Ստանիսլավ Ասեև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ստանիսլավ Ասեև
ուկրաիներեն՝ Станіслав Володимирович Асєєв
Ծնվել էհոկտեմբերի 1, 1989(1989-10-01)[1] (34 տարեկան)
ԾննդավայրԴոնեցկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]
Գրական անունСтаніслав Васін[2]
Մասնագիտությունլրագրող, գրող, դերասան և բլոգեր
Քաղաքացիություն Ուկրաինա
ԿրթությունԴոնեցքի ազգային տեխնիկական համալսարան
ԱնդամակցությունPEN Ukraine?
Պարգևներ
 Stanislav Aseyev Վիքիպահեստում

Ստանիսլավ Վլադիմիրովիչ Ասեև, կեղծանունը` Ստանիսլավ Վասին[3] (հոկտեմբերի 1, 1989(1989-10-01)[1], Դոնեցկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]), ուկրաինացի գրող, լրագրող, բլոգեր։ «Մելքիորե փիղ, կամ Մտածող մարդը» վեպի հեղինակ։

Ստանիսլավ Վասին կեղծանունով աշխատել է Դոնեցկի Ազատ Եվրոպա ռադիոկայանի անկախ թղթակից[4][5]։ Կալանավորվել է 2017 թվականի մայիսի 11-ին Պետական անվտանգության նախարարության կողմից լրտեսության մեղադրանքով և մինչև 2019 թվականի դեկտեմբերի 29-ը պահվել է Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության բանտում։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 29-ին փոխանակվել է փոխանակման շրջանակներում Ուկրաինայի և Պետական անվտանգության նախարարության միջև։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստանիսլավ Ասեևը 2006 թվականին ավարտել է Մակեևկա քաղաքի միջնակարգ դպրոցը։ 2010 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Դոնեցկի Ինֆորմատիկայի և արհեստական ինտելեկտի պետական ինստիտուտի փիլիսոփայության և կրոնագիտության ֆակուլտետը և ստացել փիլիսոփայության բակալավրի որակավորում[6]։ 2012 թվականին նա գերազանցությամբ ավարտել է Դոնեցկի ազգային տեխնիկական համալսարանի համակարգչային գիտության և տեխնիկայի ֆակուլտետը՝ ստանալով կրոնագիտության մագիստրոսի կոչում։ Նրա գիտական հետաքրքրությունների ոլորտը ներառում է XX դարի ֆրանսիական և գերմանական գոյաբանությունը։ Համալսարանն ավարտելուց հետո մեկնել է Ֆրանսիա և միացել ֆրանսիական օտարերկրյա լեգեոնին[7]։ Ուկրաինա վերադառնալուց հետո նա փոխեց ընդհանուր առմամբ տասնհինգ մասնագիտություն, այդ թվում՝ բեռնիչ, բանկում պրակտիկանտ, գերեզմանափոր, փոստային ընկերությունում օպերատոր և կենցաղային տեխնիկայի վաճառքի օգնական[8]։

Գրական ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական ստեղծագործությունը Մելխյոր փիղ կամ մտածող մարդը ինքնակենսագրական վեպն է։ Վեպը տպագրվել է 2015 թվականին ռուսական գրական-գեղարվեստական Երիտասարդություն ամսագրում, իսկ 2016 թվականին առանձին գիրք հրատարակվել է Կիևի Կայալա հրատարակչությունում[9]։ Վեպը պատմում է հեղինակի կյանքի մասին ուկրաինական քաղաքական և հոգևոր իրողություններում։ Մեծ ուշադրություն է դարձվում Դոնբասի պատերազմին, որը նկարագրվում է հեղինակի փիլիսոփայական գնահատականների և եզրակացությունների պրիզմայով։ Երիտասարդություն ամսագրի գլխավոր խմբագիր Վալերի Դուդարևի խոսքերով՝ աշխարհի նկատմամբ նրա հայացքը լրագրողական չէ, գրական չէ, նա երիտասարդ փիլիսոփա է։ Վեպի էջերին Ստանիսլավը շրջվում է ներսից, ցույց է տալիս փոքրիկ քաղաքի աշխարհը, պատերազմ, որը կիսով չափ կիսեց երկիրը։ Ի դեպ, նա ծառայել է Կիևի կողմից տեղակայված գումարտակներից մեկում։ Նա կարծում էր, որ գաղափարի համար պետք է պայքարել։ Նրա համար նման գաղափար էր Ուկրաինայի ամբողջականությունը։ Երեք շաբաթ ծառայելուց հետո նա հիասթափվեց։ Նա ասաց, որ պատերազմի մասին գաղափար չկա։ Նա իր մտքերը փոխանցեց թղթին և արդյունքը եղավ խորը փիլիսոփայական աշխատանք։ 2018 թվականին լույս է տեսել Ասեևի Մեկուսացման մեջ գիրքը, որտեղ նա նկարագրել է իր մնալը մեկուսացման բանտում։

Լրագրողական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես լրագրող նա Ստանիսլավ Վասին կեղծանունով համագործակցել է Շաբաթվա հայելին թերթի, Ուկրաինական շաբաթ ամսագրի և «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ։

Ձերբակալվել է լրտեսության մեղադրանքով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականի հունիսի սկզբին ուկրաինական Շաբաթվա հայելին թերթի քաղաքական բաժնի գլխավոր խմբագիր Սերգեյ Ռախմանինը հայտնել էր, որ Ասեևը հունիսի 2-ից կապի մեջ չի եղել իր գործընկերների հետ, նա չի պատասխանել զանգերին, նրա գտնվելու վայրն անհայտ է։ Նրա բնակարանը խուզարկվել է։ Հուլիսի 16-ին Ասեևի ընկերը և համադասարանցին, Ուկրաինայի նախկին ժողովրդական պատգամավոր Եգոր Ֆիրսովը հայտարարել է, որ, ըստ պետական անվտանգության նախարարության պաշտոնական տեղեկատվության, բլոգերը կալանավորվել է լրտեսության մեղադրանքով, ինչի մասին, ըստ Ֆիրսովի Ասեևի մորը գրավոր ձևով տեղեկացվել է[10]։ Հուլիսի 5-ին Ֆիրսովը ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել է, որ Ասեևը բողոքի հացադուլ է սկսել։ Մարդու իրավունքների դիտորդը հայտարարել է, որ պետական անվտանգության իշխանությունները պետք է անհապաղ դադարեցնեն Ստանիսլավ Ասեևի հարկադիր անհետացումը, ճանաչեն նրա կալանավորումը և ազատ արձակեն։ Նա հավելել է, որ միջազգային իրավունքի պահանջներին համապատասխան՝ նրանք պետք է նաև հետաքննեն և պատժեն դրա համար պատասխանատուներին։ Իր հերթին, Human Rights Watch-ի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի մասնաճյուղի տնօրեն Հյու Ուիլյամսոնն ասել է, որ պետական անվտանգության իշխանությունները պաշտոնապես չեն ճանաչել Ասեևի կալանավորման փաստը, բայց իրենք կասկած չունեն, որ բլոգերը գտնվում է պետական անվտանգության ձեռքում[11]։ Անվտանգության ուժերը Դոնեցկում պահվում են կալանքի տակ՝ առանց արտաքին աշխարհի հետ կապի։ Միջազգային ոչ կառավարական կազմակերպությունը բաց կոչ է ուղղել բոլոր նրանց, ովքեր անտարբեր չեն դիմումներ գրել պետական անվտանգության ղեկավար Ալեքսանդր Զախարչենկոյին, Վլադիմիր Պավլենկոյին և մարդու իրավունքների հանձնակատար Դարիա Մորոզովային։ Լրագրողներ առանց սահմանների կազմակերպության Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի բաժնի ղեկավար Յոհան Բիչրը կոչ է արել պետական անվտանգությանը ազատ արձակել Ասեևին։ Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության մամուլի ազատության հարցերով խոսնակ Հարլեմ Դեզիրն ասել է.

Ստանիսլավ Ասեևի շարունակական անօրինական կալանավորումը զզվելի է և անընդունելի, քանի որ լրագրողն արդեն մեկ տարի գերության մեջ է, և միայն լրագրողի հետ կապի բացակայությունը մեծացնում է վախը նրա ճակատագրի վերաբերյալ։ Բացի այդ, նա կոչ է արել անհապաղ ազատ արձակել հումանիտար նկատառումներով և սկզբունքորեն և նաև կոչ է արել «ԵԱՀԿ բոլոր մասնակից պետություններին ուժեղացնել ճնշումը Դոնեցկում համապատասխան մասնակիցների վրա և նշել որ այս գործում ազդեցություն ունեցող բոլոր շահագրգիռ կողմերը պետք է օգնեն Ստանիսլավ Ասեևի ազատ արձակման գործում
- Հարլեմ Դեզիր

: Լրագրողների պաշտպանության կոմիտեն, Լրագրողների եվրոպական ֆեդերացիան, Նորվեգիայի Հելսինկյան կոմիտեն և PEN միջազգային կազմակերպությունը նույնպես պահանջել են ազատ արձակել լրագրողին։

Ազատ արձակել և վերադառնալ Ուկրաինա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի դեկտեմբերի 29-ին նա գերությունից ազատվել է 76-ի դիմաց 127-ի դիմաց։ Նրա հետ ազատ է արձակվել լրագրող Օլեգ Գալազյուկան։

Քաղաքական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազատ արձակվելուց հետո Ստանիսլավը ակտիվ հասարակական և քաղաքական դիրք է գրավում, զբաղվում է Ռուսաստանում անօրինական բանտերի բանտարկյալների իրավունքների հարցերով[12]։ Ասեևը 2020 թվականի հունվարի 29-ին ելույթ ունեցավ Եվրոպայի խորհրդում, որտեղ նա խնդրեց խորհրդի անդամ երկրներին ճնշում գործադրել Ռուսաստանի վրա՝ բանտարկյալներին ազատ արձակելու համար։ 2020 թվականի փետրվարի 15-ին լրագրողը ելույթ ունեցավ Մյունխենի անվտանգության համաժողովում, որտեղ խոսեց պետական անվտանգության ուժերի կողմից բանտարկյալների նկատմամբ դաժան վերաբերմունքի մասին[13][14]։ 2020 թվականի փետրվարի 14-ին Ստանիսլավ Ասեևը Պրահայում Ազատություն ռադիոկայանի գրասենյակում հանդիպեց մի խումբ սենատորների հետ և քննարկեց օկուպացված Դոնբասի մնացած բանտարկյալների ազատ արձակումը։

Կարծիքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ասեևի ընկերոջ և դասընկերոջ՝ Ուկրաինայի նախկին ժողովրդական պատգամավոր Եգոր Ֆիրսովի խոսքով, նա իր լրագրողական պարտքն է համարել մնալ Դոնեցկում և օբյեկտիվորեն նկարագրել տեղի ունեցող իրադարձությունները. «Ոչ բոլորը կարող են իմանալ, թե ինչ է կատարվում օկուպացված Դոնբասի տարածքում, ոչ բոլորը կարող են նկարագրել այնտեղ տիրող իրավիճակը։ Եվ Ստասը կարող էր նկարագրել։ Ֆիրսովը նաև պնդում է. «Ստասը դպրոցում Կանտ կարդացած մարդ է։ Համալսարանի թե՛ ուսուցիչները, թե՛ բոլոր խմբում նրան առնվազն լավագույններից էին համարում[15]։ Նա նախագահներից ոչ մեկին չէր պաշտպանում, ոչ մի քաղաքական կուսակցության… Այդ ամենը նրա մտքի թռիչքից ցածր էր…» Իր հերթին, Կիևի Կայալա հրատարակչության տնօրեն Տատյանա Ռետիվովան նշում է. «Նրան չի հետաքրքրում ո՛չ ուկրաինական, ո՛չ ռուսական ազգայնականությունը, նա այս մակարդակի երկխոսության կոորդինատներից դուրս է։ Ասեևին ավելի շատ հետաքրքրում է 20-րդ դարի ֆրանսիական և գերմանական գոյաբանությունը»[16]

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվական, Արևելյան Եվրոպայի ազատ մամուլ[17]

Արվեստի գործեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Асеев С. В. Шестой день: сб. поэм, рассказов и стихов. — Донецк: Норд-Пресс, 2011. — 207 с. — ISBN 978-966-380-480-4[18]
  • Асеев С. В. Андерхилльские ведьмы: драма: в 2 ч. Проза. — Донецк: Донбасс, 2011. — 228 с. — ISBN 978-617-638-065-8[18]
  • Асеев С. В. Мельхиоровый слон, или Человек, который думал: Роман-автобиография // Юность. — 2015. — № 1—6.
  • Асеев С. В. Мельхиоровый слон, или Человек, который думал: роман-автобиография. — К.: Каяла, 2016. — 267 с. — ISBN 978-617-7390-05-2[18]
  • В ізоляції / Станіслав Асєєв, тексти, фото; передм. Мар’яни Драч, Сергія Рахманіна, Дмитра Крапивенка; ілюстр. Сергія Захарова // К.: Люта справа, 2018. — 208 с. — ISBN 978-617-7420-18-6

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Զանգվածային լրատվության միջոցներ
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 https://id.loc.gov/authorities/no2018021356
  3. «Журналіст Асєєв вже другий день народження відзначає в полоні бойовиків». radiosvoboda.org.
  4. «Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами». Human Rights Watch (ռուսերեն). 2017 թ․ հուլիսի 18. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  5. «OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention». www.osce.org (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  6. «В «Ізоляції» презентували книгу полоненого донецького блогера Асєєва». hromadske.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին. {{cite web}}: Text "Громадське телебачення" ignored (օգնություն)
  7. «Зникнення журналіста Васіна в окупованому Донецьку. Міжнародну спільноту просять допомогти». Радіо Свобода (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  8. https://www.amnesty.org.uk/files/2017-07/FI16017_2.pdf?TRhWAnU9V9A389Kj6RGAvval.yqFVY_j
  9. «Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016». RSF (անգլերեն). 2017 թ․ դեկտեմբերի 27. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին. {{cite web}}: Text "Reporters without borders" ignored (օգնություն)
  10. «Stanislav Aseyev's Detention Approaches Two-Year Mark Amid Global Pleas For His Release - PEN America %». PEN America (անգլերեն). 2019 թ․ մայիսի 31. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  11. «Україна та представники ОРДЛО обмінялися полоненими за формулою «76 на 124». Звільнені українці прилетіли до «Борисполя», де на них чекали рідні й близькі. Як усе відбувалося — в онлайн-трансляції theБабеля». babel.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  12. «Асеев в Совете Европы попросил надавить на Москву». www.ukrinform.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  13. «4th Ukrainian Lunch "Ukraine – Moving Ahead" on the Margins of the Munich Security Conference (Live)» (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  14. ««Пока я выступаю, в центре моего Донецка кого-то не по-человечески пытают». Речь бывшего узника «ДНР» Станислава Асеева в Мюнхене». nv.ua (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  15. «Шпион, изучавший Канта». Новая газета - Novayagazeta.ru (ռուսերեն). 1501624920000. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  16. «Каталоги - НБУВ Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського». www.irbis-nbuv.gov.ua. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  17. ««Схеми» та Станіслав Асєєв стали лауреатами премії «Вільна преса Східної Європи 2020»». detector.media (ուկրաիներեն). 2020 թ․ օգոստոսի 18. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  18. 18,0 18,1 18,2 «Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського. Пошук за автором». Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստանիսլավ Ասեև» հոդվածին։