄՆ - 1968), ամերիկացի գրող, որն իր դստեր՝ Իզաբել Բրիգս Մայերսի հետ համահեղինակել է լայնորեն տարածված անհատականության տիպի համակարգը, որը հայտնի է որպես Մայերս-Բրիգս տիպաբանության ցուցիչ[1]։
Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտանեկան կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քեթրին Կուկ Բրիգսը ծնվել է 1875 թվականի հունվարի 3-ին, Ինհեմ շրջանում, Միչիգանում[2]։ Նրա հայրը՝ Ալբերտ Ջոն Կուկը, աշխատում էր Միչիգանի պետական համալսարանում, որը նախկինում հայտնի էր որպես Միչիգանի գյուղատնտեսական քոլեջ։ Նրա մայրը՝ Մերի Հարիս Բոլդուինը, սովորել է Օբերլինի քոլեջում։ Քոլեջն ավարտելուց հետո Քեթրինն ամուսնացել է Լայման Ջեյմս Բրիգսի հետ՝ ով ֆիզիկոս էր և Վաշինգտոնի ստանդարտների բյուրոյի տնօրենը[1][3]։ 1897 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Քեթրինը ծնունդ է տալիս Իզաբել Բրիգս Մայերսին՝ զույգի միակ երեխային, ում վիճակված էր գոյատևել մանկությունից[3]։
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բրիգսը տնային կրթություն է ստացել իր հոր հետ։ Նա երբեք չի հաճախել պաշտոնական դպրոց, քանի դեռ տասնչորս տարեկան հասակում չէր ընդունվել քոլեջ[3]։ Բրիգսը բարձրագույն կրթություն է ստացել գյուղատնտեսության ոլորտում և դարձել ակադեմիկոս։ Քոլեջից հետո նա աշխատել է որպես ուսուցիչ[2]։
Վաղ ուսումնասիրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բրիգսն ուսումնասիրել է երեխաների կրթության և սոցիալական զարգացման ժամանակակից տեսությունների ուսումնասիրությունների տվյալները։ Նա երեխաների համար մասնագիտության կողմնորոշման թեստ է մշակել, քանի որ դա տեսնում էր որպես երեխայի ապագա երջանկության և բարեկեցության բանալին[1]։ Նրա ամենավաղ ուսումնասիրությունները իրեն հանգեցրին 1917 թվականին անհատականության չորս հիմնական տեսակների բացահայտմանը՝ մեդիտատիվ տեսակներ, ինքնաբուխ տեսակներ, գործադիր տեսակներ և շփվող տեսակներ, որոնք հետագայում զարգացան որպես MBTI ixxx, ExxP, ExtJ և ExFJ տերմիններ[1][3][4]։ Այնուամենայնիվ, ուսումնասիրելով տարբեր փիլիսոփաների, գիտնականների և հոգեբանների աշխատանքները, նա չկարողացավ առանձնացնել տիպի մեկ վերջնական տեսություն, որն ընդգրկում էր բոլոր ասպեկտները։ Արդյունքների բացակայության պատճառով նա որոշեց սկսել առանձնացնել տիպի իր ուրույն տեսությունը[2]։
Գրվածքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նա էսսեներ է գրել երեխաների դաստիարակության և կրթության մասին ՝ հավատալով, որ երեխաներն ունեն բնածին հետաքրքրասիրություն, և որ կրթությունն այն է, ինչը խթանում է այս բնական բնազդին։ Բրիգսի վաղ հետաքրքրությունն անհատականության տեսակների նկատմամբ զարգացավ գեղարվեստական գրականություն գրելու նրա փորձերի արդյունքում։ Իր գեղարվեստական գրականության համար ավելի հագեցած կերպարներ ստեղծելու համար նա փորձեց հասկանալ մարդու անհատականության և վարքի մանրամասները[2]։ Բրիգսի առաջին երկու հոդվածները տպագրվել են New Republic ամսագրում։ Առաջինը հրատարակվել է 1926 թվականին Meet Yourself Using the Personality PaintBox, իսկ երկրորդը՝ 1928 թվականին Up From Barbarism[4]։
Իզաբելի ներգրավվածությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1923 թվականին Բրիգսը կարդացել է Կարլ Յունգի աշխատանքը և ծանոթացրել այն իր դստերը։ Նրա տեսությունը կենտրոնացած էր մարդկանց բնածին տարբերությունների վրա՝ կապված նրանց որոշումների կայացման և տեղեկատվության ընկալման հետ[5]։ Նա ոգեշնչված էր Յունգի մասին էրոտիկ գրականություն գրել[6]։ Կ. Յունգի Հոգեբանական տիպերը կարդալուց հետո Բրիգսը հրաժարվեց անհատականության իր սեփական տեսությունից և սկսեց ավելի խորը ուսումնասիրել Յունգի գաղափարները։ Իզաբելը, ով ի սկզբանե հետաքրքրված չէր տիպերի ուսումնասիրությամբ,մտափոխվել էր, երբ բախվել էր մի աշխատանքի, որը փորձում էր որոշել մարդկանց բնավորությանը համապատասխանող աշխատանքի տեսակը։ Նա որոշել էր միավորել ուժերը մոր հետ[2]։ Քեթրինի և Իզաբել Յունգի վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել Կ․ Յունգը։ Այստեղից նրանք սկսել են տիպերի ուսումնասիրման քսանամյա շրջանը[7]։ 1945 թվականին Քեթրինն ու Իզաբելը Լայման Բրիգսի օգնությամբ առաջին հետազոտությունն անցկացրին Ջորջ Վաշինգտոնի բժշկական դպրոցի ուսանողների շրջանում[8]։ Հաշվի առնելով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ իր մոր վաղ աշխատանքները՝ Իզաբելը մշակեց թեստ, որը կօգներ որոշել մարդու համար պատերազմի հետ կապված համապատասխան աշխատանքը[1]։
Մայերս-Բրիգս տիպաբանության ցուցիչ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բրիգսների հետագա կյանքը նվիրված էր Յունգի գաղափարների խթանմանը։ Իզաբելը ստանձնեց հետազոտության ղեկավարումը և, հիմնվելով իր դիտարկումների, մոր և Յունգի դիտարկումների վրա, կարողացավ նախաձեռնել թղթով և մատիտով հարցաթերթիկի ստեղծում ՝տիպը որոշելու համար[7]։ Բրիգսը հիմնականում MBTI-ի ստեղծման շարժիչ ուժն ու ոգեշնչողն էր, իսկ Իզաբելը աշխատուժն էր, որը մշակեց հենց ֆիզիկական թեստը[1]։
Բրիգսը և անհատականության տեսակների վերաբերյալ նրա վաղ ուսումնասիրությունները կարևոր դեր են խաղացել Մայերս–Բրիգսի տիպաբանության ցուցիչի ստեղծման գործում։ Այն օգտագործվում է այնպիսի լայն ոլորտներում, ինչպիսիք են գործադիր զարգացումը և զույգերի խորհրդատվությունը[5]։ Քանի որ այն պաշտոնապես ավելացվել է Educational Testing Service's հավաքածուին 1962 թվականին, գնահատվում է, որ 50 միլիոն մարդ անցել է MBTI-ի թեսթը[8]։ MBTI-ն անհատականության տեսակները դասակարգում է կատեգորիաների չորս զույգերի։ Քեթրինն ու Իզաբելը պնդում էին, որ յուրաքանչյուր մարդ համապատասխանում է անհատականության տեսակների 16 հնարավոր համադրություններից մեկին՝ չորս զույգերից յուրաքանչյուրում գերիշխող նախապատվությամբ։ Թեստի կառուցվածքը գրեթե չի փոխվել այն բանից հետո, երբ Բրիգսն առաջին անգամ մշակել էր այն[8]։ MBTI-ն հաճախ քննադատվում է որպես կեղծ գիտություն,ոմանց կողմից, ովքեր պնդում են, որ Բրիգսը գնահատումը մշակել է իր տանը՝ նախքան որևէ լայնածավալ գիտական հետազոտություն կատարելը, այլ ոչ թե հակառակը[8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «MBTI® history and tributes to Isabel Briggs Myers and Mary McCaulley». becomewhoyouare.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «The Remarkable Story of the MBTI®: How Two Unlikely Theorists Created the World's Most Popular Personality Test». typefinder. Truity Psychometrics LLC. 2011 թ․ սեպտեմբերի 26. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «The Story of Isabel Briggs Myers». capt.org. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)». Development Edge Consulting Ltd. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «The history of the MBTI assessment». unlocking potential. The Myers-Briggs Company. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Emre, Merve. «The Personality Brokers: The Strange History of Myer-Briggs and the birth of personality testing». The /Week.
- ↑ 7,0 7,1 «Isabel Briggs Myers». MBTI. The Myers & Briggs Foundation. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Cunningham, Lillian (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Myers-Briggs: Does it pay to know your type?». The Washington Post. The Washington Post. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քեթրին Կուկ Բրիգս» հոդվածին։ |
| ||||||
